Społeczne Otoczenie Organizacji Tomasz Ochinowski * Jerzy Jagodziński Michał Mijal

No to jak to zaliczyć? (proste i łatwe jak…) Egzamin pisemny: test z pytaniami otwartymi. Test odbędzie się podczas sesji egzaminacyjnej. Podczas testu nie można używać żadnych pomocy (książek, notatek itp…) Oferta dla osób szczególnie zainteresowanych tematyką SOO: 30% oceny końcowej można uzyskać biorąc udział w klasówce z lektur (esej), która będzie miała miejsce – tylko dla chętnych - w czasie ostatnich 20 minut czwartych zajęć (sobota 5 XII, niedziela 6 XII). Uwaga!!! Na klasówkę konieczna jest znajomość zarówno wszystkich lektury obowiązkowych jak i dodatkowych. Podczas klasówki będzie można używać własnoręczne notatki. Tylko wykonanie własnoręcznych notatek stwarza możliwość refleksyjnego przyswojenia wiedzy, tak by można ją było zastosować w praktyce.

Lektury (nie da rady… obowiązkowe…) pozycje książkowe (trzeba znać treść całości): Bartkowiak, G. (2009). Człowiek w pracy. Od stresu do sukcesu w organizacji. Warszawa: PWE. Shermer, M. (2009). Rynkowy umysł, tłum. Eichler, A. E. i Szwajcer, P. J. Warszawa: Wydawnictwo CiS. Kożusznik, B.(red.)(2005). Kapitał ludzki w dobie integracji i globalizacji. Katowice: Wyd. UŚ.

Lektury (choć nadal obowiązkowe, to tylko artykuły zebrane w jednej książce) Stein, P. (2008). Być singlem – próba zrozumienia życia singli, tlum. Boguni – Borowska, M. W: Sztompka, P. i Boguni – Borowska, M. (red)., Socjologia codzienności. Kraków: Wydawnictwo Znak, s. 142 – 157. Hardin, R. (2008). Zaufanie i społeczeństwo, tłum. Krywułt. M. W: Sztompka, P. i Boguni – Borowska, M. (red)., Socjologia codzienności. Kraków: Wydawnictwo Znak, s. 525 - 559. Selvin, J. (2008). Internet i formy związków ludzkich, tłum. Juza, M. W: Sztompka, P. i Boguni – Borowska, M. (red)., Socjologia codzienności. Kraków: Wydawnictwo Znak, s. 593 – 627. Pahl, R. (2008). Neuroza sukcesu, tłum. Śleboda, M. W: Sztompka, P. i Boguni – Borowska, M. (red)., Socjologia codzienności. Kraków: Wydawnictwo Znak, s. 934 -959.

Lektury dodatkowe Hochschild, A. R. (2009). Zarządzanie emocjami. Komercjalizacja ludzkich uczuć, tłum. Konieczny, J. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, rozdz. 3. Zarządzanie uczuciem, s. 39 – 69, rozdz. 7. Między kijem a marchewką. Zawody wymagające pracy emocjonalnej, s. 145 – 169 oraz Aneks C. Zawody a praca emocjonalna, s. 253 – 258. Staniszkis, J. (2009). Antropologia władzy. Warszawa: Prószyński i S-ka, fragment drukowany na łamach pisma „Europa” z dnia 08.08. 2009 (obecnie dodatek do „Newsweeka”, wcześniej do „Dziennika”) zatytułowany tam „Kryzys gospodarki, kryzys władzy – przypadek Unii Europejskiej”. Dostępny w: http://www.newsweek.pl/artykuly/sekcje/Europa/kryzys-gospodarki--kryzys-wladzy---przypadek-unii-europejskiej,43635,1 [2009. 02. 10]

Struktura wykładu Zmiana, innowacja, nauka a etyka Globalizacja Ułatwienia komunikacyjne Komercjalizacja mediów, teatralizacja polityki Edukacja a zatrudnienie Dostępność przyjemności Być nie mieć, uzewnętrznienie tożsamości

Z prawie ostatniej chwili, czyli dlaczego warto uczyć się SOO? Bank of Sweden Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1969 - 2009

Nobel Ekonomia 2009 Elinor Ostrom za analizę aspektów ekonomicznych zarządzania własnością wspólnot. Oliver E. Williamson za analizę ekonomicznych warunków zarządzania w firmach. W warunkach ograniczonej konkurencji konflikty lepiej rozstrzyga się w firmach niż na rynku.

