Ochrona informacji niejawnych w prowadzonych przygotowaniach obronnych w świetle nowej ustawy o ochronie informacji niejawnych Dz. U. Nr 182, poz. 1228

Zmiany systemowe w ujęciu ogólnym: Ograniczenie ilości informacji niejawnych poprzez zmianę definicji klauzul. Rezygnacja z podziału na tajemnicę państwową i służbową. Możliwość kwestionowania zawyżonej lub zaniżonej klauzuli. Elementy zarządzania ryzykiem. Zmiana zasad obiegu i przechowywania informacji o niższych klauzulach.

Rezygnacja z postępowań sprawdzających do poziomu „zastrzeżone”. Zwiększenie elastyczności okresów ochrony informacji niejawnych. Obowiązkowe odrębne szkolenia dla kierowników jednostek organizacyjnych (KJO). Obowiązkowe cykliczne szkolenia dla wszystkich uczestników przetwarzania informacji niejawnych. Jedna krajowa władza bezpieczeństwa.

Zmiany w ujęciu szczegółowym: Brak załącznika – rozbudowane definicje klauzul – przesądza interes państwa. Brak „sztywnych” okresów ochrony. Znaczące rozszerzenie zakresu stosowania kpa w postępowaniach sprawdzających. Definicje przedsiębiorcy, kierownika przedsiębiorcy, przetwarzania informacji, systemu teleinformatycznego. Jedna KWB – Szef ABW.

Szkolenia: cykliczność i zróżnicowanie podmiotowe. Dostęp do „zastrzeżonych” na podstawie upoważnienia KJO, po przeszkoleniu. Zniesienie obligatoryjnej odmowy dla osób skazanych za określone kategorie przestępstw. Procedura wstępnej weryfikacji informacji przed wszczęciem kontrolnego postępowania sprawdzającego.

Dobór środków bezpieczeństwa fizycznego uzależniony od faktycznego poziomu zagrożeń. Obowiązek organizowania kancelarii tajnej od klauzuli „tajne”. Zasady obiegu informacji „poufne” i „zastrzeżone” określa KJO. Jedna KT obsługuje więcej jednostek.

Obowiązek informowania służb o utworzeniu i likwidacji KT. Szacowanie ryzyka w bezpieczeństwie teleinformatycznym. Systemy teleinformatyczne „zastrzeżone” akredytuje KJO. Certyfikacja środków ochrony kryptograficznej, elektromagnetycznej oraz innych zabezpieczających.

Okresowa akredytacja systemów TI. Możliwość zastosowania środka kryptograficznego certyfikowanego przez NATO, UE lub państwo członkowskie. Świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego od klauzuli „poufne”. Przedsiębiorcy wykonujący działalność gospodarczą osobiście – wystarczy poświadczenie bezpieczeństwa (PB).

Rezygnacja z obowiązku tworzenia pionu ochrony przy świadectwach bezpieczeństwa przemysłowego (ŚBP) III stopnia. Sprawdzenia przedsiębiorcy, czy nie utracił zdolności do ochrony informacji niejawnych.

zadania kierownika jednostki organizacyjnej i pełnomocnika ochrony; Nadawanie klauzul, zadania kierownika jednostki organizacyjnej i pełnomocnika ochrony; bezpieczeństwo osobowe.

art. 1 ust. 1 uooin Ustawa określa zasady ochrony informacji, których nieuprawnione ujawnienie spowodowałoby lub mogłoby spowodować szkody dla Rzeczypospolitej Polskiej albo byłoby z punktu widzenia jej interesów niekorzystne, także w trakcie ich opracowywania oraz niezależnie od formy i sposobu ich wyrażania, zwanych dalej „informacjami niejawnymi”, (…)

art. 1 ust. 3 uooin Przepisy ustawy o ochronie informacji niejawnych nie naruszają przepisów innych ustaw o ochronie tajemnicy zawodowej lub innych tajemnic prawnie chronionych, z zastrzeżeniem art. 5.

