Henryk Sienkiewicz
Biografia Henryk Sienkiewicz, jeden z najwybitniejszych pisarzy polskich, cieszy się od stu lat największą poczytnością. Urodzony dnia 5 maja 1846r. w zubożałej rodzinie szlacheckiej na Podlasiu (w Woli Okrzeskiej pod Łukowem), chłopięce lata spędził na wsi, obserwując z bliska życie ludu, którego niedole przedstawił tak wiernie w swych wczesnych nowelach. Gimnazjum i studia wyższe (w Szkole Głównej) ukończył w Warszawie. Działalność literacką rozpoczął dość wcześnie, już w roku 1867 pisząc krytyki literackie, felietony na aktualne tematy, wreszcie nowele.Po podróży do Ameryki talent Sienkiewicza osiąga pełnię swego rozwoju: w latach 1883-1888 ukazuje się Trylogia czyli „Ogniem i mieczem”, „Potop” i „pan Wołodyjowski”. Ten wielki cykl powieści historycznych wywarł olbrzymi wpływ na społeczeństwo, bo chociaż przedstawiał czasy odległe – budził i podtrzymywał wolę oporu przeciw zaborcom. Trylogia przyniosła Sienkiewiczowi sławę, jakiej nie zdobył dotąd żaden polski pisarz.
Mimo ciężkich przeżyć osobistych (śmierć ukochanej żony pod koniec pisania Potopu, niefortunne drugie małżeństwo) talent pisarza nadal się wzbogacał, powstają nowe wielkie powieści historyczne: Quo vadis (Dokąd idziesz 1896) i Krzyżacy (1900). Sienkiewicz zdobywa światową sławę.ego dzieła, tłumaczone na wiele języków, rozchodzą się w dużych nakładach w krajach europejskich, w Ameryce, a nawet w Azji i Afryce Do światowego rozgłosu pisarza przyczyniła się również Nagroda Nobla, przyznana mu za Quo vadis w roku 1905. Jeszcze wcześniej nagrodził Sienkiewicza naród polski. W roku 1900, na trzydziestolecie jego pracy literackiej, społeczeństwo ofiarowało mu jako dar narodowy – majątek Oblęgorek Owocem wędrówki po Egipcie i innych terenach Afryki wschodniej stała się powieść młodzieżowa – W pustyni i w puszczy (1911) . Ostatnie lata niezwykle bogatego i pracowitego żywota poświęcił pisarz pomocy ofiarom I Wojny Światowej, organizując w Szwajcarii specjalny komitet. Odzyskania niepodległości przez Polskę już nie doczekał. Zmarł w Vevey w Szwajcarii dnia 15 listopada 1916 roku, okrywając żałobą cały naród. Po zakończeniu I Wojny Światowej sprowadzono zwłoki Sienkiewicza do ojczyzny i pochowano uroczyście w podziemiach katedry warszawskiej.
Trylogia "Ogniem i mieczem","Potop","Pan Wołodyjowski". W swojej trylogii autor przedstawia dzieje Polski od 1648 do 1673 roku. Akcja pierwszej części toczy się w czasach powstania Chmielnickiego, druga to dzieje wojny ze Szwecją, a trzecia część opisuje początek wojny z Turcją i pierwsze zwycięstwo Jana Sobieskiego pod Chocimiem. Fabuła każdej części oparta została na podobnym schemacie - motywie miłości z przeszkodami. Kobieta, kochana przez szlachetnego i prawego polskiego oficera dostaje się w ręce jego rywala, będącego jednocześnie zdrajcą ojczyzny. Za każdym jednak razem po wielu burzliwych perypetiach zakochani znów są razem i wszystko kończy się szczęśliwie. Mimo tego powtarzalnego schematu autor potrafił na tyle go urozmaicić, ze za każdym razem sprawiał wrażenie pomysłu nowego i atrakcyjnego. Dzięki swojej plastycznej wyobraźni, szczególnie wyczulonej na urodę świata i ludzi, potrafił Sienkiewicz powołać do życia postaci, w których realność wręcz uwierzono. \\Sienkiewicz świadomie wybierał wydarzenia historyczne mające najbardziej dramatyczny charakter, by uzyskać zamierzony efekt. Oto w sytuacji niemal beznadziejnej, kiedy los ojczyzny wydaje się już przesądzony, patriotycznie nastawione szczupłe wojska polskie pokonują potężną armię wrogów. Główny bohater, który znajduje się w obozie obrońców ojczyzny okrywa się chwałą i zdobywa rękę ukochanej, a zdrajca zostaje poniżony i pokonany. W ten sposób Sienkiewicz idealizując prawdę historyczną szerzy kult bohaterskiego poświęcenia dla ojczyzny.