Polski noblista z ekonomii? prof. Leonid Hurwicz - 2007 w 1938 r. absolwent prawa UW, za teorię zwaną „ mechanism design theory".

Nobel z ekonomii 2009 Oliver Williamson – „ekonomista o orientacji socjologicznej” (Adam Noga) teoria rozwiązywania konfliktów korporacyjnych rynek i organizacje hierarchiczne (firmy) różnią się od siebie sposobami rozwiązywania konfliktów interesów – stanowią alternatywne modele zarządzania pionier w zakresie oceny kosztów informacji

Nobel z ekonomii 2009 – pierwsza kobieta Elinor Ostrom – „bada, w jakim stopniu powodzenie konkretnego przedsięwzięcia biznesowego uzależnione jest od różnych czynników - działalności akcjonariuszy czy zachowania samorządu lokalnego” (Adam Noga) zarządzanie wspólna własnością może być efektywne (współwłaściciele zarządzają lepiej, niż przewidują to teorie: podejmują trafne decyzje i są w stanie samodzielnie rozwiązywać konflikty interesów) współpraca ludzi i ekosystemów; ludzie są odpowiedzialni za załamywanie się ekosystemów

Elinor Ostrom koncepcja wspólnych zasobów utarte stereotypy w ekonomii: „własność wspólna nie może być dobrze zarządzana, a znacznie lepsze efekty mogą przynieść przekazanie jej pod zarząd publiczny albo prywatyzacja” Ostrom: jest inaczej: „organizacje użytkowników, lub pracowników mogą w wielu przypadkach lepiej zarządzać wspólną własnością”, niż właściciel prywatny lub publiczny dobre przykłady wspólnie zarządzanych pól naftowych, pastwisk i lasów „struktury społeczne potrafią stworzyć efektywne rozwiązania zarządzania wspólną własnością, skutecznie zapobiegając nadmiernej eksploatacji” („Polska”, 14. 10. 2009) np. homary w jednym z jezior amerykańskich

na przykład Polska 1896 Paryż – premiera sztuki Alfreda Jarry „Ubu Król”, akcja dzieje się w „w Polsce czyli nigdzie” 1984 – brytyjski historyk Norman Davis krótką historię Polski zatytułował „Serce Europy” 2007 – inny brytyjski historyk Tony Judt: „ Wyrobiono sobie obraz Europy Wschodniej jako dziwacznego tworu, ponieważ nic o niej nie wiedziano. Bo niby skąd można było się czegokolwiek dowiedzieć? Przypominam sobie czasy, gdy studiowałem w Cambridge, a potem wykładałem w Oksfordzie. Wtedy cos takiego jak historia Polski, Czech czy Węgier w ogóle nie istniało. Historia krajów Europy Wschodniej pojawiała się jedynie jako element tzw. soviet studies i była ważna jedynie na tyle, na ile wiązała się z historia Związku Sowieckiego (…) I aby to zmienić, trzeba bardzo dużo czasu i wysiłku. Obraz polskiego hydraulika, który kradnie prace miejscowym(…) wpisuje się w te tradycje. Dziś dochodzi do tego jeszcze strach Zachodu przed globalizacją - przed niepewnym jutrem, nieszczelnymi granicami, delokalizacją, konkurencja nowych gospodarek. Otwarcie na Wschód stanowi w oczach Zachodu element tej serii zdarzeń”.