2. Nowe definicje klauzul tajności. Art. 5 uooin – określa zakres rzeczowy informacji niejawnych, w zależności od ich znaczenia dla sfer interesów Rzeczypospolitej Polskiej; Podział na 4 kategorie – adekwatnie oznaczane klauzulami tajności: - „ściśle tajne”, - „tajne”, - „poufne”, - „zastrzeżone”.

ŚCIŚLE TAJNE nieuprawnione ujawnienie spowoduje wyjątkowo poważną szkodę dla Rzeczypospolitej Polskiej przez to, że: - zagrozi niepodległości, suwerenności lub integralności terytorialnej Rzeczypospolitej Polskiej; - zagrozi bezpieczeństwu wewnętrznemu lub porządkowi konstytucyjnemu Rzeczypospolitej Polskiej; - zagrozi sojuszom lub pozycji międzynarodowej Rzeczypospolitej Polskiej; - osłabi gotowość obronną Rzeczypospolitej Polskiej; - doprowadzi lub może doprowadzić do identyfikacji funkcjonariuszy, żołnierzy lub pracowników służb odpowiedzialnych za realizację zadań wywiadu lub kontrwywiadu, którzy wykonują czynności operacyjno-rozpoznawcze, jeżeli zagrozi to bezpieczeństwu wykonywanych czynności lub może doprowadzić do identyfikacji osób udzielających im pomocy w tym zakresie; - zagrozi lub może zagrozić życiu lub zdrowiu funkcjonariuszy, żołnierzy lub pracowników, którzy wykonują czynności operacyjno-rozpoznawcze, lub osób udzielających im pomocy w tym zakresie; - zagrozi lub może zagrozić życiu lub zdrowiu świadków koronnych lub osób dla nich najbliższych albo świadków, o których mowa w art. 184 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. — Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.5)), lub osób dla nich najbliższych.

TAJNE nieuprawnione ujawnienie spowoduje poważną szkodę dla Rzeczypospolitej Polskiej przez to, że: - uniemożliwi realizację zadań związanych z ochroną suwerenności lub porządku konstytucyjnego Rzeczypospolitej Polskiej; - pogorszy stosunki Rzeczypospolitej Polskiej z innymi państwami lub organizacjami międzynarodowymi; zakłóci przygotowania obronne państwa lub funkcjonowanie Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej; - utrudni wykonywanie czynności operacyjno-rozpoznawczych prowadzonych w celu zapewnienia bezpieczeństwa państwa lub ścigania sprawców zbrodni przez służby lub instytucje do tego uprawnione; - w istotny sposób zakłóci funkcjonowanie organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości; - przyniesie stratę znacznych rozmiarów w interesach ekonomicznych Rzeczypospolitej Polskiej.

POUFNE nieuprawnione ujawnienie spowoduje szkodę dla Rzeczypospolitej Polskiej przez to, że: - utrudni prowadzenie bieżącej polityki zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej; - utrudni realizację przedsięwzięć obronnych lub negatywnie wpłynie na zdolność bojową Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej; - zakłóci porządek publiczny lub zagrozi bezpieczeństwu obywateli; - utrudni wykonywanie zadań służbom lub instytucjom odpowiedzialnym za ochronę bezpieczeństwa lub podstawowych interesów Rzeczypospolitej Polskiej; - utrudni wykonywanie zadań służbom lub instytucjom odpowiedzialnym za ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa obywateli lub ściganie sprawców przestępstw i przestępstw skarbowych oraz organom wymiaru sprawiedliwości; - zagrozi stabilności systemu finansowego Rzeczypospolitej Polskiej; - wpłynie niekorzystnie na funkcjonowanie gospodarki narodowej.

nieuprawnione ujawnienie może mieć ZASTRZEŻONE nieuprawnione ujawnienie może mieć szkodliwy wpływ na wykonywanie przez organy władzy publicznej lub inne jednostki organizacyjne zadań w zakresie: obrony narodowej, polityki zagranicznej, bezpieczeństwa publicznego, przestrzegania praw i wolności obywateli, wymiaru sprawiedliwości albo interesów ekonomicznych Rzeczypospolitej Polskiej.

