Pieniądz LEGENDA r - stopa procentowa M - ilość pieniądza (M1) MS - podaż pieniądza MD - popyt na pieniądz E - punkt równowagi PODSTAWY MAKROEKONOMII: Marek Garbicz, Wojciech Pacho

Jednostka rozrachunkowa PODSTAWY MAKROEKONOMII: Marek Garbicz, Wojciech Pacho Funkcje pieniądza Środek wymiany Jednostka rozrachunkowa Środek tezauryzacji

Podaż pieniądza I BAZA MONETARNA M1 M2 M3 PODSTAWY MAKROEKONOMII: Marek Garbicz, Wojciech Pacho Podaż pieniądza I BAZA MONETARNA Bank Centralny decyduje o wielkości bazy monetarnej GOTÓWKA W OBIEGU REZERWY GOTÓWKOWE BANKÓW System bankowy używa rezerw gotówkowych do kreacji pieniądza bankowego GOTÓWKA W OBIEGU DEPOZYTY NA ŻYCZENIE Wkłady krótkoterminowe Obligacje skarbowe, weksle najpewniejszych podmiotów M1 M2 M3

Podaż pieniądza II Bank Centralny kontroluje podaż pieniądza PODSTAWY MAKROEKONOMII: Marek Garbicz, Wojciech Pacho Podaż pieniądza II Bank Centralny kontroluje podaż pieniądza poprzez regulowanie bazy monetarnej za pomocą: INTERWENCJI NA RYNKU WALUTOWYM UDZIELANIA POŻYCZEK SKARBOWI PAŃSTWA OPERACJI OTWARTEGO RYNKU UDZIELANIA POŻYCZEK BANKOM KOMERCYJNYM

Kreacja pieniądza przez system bankowy I Założenia przykładu 1) Bank Centralny ustanawia stopę rezerw obowiązkowych na poziomie 10% 2) 1000 zł wpływa do systemu bankowego 3) Każda pożyczka udzielana przez bank deponowana jest ponownie w którymś z banków lub wypłacana komuś kto ją w banku zdeponuje Przy stopie rezerw obowiązkowych na poziomie 10% z 1 zł uzyskanych rezerw system bankowy może stworzyć 9 zł dodatkowych depozytów PODSTAWY MAKROEKONOMII: Marek Garbicz, Wojciech Pacho

... Kreacja pieniądza przez system bankowy II 1000 zł wpływa do systemu bankowego Aktywa Pasywa 1000zł Depozyt 1000zł Bank 1 M=1000zł Rezerwy 100zł pożycza 900zł Depozyt 1000zł Bank 2 M=1900zł Aktywa Pasywa 900zł Depozyt 900zł Rezerwy 90zł pożycza 810zł Depozyt 900zł M=2710 Bank 3 Aktywa Pasywa 810 zł Depozyt 810zł Rezerwy 81zł Depozyt 810zł pożycza 729zł M=3439 Bank 4 ... M = 1000 + 900 + 810+... =1000 [ 1+ 0.9 + 0.92 + 0.93 +... ] = 1000 (1/ 1-0.9) = 1000 × 1/0.1 = 10 000 PODSTAWY MAKROEKONOMII: Marek Garbicz, Wojciech Pacho

POPYT NA PIENIĄDZ POPYT NA PIENIĄDZ POPYT TRANSAKCYJNY zależy dodatnio od poziomu cen i poziomu produkcji POPYT SPEKULACYJNY zależy ujemnie od stopy procentowej (i) i - koszt alternatywny utrzymywania pieniądza t (w miesiącach) MD Dochód otrzymany na początku miesiąca wydawany równomiernie przez cały miesiąc Dochód podzielony na 2 części, jedna część służy zaspokojeniu popytu transakcyjnego przez 0,5 miesiąca druga część przeznaczona na zakup papierów wartościowych przynoszących zysk, sprzedane na początku drugiej połowy miesiąca. MD1 1 0,5 MD2 W wyniku wzrostu stopy procentowej, spada popyt na pieniądz a wzrasta popyt na papiery wartościowe. PODSTAWY MAKROEKONOMII: Marek Garbicz, Wojciech Pacho

Podaż pieniądza i popyt na pieniądz MS MS’ Popyt na pieniądz wrażliwy jest na stopę procentową r M r M MD’ Podaż pieniądza wyznaczana jest przez Bank Centralny MD Przesunięcie krzywej popytu na pieniądz może nastąpić np. w wyniku wzrostu PKB Wzrost podaży pieniądza r M MS MS’ MS r M MD’ Wzrost stopy procentowej pod wpływem wzrostu popytu na pieniądz MD Równowaga na rynku pieniądza r1 MD E1 E2 r2 r0 E0 E0 r0 Wzrost podaży pieniądza powoduje spadek stopy procentowej w punkcie równowagi PODSTAWY MAKROEKONOMII: Marek Garbicz, Wojciech Pacho