a w Europie Środkowo-wschodniej… podczas procesów modernizacyjnych (XIX w.) : - druga strefa gospodarcza : wyraźny kontrast w stosunku do zmodernizowanej Północy i Zachodu kontynentu - uprzemysłowienie tylko lokalnych obszarów, „wysp” (jedna z nich to trójkąt: Łódź – Warszawa – Dąbrowa Górnicza) - „wyspy” nie miały sił, by napędzać gospodarkę - małe możliwości miast w zakresie poprawy bytu chłopów i ograniczony zakres zatrudniania ich w przemyśle, spóźniony rozwój klasy średniej, ograniczony do niektórych „wysp”, podobnie z mieszczaństwem lata 80-te XX w.: -trudny powrót do gry

„Odświeżenie” zakorzenionych stereotypów „Zanim dwanaście milionów Afrykanów porwano i sprzedano w nowym świecie jako niewolników, głównymi ofiarami niewolnictwa byli Słowianie. To od nazwy tego ludu (slav) pochodzi angielska nazwa „niewolnik” (slave). Słowian, łapanych przez Rzymian, chrześcijan, muzułmanów, wikingów i Tatarów, sprzedawano na całym świecie. I słowo Słowianin zaczęło oznaczać cudzoziemca. (…) Bliżej naszych czasów, gdy Słowianami zaczęli rządzić tyrani i lud ten nie przejawiał nadziei na wyzwolenie, niektórzy doszli do ponurego wniosku, że najwidoczniej w charakterze ludzi słowiańskiego pochodzenia tkwi coś, co skazuje ich na niewolnictwo. Ale taki wniosek został wyprowadzony z fałszywych przesłanek (…)” (Theodore Zeldin)

przypadek Polaków – członków zarządu francuskiej firmy Lafarage Gisp (2000-2004) oskarżenie o stosowanie mobbingu przez nowego prezesa wobec Polaków- członków zarządu (jeden proces zakończony dużym odszkodowaniem dla Polaka, drugi proces trwa) „wielkie gówno” na określenie czteroletniej pracy Polaków, ironiczne: „polska logika myślenia”, „polska inteligencja” zlecanie dyrektorowi finansowemu obliczania kosztów utrzymania prywatnego domu prezesa spółki; ironiczne stwierdzenie, że dyrektor mógłby także skosić trawnik przed domem prezesa

Fabryka Samochodów Osobowych w Warszawie Dewoo FSO pod zarządem koreańskim (1997-2004) przekazywanie polskim robotnikom i inżynierom wiedzy oraz doświadczenia technicznego, które już posiadali niektóre elementy nowego systemu zarządzania jakością kojarzyły się w Polsce z fasadowymi obrzędami czasów komunistycznych zdarzały się wypadki agresji fizycznej wobec pracownikow ze strony koreańskich menedżerów nie respektowano przywiązania Polaków do 8 godzinnego dnia pracy nie brano pod uwagę faktu, ze w Europie władza ma charakter bardziej poziomy (np. w Polsce ważna rola związków zawodowych i nieformalnych powiązań), niż to jest w azjatyckim systemie wartości właściciel koreański okazał się kryminalistą (dziś jest w więzieniu w USA) Slogan polskich robotników FSO z tamtych czasów: „Przeżyliśmy czerwonych (to jest władze komunistyczna), przeżyjemy i żółtych”

Korporacje międzynarodowe, oddziały w Polsce Zachowania ekonomiczne w warunkach kryzysu (wstępne doniesienia „informatorów kluczowych”, maj 2009) Korporacje międzynarodowe, oddziały w Polsce między innymi następujące strategie „W centrali wiemy lepiej” w IV kwartale 2008 wymagania by „zbudować przewidywany scenariusz odnośnie przychodów w roku 2009. Właściciele chcą wiedzieć, jakie są nasze przewidywania. Pamiętajmy jednocześnie, że ci właściciele są często koncernami zachodnimi, gdzie już kilka miesięcy wcześniej rozpoczął się spadek popytu i cięcie kosztów. Naturalnym oczekiwaniem właścicieli jest więc ostrożne podejście do przychodów i redukcja kosztów” Naciski na redukcję np. płac (bez względu na kondycję polskiego oddziału) potwierdziły także następne miesiące ( i inne źródło) „Bliższa ciału koszula” zamykanie działów w tańszej Polsce, by dać pracę „u siebie”