Quo vadis-Dokąd zmierzasz W chwili pojawienia się "Quo vadis" Henryk Sienkiewicz był już pisarzem znanym poza granicami kraju nie istniejącego na mapie Europy, ale popularność tej powieści pobiła wszelkie rekordy. To swoisty fenomen literatury światowej, bo rzadko która książka osiągnęła taką liczbę wydań w kilkudziesięciu krajach. Jeszcze przed uhonorowaniem jej autora Nagrodą Nobla - we Włoszech, Niemczech, Rosji, Francji i Stanach Zjednoczonych rozeszła się w paru milionach egzemplarzy; przerabiano ją na sztuki sceniczne (również na operę); Nobel w 1905 roku tę popularność zwielokrotnił; potem przyszły adaptacje filmowe - pierwsze dwie już w roku 1913 równocześnie w Niemczech i Francji, druga w 1951, amerykańska, w 1984 telewizyjna adaptacja włoska i wreszcie obecna, polska, reżyserowana przez Jerzego Kawalerowicza. Na ten ogromny sukces "Quo vadis" złożyło się wiele czynników. Frapujący jest sam temat, który od stuleci przyciągał uwagę wielu pisarzy świata: obraz starożytnego Rzymu w jego schyłkowym okresie za czasów Nerona i prześladowanie pierwszych chrześcijan - temat trudny, wymagający głębokich studiów, bo warunkiem powodzenia była wiarygodność tła historycznego. Piękna, szlachetna i optymistyczna jest uniwersalna idea utworu - upadający świat pogański przeciwstawiony początkom chrześcijaństwa, zwycięstwo siły moralnej nad fizyczną przemocą, zwycięstwo dobra nad złem. Najistotniejszy jednak jest sposób przedstawienia tych wydarzeń, walory artystyczne dzieła: bogaty wątek fikcyjny po mistrzowsku przemieszany z prawdą, żywa akcja, zajmująca intryga, epizody pełne najwyższej grozy, ale przede wszystkim plastyka obrazów, scen zbiorowych i poszczególnych postaci, a trzeba przyznać, że talent plastyczny był największą siłą pisarstwa Sienkiewicza - i nigdzie nie osiągnął takich wyżyn artyzmu jak w "Quo vadis".
Nowele Nowelistyczną twórczość Henryka Sienkiewicza (dominowała w jego pisarstwie do r. 1883) można ułożyć w trzy, krzyżujące się, kręgi tematyczne: — chłopski, — antyzaborczo-patriotyczny, — amerykański (będący wynikiem obserwacji podjętych w podróży do Ameryki w l. 1876-78). Jako motyw najczęstszy powraca w nich niezawiniona niedola bohaterów: bezradność ciemnego i oszukanego chłopa („Szkice węglem”, „Bartek Zwycięzca”), bezradność krzywdzonego dziecka („Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”), obraz skutków cywilizacji („Orso”, „Sachem”).Pisał ku pokrzepieniu serc polskich. W swoich utworach pokazywał wspaniałych rycerzy i liczne zwycięstwa Polaków. Podtrzymywał ich w przekonaniu, że kiedyś pokonają zaborców i Polska odzyska niepodległość.
Henryk Siękiewicz- jako Wieszcz Narodowy Wielka trójka wieszczów narodowych to (w kolejności chronologicznej): Fredro, Mickiewicz, Sienkiewicz. Oni ocalili naszą przeszłość i dali naszym przodkom oręż pamięci. Dzięki nim kolejne pokolenia Polaków zapadały na nieuleczalną chorobę patriotyzmu, beznadziejnie, bez wzajemności zakochiwały się w Nieistniejącej i przekazywały swe uczucia następcom. . Twórczość Henryka Sienkiewicz polskie społeczeństwo doceniło już za życia. Za pieniądze ze składki kupiło mu dworek w Oblęgorku., aby mógł zamieszkać w nim w podeszłym wieku.
Pamięć o bohaterze narodowym Pomnik Henryka Sienkiewicza Sarkofag Henryka Sienkiewicza w krypcie bazyliki archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie Muzeum w Oblęgorku Muzeum Henryka Sienkiewicza w Woli Okrzejskiej Pomnik Henryka Sienkiewicza w Słupsku