Grecja i jej mieszkańcy w II i I tys. p.n.e. Powstanie polis.

Warunki naturalne Cywilizacje greckie powstałe w II i I tys. pn.e. koncentrowały się przede wszystkim na południowych krańcach Płw. Bałkańskiego. Warunki naturalne tam występujące sprzyjały osadnictwu zwłaszcza ze względu na górzystość terenu, dobrze rozwiniętą linię brzegową oraz liczne przejścia górskie. Na północy półwyspu, gdzie teren jest bardziej równinny rozwinięto uprawę roślin i hodowlę.

Pierwsze osady powstały w południowo- wschodniej części Grecji, w rejonie Attyki. To tutaj w późniejszym okresie powstało jedno z największych polis – Ateny, ze znanym portem – w Pireusie. Prężny rozwój osadnictwa miał miejsce również na wyspach Morza Egejskiego – m.in. na Krecie i wyspie Rodos.

Gospodarka Starożytnej Grecji na terenach żyznych uprawiano jęczmień i pszenicę; na stokach gór zakładano winnice i gaje oliwne; w rejonach górzystych hodowano kozy i owce; rozpowszechniona hodowla pszczół; wymiana handlowa oparta na żegludze kabotażowej (żegluga przybrzeżna łącząca porty jednego morza)

Cywilizacje Krety i Myken W III i II tys. p.n.e. na Krecie rozpoczęła się intensywna kolonizacja, a zwłaszcza w jej wschodniej części. Ludność, która osiadła na wyspę znała obróbkę metali. Okres osadnictwa i wzrostu gospodarczego zwiemy okresem minojskim – od imienia na wpół-legendarnego władcy Krety – Minosa. Wykopaliska archeologiczne dostarczają wielu dowodów, że była do cywilizacja stojąca na wysokim poziomie rozwoju.

Pałace Z okresu tego pochodzą liczne pałace, wyposażone w system wodno – kanalizacyjny. Przykładem tego typu budowli jest pałac królewski w Knossos.

Ruiny pałacu w Knossos

Z pałacem w Knossos związany jest mit o Minosie, Dedalu, Ariadnie i Minotaurze. Pałace okresu minojskiego wyróżniają się niezwykłą dekoracyjnością i dbałością o detale. Pozostałością po Minojczykach są również misternie zdobione wyroby ceramiczne, naczynia z fajansu i kamienia.

Pismo linearne A i B Pozostałością po Minojczykach sa również dwa typy pisma: piktograficzne i linearne typu A. Pismo to nie zostało do dziś odczytane.

Nie wiadomo dlaczego nastąpił upadek kultury na Krecie w XV w. p. n. e Nie wiadomo dlaczego nastąpił upadek kultury na Krecie w XV w. p.n.e. Najprawdopodobniej zanikła ona w momencie opanowania wyspy przez Dorów – jednego ze starożytnych plemion greckich. Nastąpiły wtedy migracje ludności, co być może przyczyniło się do upadku cywilizacji kreteńskiej. Obok Krety prężnie rozwijającym się ośrodkiem była Troja (Ilion) – miasto opisywane przez Homera w „Iliadzie”. Ruiny miasta zostały odkryte w XIX wieku przez niemieckiego archeologa Henryka Schliemanna.

Rekonstrukcja Troi

Drugim ośrodkiem prężnie rozwijającej się cywilizacji były Mykeny – stolica plemienia Achajów. Okres rozkwitu tej kultury (ok. 1600 -1100 p.n.e.) to tzw. okres kultury mykeńskiej. Z czasów potęgi Mykeńczyków pochodzą liczne pałace, grobowiec Agamemnona oraz tzw. Lwia Brama. Archeolodzy w ruinach miasta odnaleźli tabliczkę z pismem linearnym B, które zostało odczytane w 1953 r. przez dwóch naukowców - Michaela Ventrisa i Johna Chadwicka. Część elementów kultury okresu mykeńskiego została zapożyczona od Minojczyków.

Początek Grecji Początek istnienia Starożytnej Grecji nie jest historykom do końca znany. Część informacji przekazują tabliczki z pismem linearnym B, które mówią o upadku kultury mykeńskiej i następującym po nim tzw. wieków ciemnych. Został on tak nazwany ze względu na znikomość źródeł dotyczących tego okresu. Wiadomo jedynie, że nastąpiły wtedy wędrówki plemion na południowe krańce Półwyspu Bałkańskiego.

Po okresie „wieków ciemnych” nastąpił okres archaiczny (VIII – VI w. p Po okresie „wieków ciemnych” nastąpił okres archaiczny (VIII – VI w. p.n.e.), w którym ukształtował się podział społeczności na biednych i bogatych. Pojawiło się również dążenie do stabilizacji. W okresie archaicznym ukształtowały się pierwsze organizmy państwowe, które przyjęły nazwę polis. Ich powstawaniu sprzyjały warunki geograficzne. Obejmowały one miasta oraz przyległe do niego tereny wiejskie. Były one otoczone naturalnymi granicami – pasmami górskimi. Do najbardziej znanych polis możemy zaliczyć: Ateny, Spartę, Megarę, Korynt, Argos, Samos i Milet.

Organizacja polis Polis było jednostką samowystarczalną licząca od kilku do kilkunastu tysięcy mieszkańców. Była ona jednak wspólnotą obywatelską, a więc wszelkie decyzje dotyczące danej polis podejmowało zgromadzenie wszystkich obywateli. Zgromadzenie owo odbywało się na specjalnym placu - agorze, zazwyczaj położonym w centrum miasta.

Agora

Państwo – miasto, a więc polis, odbiegało nieco od współczesnego pojęcia miasta. W rozumieniu starożytnych Greków miasto było wspólnotą mieszkańców, którzy posiadali gospodarstwa. Samo miasto było zespołem budynków świątynnych i publicznych, miejscem zgromadzeń, często zamkniętym murami obronnymi. W okresie powstawania polis nastąpiła polityczna i gospodarcza stabilizacja, kiedy nie prowadzono wojen. Zaczęła się nowa epoka zwana „wielką kolonizacją”.

KONIEC Dziękuję za uwagę !