A bywa też tak ze stereotypami… polscy pracownicy w Wielkiej Brytanii „Brytyjski paradoks”: polscy pracownicy pozytywnie postrzegani przez Brytyjczyków, a równocześnie brak zgody na złagodzenie ograniczeń (Communicate Research, 2007) kilka miesięcy później prognoza Erica Berghopa z Europejskiego Banku Rozwoju: od następnego roku Polacy będą wracać do swej ojczyzny – w brytyjskiej prasie dyskusja „Kto zastąpi Polaków? Polacy konkurencyjni w segmencie robotników wykwalifikowanych (fachowość, a nie tylko taniość) – kursy doskonalące kompetencje brytyjskich robotników wykwalifikowanych

Co robić? Myślenie postkolonialne Ewa Thompson, Rice Univeristy, USA kategoria przeniesiona z literaturoznawstwa do analizy politycznej sytuacji Polski przystosowywaniu działań danego kraju wyłącznie do racji hegemonów zamiast formułowania i artykułowania własnych interesów zerwanie z takim myśleniem przez polityków reprezentujących dane państwo jest ważnym krokiem ku normalności zgodnej z demokratycznycznymi regułami gry – a w działalności biznesowej ? Kompetencje międzykulturowe Sławomir Magala, Uniwersytet Erazma z Rotterdamu, Holandia relatywistyczna ocena statusu metodologicznego koncepcji relatywistyczna ocena wpływu mediów na percepcję kompetencji

duże podobieństwa podręcznika polskiego w kontraście do pozostałych: Ochinowski i Grzywacz (2000): wstępne opracowanie testu dotyczącego „kultu” korporacyjnego” według D. Arnotta pokazała niewielkie różnice norm amerykańskich i polskich P. Kurek i T. Ochinowski (2005): - analiza pól semantycznych rozdziałów dotyczących kultury organizacyjnej - „Zarządzanie- teoria i praktyka”, A. Koźmiński, W. Piotrowski, 1998r. (pol.) „Zarządzanie- podstawy kierowania przedsiębiorstwem”, H. Steinmann, G. Schreyögg, 1999r. (niem.) „”Kierowanie”, James A.F. Stoner, R. Edward Freeman, Daniel R. Gilbert Jr., 1999r (amer.) „Zarządzanie firmą”, Strategor, 1997r. (fr.) duże podobieństwa podręcznika polskiego i amerykańskiego w kontraście do pozostałych: język i styl silne podkreślanie zależności kultura organizacyjna – efektywność; nieraz wręcz uzależnianie sukcesu organizacji od „dobrej” kultury

Może warto odnowić zapomniane narracje Może warto odnowić zapomniane narracje ? (wyzwania dla edukacji menedżerskiej i nie tylko) Juliusz Słowacki i Aleksander Fredro jako efektywni uczestnicy rynku kapitałowego; postawa pierwszego mistyczna, drugiego realistycznie krytyczna Andrzej Bobkowski, piewca przedsiębiorczości w literaturze i w życiu, twórca modelarstwa na terenie Gwatemali Koncepcje zjednoczonej Europy dyskutowane w Polsce równolegle z rozwojem myśli Ojców Założycieli UE; dyskutowanie miejsca dla narodów „spoza centrum („Kultura Jutra”, później „Tygodnik Warszawski”, lata 40-te XX w.) Nowa Kultura Pracy : dziedzictwo romantyzmu jako efektywna odpowiedź na wyzwania gospodarcze współczesności („Kultura i praca” w „Tygodniku Warszawskim” 1945 – 48) Spółdzielnia „ Źródło” – prekursorska firma consultingowa w Polsce, kapitał intelektualny jako źródło zysku, zysk optymalny (II poł. lat 40 -tych XX w.).

