Współczesna diagnostyka obrazowa nowotworów układu kostno - stawowego Dr n. med. Jadwiga Staniszewska-Varga Klinika Chorób Wewnętrznych i Reumatologii WIM www.reumatologia.org.pl
Guzy pierwotne kości pochodzenie Zmiany łagodne Zmiany złośliwe z tkanki krwiotwórczej 41% myeloma, reticulosarcoma, limphosarcoma z tkanki chrzęstnej 20% dyschondroplasia, chondroma, chondroblastoma, osteochondroma chondrosarcoma z tkanki kostnej 19,3% osteoma, dysosteoplasia, osteoblastoma osteosarcoma pochodzenie nieustalone 9,8% octeoclastoma, dysplazja osteoklastyczna sarcoma Ewingi, osteoclastoma mal. z tkanki naczyniowej 4,7% angioma, angiomatosis angiosarcoma, hemangioendotelioma z tkanki łącznej 3,8% dysfibroblasia fibrohistiocytoma fibrosarcoma, fibrohistiocytoma mal. inne: notochondrium, tk. nerwowa, tłuszczowa <3% lipoma, neurilemmoma, neurinoma chondroma, liposarcoma, neurosarcoma Najczęstszy u ludzi młodych osteosarcoma, u dzieci sarcoma Ewingi. Najczęstszy pierwotny neo kości: szpiczak mnogi
Guzy pierwotne kości cechy charakterystyczne Powolny wzrost Ognisko ostro odgraniczone od otaczającej kości Wzrost rozprężający, mogący doprowadzić do rozdęcia i zniekształcenia kości bez jej naciekania Brak odczynu okostnej
Włókniak niekostniejący
Osteoid osteoma
Źródło: Zakład Radiologii Klinicznej WIM, 2003 Chrzęstniakowatość
Nowotwory złośliwe cechy charakterystyczne Nieostre granice, wzrost naciekający Zniszczenie warstwy korowej Nawarstwienia okostnej Ostroga mięsakowa (kąt Codmana)
Osteosarcoma
Osteosarcoma
Chrzęstniako-mięsak
Osteosarcoma
Rezonans magnetyczny MRI Dokładny obraz stosunków anatomicznych i zmian patologicznych też w odniesieniu do naczyń Wysoka rozdzielczość tkankowa perfekcyjna ocena tkanek miękkich w dowolnych płaszczyznach, różnicowanie guzów - skład tkankowy (tłuszcz, krwiak, zwłóknienie, płyn), obrzęk szpiku, zewnątrzkostny odczyn zapalny, unaczynienie zmiany (gadolinium różnicowanie: guz, obrzęk, martwica, wybranie miejsca biopsji) Ocena rozległości choroby przed planowanym zabiegiem operacyjnym w obrębie kości, jamy szpikowej i tkanek miękkich Ocena pooperacyjna doszczętność resekcji guza, zmiany nawrotowe
Źródło: Radiology and Imaging. Elsevier Science Ltd. 2003 Osteosarcoma: zmiana osteosklerotyczna, trójkąty Codmana, zajęcie tkanki miękkiej
Źródło: Radiology and Imaging. Elsevier Science Ltd. 2003 Osteosarcoma kości piszczelowej: zajęcie jamy szpikowej, guz przekracza granice kości, pierścieniowata zmiana z tworami promienistymi
Źródło: Radiology and Imaging. Elsevier Science Ltd. 2003 Osteosarcoma kości piszczelowej: osteosklerotyczna zmiana, odokostnowe tworzenie kości
Źródło: Radiology and Imaging. Elsevier Science Ltd. 2003 Osteosarcoma kości piszczelowej: obraz T2 w projekcji strzałkowej, niejednorodna struktura, zajęcie jamy szpikowej, obrzęk tkanek miękkich, wysięk do stawu
Przerzuty
Przerzuty raka prostaty
Przerzuty raka prostaty
Przerzuty osteolityczne
Przerzuty osteolityczne
Przerzuty osteolityczne
Scyntygrafia
Scyntygrafia Badanie czułe (96-100%), mało swoiste Monitorowanie układu kostnego w chorobach nowotworowych obecność i liczba zmian przerzutowych Diagnostyka zmian pierwotnych stopień gromadzenia znacznika odwzorowuje aktywność procesów kościotwórczych/ kościogubnych, rozległość zmiany w kości Potwierdzenie obecności zmian w przypadku prawidłowego obrazu Rtg. osteoid osteoma, zapalenie Związki dwufosfonianowe związane z technetem-99m (Tc-P)
Liczne przerzuty z raka sutka
Szpiczak