Ortografia w edukacji wczesnoszkolnej ZCDN, 2014/2015 Maria Twardowska

Forma III/C/10 Analiza treści ortograficznych w zapisach zmienionej podstawy programowej i programach nauczania. Zasady i metody nauczania ortografii. Konstruowanie ćwiczeń ułatwiających stosowanie zasad poprawnego pisania.

Cel szkolenia Celem szkolenia jest wsparcie uczestników w zakresie przygotowania uczniów klas młodszych do poznania i stosowania zasad ortograficznych. Uczestnicy: nabędą umiejętność konstruowania zabaw i ćwiczeń pozwalających uczniowi młodszemu opanować zasady ortograficzne, konstruktywnie przeanalizują zadania i ćwiczenia zawarte w podręczniku rządowym Nasza szkoła, klasa 2. cz. 1.

Zapisy w podstawie programowej EW Treści nauczania – wymagania szczegółowe Edukacja polonistyczna. Uczeń: 3) Tworzy wypowiedzi: f) pisze czytelnie i estetycznie (przestrzega zasad kaligrafii), dba o poprawność gramatyczną, ortograficzną oraz interpunkcyjną, g) przepisuje teksty, pisze z pamięci i ze słuchu.

Ortografia w szkole podstawowej „Błąd to bardzo nieszczęśliwe stworzonko. Nikt go nie lubi: ani nauczyciele, ani rodzice, ani dzieci. Wszyscy się złoszczą, kiedy go zobaczą. (…) Każdy ma prawo popełnić błąd, ale i obowiązek, aby go zauważyć i poprawić”. (M. Lorek, O błędzie) 1. Zasady ortograficzne (przykłady) w szkole podstawowej.

Przyczyny popełniania błędów Zaburzenia rozwojowe. Właściwości temperamentu. Cechy języka polskiego. Oddziaływanie środowiska.

Psychologiczne przyczyny powstawania błędów Znajdowanie się w błędzie. Błąd z wahania. Błąd z braku zastanowienia i fałszywej reakcji. Omyłki. (I. Kiken, Badania eksperymentalne nad ortografią)

L. Bandura, Zagadnienie błędów uczniowskich Przyczyny: rzeczowe, świadczące o braku wiedzy, formalne, występujące w myśleniu uczniów o niedostatecznie rozwiniętych umiejętnościach.

Etapy kształtowania umiejętności poprawnego pisania Zaznajomienie uczniów z nowym materiałem ortograficznym. Utrwalenie tego materiału. Sprawdzenie stopnia opanowania danego materiału. Ćwiczenia doskonalące.

Oczekiwania Podstawowym zadaniem nauczania ortografii w edukacji wczesnoszkolnej jest opanowanie przez dzieci umiejętności poprawnego zapisywania wyrazów w zakresie czynnego słownika uczniów.

Warto pamietać Wiele badań pedagogicznych wskazuje na to, że wprowadzenie różnorodnych form, metod i środków daje lepsze wyniki niż praca według utartych schematów.

Nasza szkoła, klasa 2, cz. 1

Nasza szkoła, klasa 2, cz. 1

Nasza szkoła, klasa 2, cz. 1

Nasza szkoła, klasa 2, cz. 1 SŁOWNICZEK

Jak nauczyć ortografii? Chciałabym znać jedną pewną metodę, która nauczy każdego ucznia pisania bez rażących błędów ortograficznych. 

Jak nauczyć ortografii? Rolą nauczyciela jest organizowanie takich sytuacji, aby ta umiejętność była ćwiczona w sposób elastyczny, wielowariantowy i ciekawy.

Nietypowe metody zapamiętywania pisowni ortogramów Skojarzenia ortograficzne. 2. Tematyczne rodzinki wyrazów. 3. Co z tego wynika? 4. Łączenie w pary. 5. Po spółgłoskach: b, d, p, g. 6. Najpierw konkret, potem symbol. 7. Ortograficzne zabawy.

Nasza szkoła, klasa 2, cz. 1

Nasza szkoła, klasa 2, cz. 1.

Choinka z sześciu (szóstka) kółek

Jeż też lubi jeść…..

Różowa róża

Co łączy „choinkę” z „rzeką”?

Rebusy

Wyszukiwanka (wykreślana)

Kolorowa ortografia Do nauki ortografii wprowadza się oznaczanie poszczególnych ortogramów kolorami, według zasady opracowanej przez twórcę „kolorowej ortografii” Lesława Furmagę. Ó – różowe od dziś będzie Granatowe rz – wszędzie Ż – zielone niezawodnie H – brązowe bardzo modnie Sz – wyjątki czerwone U i ch – czarnym posmolone

Zastąp białe pola kolorowymi literami (okienkami) Idzie G eś p ez wieś, worek piask niesie, a p ez dzi rkę piasek ci rkiem sypie się za G esiem.

Pamietajmy „Zabawa jest nauką, nauka jest zabawą. Im więcej zabawy, tym więcej nauki”. Glenn Doman

Ortograficzna dżdżownica

Rady praktyków Nie dopuść do powstania błędu przy pierwszym zetknięciu się z nowym wyrazem z trudnością ortograficzną. Spraw, by lekcje zawierały ćwiczenia mobilizujące ucznia do pracy. Zauważaj postępy ucznia. Przekonaj się, jakiej wiedzy zabrakło uczniowi, że popełnił błąd. Przekonaj ucznia do korzystania ze słownika ortograficznego lub „trudnych wyrazów”. Postaraj się, by każda lekcja była wspólną radością ucznia i nauczyciela.

Literatura L. Bandura: Trudności w procesie uczenia się, Warszawa 1968. L. Bandura: Zagadnienia błędów uczniowskich, Warszawa 1963. J. Bruner: Niektóre przyczyny niepowodzeń w nauczaniu ortografii i interpunkcji, „Inspiracje Polonistyczne” nr 5, marzec 1997. M. Chludzińska: Jak zapobiegać błędom ortograficznym?, „Język Polski w Szkole”, Warszawa 1997, z. 541. F. Dyka: Nauczanie ortografii w klasach niższych, „Życie Szkoły” 1987, nr 4. A. Jedut, A. Pleskot: Nauczanie ortografii w kl. I–III, Warszawa 1991. J. Molendowicz: O trudnej sztuce pisania i czytania, Warszawa 1978. E. Polański: Badania nad ortografią uczniów, Katowice 1973. E. Polański, A. Jakubowicz, F. Dyka: Ortografia i interpunkcja w nauczaniu początkowym, „Przewodnik metodyczny dla nauczycieli”, Łódź 1996. K. Rogulska: Kształcenie kompetencji ortograficznej w klasach początkowych, „Życie Szkoły” 1986, nr 2. B. Sawa: Jeżeli dziecko źle czyta i pisze, Warszawa 1975. I. Styczek: Logopedia, Warszawa 1981. S. Szober: Metodyka ortografii, Warszawa 1964. .

Dziękuję za uwagę. Maria Twardowska, nauczycielka konsultantka ds. edukacji wczesnoszkolnej