Krótka zgadywanka

stanowi sieć ogólnoświatową Co to za organizacja? stanowi sieć ogólnoświatową ma placówki także w tych regionach, których nie kontroluje żaden rząd żaden rząd nie ma wpływu na jej działania nie posiada stałej siedziby jej aktywni członkowie wywodzą się praktycznie z każdej części świata jest światowym liderem praktykowania niekonwencjonalnych, innowacyjnych działań na skalę globalną

w działaniach marketingowych używa telewizji satelitarnej Co to za organizacja? c.d. wykorzystuje zaawansowane technologie telekomunikacyjne (telefony satelitarne, laptopy i zaszyfrowane strony internetowe) w działaniach marketingowych używa telewizji satelitarnej wykorzystuje bardzo zaawansowane urządzenia komputerowe; pozwalają one liderom organizacji diagnozować sytuację i precyzyjnie na nią reagować

ma konkretne i ograniczone cele strategiczne Co to za organizacja? c.d. ma konkretne i ograniczone cele strategiczne dąży do uzyskania kontroli nad częścią źródeł ropy naftowej, jako podstawowego surowca współczesnego świata stosuje strategię asymetrycznych działań: szuka wrażliwych punktów silniejszych od siebie konkurentów i wykorzystuje je swą misję formułuje odwołując się do tradycji lokalnej ale zinterpretowanej nowocześnie

Co to za organizacja? c.d. do jej przewag konkurencyjnych należy zaufanie łączące członków oraz ich bardzo duży stopień poświęcenia dla organizacji dzięki zaufaniu spajającemu rodziny ma możliwość robienia użytku z nieformalnych systemów bankowych o globalnym zasięgu działania i dokonywania operacji trudnych do wyśledzenia duże zaangażowanie członków umacniane przez rodzinną strukturę umożliwia również planowanie i realizację bardzo długofalowych działań jest dostatecznie odporna, by przetrwać śmierć lub niedyspozycję głównego szefa i dobrze funkcjonować także w takiej sytuacji

„globalne przedsięwzięcie ponadnarodowe” (Rohan Gunaratna) Al- Kaida „globalne przedsięwzięcie ponadnarodowe” (Rohan Gunaratna) jest produktem nowoczesności oraz globalizacji, i zapewne nie jest ostatnią formacją, która czerpiąc ze zdobyczy współczesności, wykorzysta je do własnych, zbrodniczych celów (John Gray) Jednym z niezamierzonych skutków rozwoju współczesnych organizacji jest globalizacja przestępczości zorganizowanej

może stać się modelem współczesnej organizacji? Dlaczego Al-Kaida może stać się modelem współczesnej organizacji?

Wzorce kulturowe

Afryka skazana na porażkę? Przyczyn historyczne Gdzie leżą przyczyny klęski „czarnej Afryki” ? konflikt Hutu i Tutsich rola Zachodu w pogłębianiu przepaści

Rola Zachodu w pogłębianiu przepaści – mechanizm korupcyjny 1.BANK POŻYCZA 100 MLN DOLARÓW RZĄDOWI - 2.RZĄD PRZEKAZUJE 100 MLN DO BUDŻETU PAŃSTWA - 3. Z BUDŻETU 100 MLN DO MINISTERSTWA - 4. MIN. KONTRAKTUJE WYKONAWCÓW PROJEKTU - 5.WYKONAWCY PROJEKTU ZAWYŻAJA KOSZTORYS DO 105 MLN, ALE PO TO, ABY OTRZYMAĆ KONTRAKT WYSELEKCJONOWANI WYKONAWCY ZOBOWIAZUJĄ SIĘ ZAPŁACIĆ ŁAPÓWKĘ W WYSOKOŚCI 10 MLN.$ - NA CAŁY PROJEKT POZOSTAJE WIĘC 95 MLN .$ - 6.JEDNAK WYKONAWCY TWORZĄ SPÓŁKI ZALEŻNE – FIKCYJNE I PRZEKAZUJĄ IM 5 MLN $, TAK OTO NA REALIZACJĘ POZOSTAŁO JUŻ 90 MLN $. 7. PROJEKT ZOSTAŁ ZREALIZOWANY ZA 90 MLN. ALE SKROMNIEJSZY I KOSZTEM OSÓB DLA KTÓRYCH BYŁ KIEROWANY. 8. ROZLICZENIE WYKONAWCÓW Z MINISTERSTWEM OPIEWA NA 100 MLN.

