OCHRONA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
PODSTAWOWYMI FORMAMI OCHRONY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO W POLSCE SĄ:
PARKI NARODOWE REZERWATY PRZYRODY PARKI KRAJOBRAZOWE OBSZARY CHRONIONEGO KRAJOBRAZU OBSZAR NATURA 2000 GATUNKOWA OCHRONA ROŚLIN I ZWIERZĄT
OBIEKTY UZNANE ZA POMNIKI PRZYRODY STANOWISKA DOKUMENTACYJNE ORAZ: OBIEKTY UZNANE ZA POMNIKI PRZYRODY STANOWISKA DOKUMENTACYJNE UŻYTKI EKOLOGICZNE ZESPOŁY PRZYRODNICZO-KRAJOBRAZOWE
PARKI NARODOWE OBSZAR O POWIERZCHNI NIE MNIEJSZEJ NIŻ 1000 ha, które zostały utworzone na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów. WYRÓŻNIAJĄ SIĘ WARTOŚCIAMI PRZYRODNICZYMI, NAUKOWYMI, KULTUROWYMI, SPOŁECZNYMI I WYCHOWAWCZYMI.
NO ICH TERENIE OCHRONIE PODLEGA CAŁOŚĆ PRZYRODY, A TAKŻE SWOISTE CECH KRAJOBRAZU. TWORZONE SĄ W CELU POZNANIA I ZACHOWANIA CAŁOŚCI SYSTEMÓW PRZYRODNICZYCH A TAKŻE ODTWARZANIA ELEMENTÓW ZNIEKSZTAŁCONYCH LUB ZANIKŁYCH. W POLSCE SĄ 22 PARKI NARODOWE (zajmują ok.1 % pow. kraju)
REZERWATY PRZYRODY OBSZARY CHRONIONE NA KTÓRYCH ZACHOWANE SĄ EKOSYSTEMY W STANIE NATURALNYM LUB MAŁO ZMIENIONYM, W TYM W SZCEGÓLNOŚCI: SIEDLISKA PRZYRODNICZE OKREŚLONE GATUNKI ROŚLIN I ZWIERZĄT ELEMENTY PRZYRODY NIEOŻYWIONEJ Rezerwaty powołuje rozporządzeniem wojewoda.
PARKI KRAJOBRAZOWE OBSZARY CHRONIONE ZE WZGLĘDU NA ICH WARTOŚCI PRZYRODNICZE, HISTORYCZNE, KULTUROWE; W CELU ICH ZACHOWANIA, POPULARYZACJI, UPOWSZECHNIANIA W WARYNKACH ZRÓWNOWARZONEGO ROZWOJU. Parki krajobrazowe powołuje rozporządzeniem wojewoda.
OBSZAR CHRONIONEGO KRAJOBRAZU TWORZONE W CELU POWIĄZANIA MAŁYCH JEDNOSTEK W W CAŁY SYSTEM OBSZARÓW CHRONIONYCH ZE WZGLĘDU NA ZRÓŻNICOWA- NE EKOSYSTEMY ZNAJDUJĄCE SIĘ W ICH OBRĘBIE, KTÓRE MOGĄ BYĆ WYKORZYSTANE MASOWEJ TURYSTYKI I WYPOCZYNKU, LUB BĘDĄCE W ICH OBRĘBIE KORYTARZE EKOLOGICZNE.
KORYTARZE EKOLOGICZNE TO OBSZARY POZOSTAJĄCE POMIĘDZY DWOMA LUB WIĘCEJ OBSZARAMI CHRONIONYMI, UMOŻLIWIAJĄCE MIGRACJE ROŚLIN I ZWIERZĄT Obszary chronione powstają na podstawie rozporządzenia Wojewody lub rady gminy.
BUDOWLE HABITOWE JEST TO JEDNA Z METOD NIWELOWANIA SKUTKÓW ROZWOJU CYWILIZACJI. BUDOWLE TE UMOŻLIWIAJĄ MIGRACJE GATUNKÓW W OBRĘBIE POPROWADZONYCH TRAS SZYBKIEGO RUCHU ORAZ CHRONIĄ ZWIERZĘTA PRZED ŚMIERCIĄ NA SKUTEK ZDERZENIA SIĘ Z POJAZDEM.
BUDOWLE HABITOWE MAJĄ POSTAĆ: TUNELI – KONSTRUKCJA BUDOWLANA, STANOWIĄCE PRZEJŚCIE DLA ZWIERZĄT, USYTUOWANE POD AUTOSTRADAMI, KTÓRE MOGĄ BYĆ:
MAŁE O OKRĄGŁYM PRZEKROJU (ŚREDNICA 20-50 cm) PRZEZNACZONE PRZEDE WSZYSTKIM DLA MAŁYCH ZWIERZĄT, TAKICH JAK: GADY, PŁAZY; (ŚREDNICA 40-100cm) DLA ZWIERZĄT ŻYJĄCYCH W NORACH, TAKICH JAK: KUNY, BORSUKI, LISY.
WIĘKSZE O PROSTĄKĄTNYM PRZEKROJU (szerokość ok. 2-6 m, wysokość ok. 3 m), PRZEZNACZONYCH DLA NIECO WIĘKSZYCH ZWIERZĄT LUB TYCH, KTÓRE BOJĄ SIĘ CIASNYCH, ZAMKNIĘTYCH POMIESZCZEŃ, A WIĘC: JELENI, SAREN, ŁOSI, DZIKÓW (choć dla tych zwierząt najlepszym rozwiązaniem są przejścia otwarte).
EKODUKTY – SPECJALNE WIADUKTY DLA DUŻYCH SSAKÓW KOPYTNYCH, BUDOWANE JAKO KŁADKI NAD AUTOSTRADAMI.
BUDOWLE HABITOWE WYMAGAJĄ SPECJALNEGO OBSADZENIA ROŚLINNOŚCIĄ, KTÓREJ ZADANIAMI SĄ NAPROWADZENIE ZWIERZĄT NA PRZEZNACZONE DLA NICH TRASY PRZEJŚĆ ORAZ OCHRONA PRZED HAŁASEM I SILNYM ŚWIATŁEM.
OBSZAR NATURA 2000 OBEJMUJĄ OBSZARY W CELU SPECJALNEJ TRWAŁEJ I SKUTECZNEJ OCHRONY GATUNKÓW LUB SIEDLISK ZAGROŻONYCH WYGINIĘCIEM, ALBO ODTWORZENIA WŁAŚCIWEGO STANU TEJ OCHRONY.
OCHRONA GATUNKOWA ROŚLIN I ZWIERZĄT MA NA CELU OCHRONĘ ROŚLIN I ZWIERZĄT, W SZCZEGÓLNOŚCI GATUNKÓW RZADKICH, ENDEMICZNYCH, A TAKŻE SIEDLISK ICH WYSTĘPO- WANIA, KTÓRE SĄ RÓWNIEŻ OCHRONĄ W MYŚL PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO O ZACHOWANIU RÓŻNORODNOŚCI GATUNKOWEJ I GENETYCZNEJ
Przykładem jest Rozporządzenie Ministra Środowiska z 2001 roku (Dz. U. 106/2001, poz. 1167 i Dz. U. 130/2001, poz. 1456) podają: ŚCISŁEJ OCHRONIE GATUNKOWEJ 217 GATUNKÓW ROŚLIN NASIENNYCH DRZEWA, NP. BRZOZA OJCOWSKA, JARZĄB SZWEDZKI, SOSNA LIMBA
KRZEWY I KRZEWINKI, NP. BARWINEK POSPOLITY, BLUSZCZ POSPOLITY, BRZOZA KARŁOWATA, KOSODRZEWINA, ROKITNIK ZWYCZAJNY, WICIOKRZEW POMORSKI, WAWRZYNEK WILCZEŁYKO,
ROŚLINY KWIATOWE, NP. DZIEWIĘĆSIŁ BEZŁODYGOWY, GOŹDZIKI, GRĄŻELE, GRZYBIENIE, LILIA ZŁOTOGŁÓW, MIŁEK WIOSENNY, PARZYDŁO LEŚNE, ROJNIKI, STORCZYKI, SZAROTKA ALPEJSKA
- PAPROTNIKI, NP. DŁUGOSZ KRÓLEWSKI, JĘZYCZNIK ZWYCZAJNY, PIÓROPUSZNIK STRUSI, WIDŁAKI LICZNE MSZAKI I POROSTY 23 GATUNKI GRZYBÓW WIELOOWOCNIKOWYCH
CZĘŚCIOWEJ OCHRONIE GATUNKI ROŚLIN MIN.: - DRZEWA,KRZEWY I KRZEWUSZKI, NP. BAGNO ZWYCZAJNE, CIS POSPOLITY, KALINA KORALOWA, KRUSZYNA POSPOLITA, PORZECZKA CZARNA
- ROŚLINY ZIELNE, NP. ASTER GAWĘDKA, KOCANKA PIASKOWA, KONWALIA MAJOWA, KOPYTNIK POSPOLITY, NAPARSTNICA ZWYCZAJNA, PIERWIOSNEK WYNIOSŁY, PRZYLASZCZKA POSPOLITA
MSZAKI; POROSTY, NP. PŁUCNICA ISLANDZKA; GRZYBY WILOOWOCNIKOWE NIE OBJĘTE OCHRONĄ ŚCISŁĄ.
OBIEKTY OBJĘTE OCHRONĄ, KTÓRE ZOSTAŁY UZNANE ZA: POMNIK PRZYRODY – TWORY PRZYRODY ŻYWEJ I NIEOŻYWIONEJ LUB ICH SKUPIENIA O SZCZEGÓLNEJ WARTOŚCI NAUKOWEJ KULTUROWEJ, HISTORYCZNO PAMIĄTKOWEJ
STANOWISKO DOKUMENTACYJNE – OBSZAR CHRONIONY, NA KTÓRYM ZNAJDUJĄ SIĘ WAŻNE POD WZGLĘDEM NAUKOWYM I DYDAKT. MIEJSCA WYSTĘPOWANIA SKAMIENIAŁOŚCI, TWORÓW MINERALNYCH, FORMACJI GEOLOGICZNEJ, ITP..
UŻYTEK EKOLOGICZNY ZESPÓL PRZYRODNICZ-KRAJOBRAZOWY