Chiny - granice modernizacji Czy system polityczny ogranicza możliwości rozwojowe? Modernizacja antyliberalna Rola kultury i dziedzictwa narodowego w procesie modernizacji.

Spór o pojęcie modernizacji Czym dla Ciebie jest modernizacja państwa i jej skutki społeczne?

Czym dla Ciebie jest modernizacja? Drogą wzrostu dobrobytu, innowacyjności Wzmocnieniem prestiżu i pozycji państwa, społeczności lokalnych, rodziny Wzbogacaniem wartości duchowych i intelektualnych pojedynczego człowieka Szansą na większą otwartość na innych ludzi.

Polska a modernizacja Doświadczenia po okresie II wojny światowej - próba przeciwwagi dla cywilizacji zachodu Ostatnie dwudziestolecie RP - - próba nadgonienia zapóźnień cywilizacyjnych

Gdzie są szanse dla Polski? Jakie masz zdanie na ten temat?

Gdzie są szanse dla Polski PRZEŁOM POLITYCZNY 1989 ROKU

Gdzie są szanse dla Polski Rozwój kapitału intelektualnego Pogłębienie innowacyjności Integracja polityczna i ekonomiczna A co z tzw. cechami narodowymi?

Gdzie są szanse dla Polski

Kryzysy światowe

Szybkość kryzysów Kryzys 1929 Kryzys 2008 Dlaczego? W Europie kilka do kilkunastu miesięcy później Kryzys 2008 W Europie kilka do kilkunastu godzin później Dlaczego?

Terroryzm Kto zostaje terrorystą? Jakie metody stosuje? Plemienne myślenie? Przykłady: Czas patriotów Królestwo

Amerykanizacja kultury Ile filmów robi rocznie Hollywood? A ile Bollywood? Najpotężniejszy przemysł filmowy w Europie? Co oglądamy w Polsce?

Przykładowe filmy Nazistowcy surferzy muszą umrzeć Maglownica: Odrodzenie Koszmar z Ulicy Wiązów 7 Zakochany Szekspir … Braterstwo wilków

Macdonaldyzacja społeczeństwa „Proces, na mocy którego zasady prowadzenia restauracji szybkiej obsługi upowszechniają się, zagarniając coraz większe połacie życia społecznego.” George Ritzer „Macdonaldyzacja społeczeństwa”

Historia macdonaldyzacji Biurokratyzacja II Wojna Światowa Naukowe zarządzanie Taśma montażowa Centra handlowe McDonald’s …

Aspekty macdonaldyzacji Sprawność Wymierność Przewidywalność

Sprawność Proces obsługi w barze – opakowania Zakupy w markecie Edukacja i testy Lekarz pierwszego (szybkiego) kontaktu Imprezy masowe i ich obsługa

Wymierność Edukacja – rankingi, oceny, etapy Opieka zdrowotna – wykaz chorób Sport – punktacje zawodników Dziennikarstwo Turystyka – Europa w tydzień Kuchnia – piec 45 minut w 180 stopniach

Przewidywalność McDonald’s w podróży Sieci hotelowe Parki Disneya Edukacja – standard podręczników Filmy – schematyczność

Proces globalizacji „plusy dodatnie” Rozwój milionów ludzi Świat bez granic w rzeczywistości lub wirtualnie Mniej barier w dostępie do wartości kulturowych

Proces globalizacji „plusy ujemne” Homogenizacja kultury Kryzysy światowe Zagrożenie terrorystyczne

Nowoczesność i jej koszty Jak wykorzystać plusy nowoczesności, a ograniczyć jej minusy w naszym życiu. Jak organizować nasze otoczenie społeczne, aby zmniejszyć uboczne koszty NOWOCZESNOŚCI