3. Zmiana zasad nadawania, zmiany i znoszenia klauzul; czas ich obowiązywania. REGUŁA: ochrona do czasu zniesienia lub zmiany klauzuli tajności, przy czym - właściwa osoba może określić „z góry” datę lub wydarzenie, po którym nastąpi klauzuli tej zniesienie lub zmiana. WARUNEK PRZEDMIOTOWY: ustanie lub zmiana ustawowych przesłanek ochrony – czyli, gdy informacja utraci cechy, które predestynują ją do opatrzenia właściwą klauzulą tajności, zgodnie z wymogami określonymi w art. 5 uooin.

Cd. pkt 3. Zmiana zasad nadawania, zmiany i znoszenia klauzul; czas ich obowiązywania. WARUNEK PODMIOTOWY: wyrażenie pisemnej zgody przez właściwą osobę albo jej przełożonego; w przypadku klauzuli „ściśle tajne” – pisemną zgodę wyraża KJO, w której została klauzula ta nadana. INSTRUMENT: KJO przeprowadzają nie rzadziej niż raz na 5 lat przegląd materiałów pod kątem spełniania warunków klasyfikacyjnych. UWAGA – uprawnienia „dziedziczą” następcy prawni, a gdy ich brak – odpowiednio: ABW albo SKW.

4. Weryfikacja prawidłowości nadanej klauzuli tajności. UWAGA – nie należy traktować jako instrumentu udostępniania informacji publicznej w trybie art. 16 w zw. z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 z późn. zm.). UOOIN określa procedurę w „wewnętrznym” obrocie IN – czyli między podmiotami uprawnionymi do ich przetwarzania.

Cd. pkt 4. Weryfikacja prawidłowości nadanej klauzuli tajności. PROCEDURA w przypadku stwierdzenia zawyżenia lub zaniżenia klauzuli tajności: wniosek odbiorcy do osoby, która nadała klauzulę tajności albo do jej przełożonego – o dokonanie stosownej zmiany, w przypadku odmowy lub braku reakcji w ciągu 30 dni – wnoszący może zwrócić się odpowiednio do ABW lub SKW o rozstrzygnięcie (służby mają na to 30 dni od daty złożenia do nich wniosku), sytuacja szczególna – gdy stroną sporu jest ABW lub SKW – rozstrzyga Prezes Rady Ministrów lub upoważniona przez niego, w uooin wskazana osoba.

5. KONTROLA STANU ZABEZPIECZENIA INFORMACJI NIEJAWNYCH (w tym możliwość kontroli systemów teleinformatycznych nieposiadających akredytacji bezpieczeństwa teleinformatycznego). Uprawnienia kontrolerów z ABW lub SKW – art. 12 ust. 1 uooin – 8 punktów. Uprawnienie szczególne – udostępnienie do kontroli systemów teleinformatycznych nieposiadających akredytacji: warunek: w czasie kontroli zostanie w znacznym stopniu uprawdopodobnione podejrzenie możliwości przetwarzania informacji niejawnych w systemach teleinformatycznych innych niż do tego przeznaczone, cel i zakres: udostępnienie jest niezbędne do ustalenia czy nieuprawnione przetwarzanie miało miejsce oraz wyjaśnienie okoliczności z tym związanych.

Cd. pkt 5 Dodatkowy obszar kontroli – prawidłowość realizacji postępowań sprawdzających, kontrolnych postępowań sprawdzających oraz postępowań bezpieczeństwa przemysłowego: postępowań realizowanych przez ABW albo SKW – realizuje Prezes Rady Ministrów, postępowań realizowanych przez pełnomocników ochrony (PO) – realizują odpowiednio: ABW albo SKW, wyłączenie: postępowania realizowane przez AW, CBA, BOR, Policję, SW, SWW, SG oraz ŻW – na ich „wewnętrzne” potrzeby. UWAGA - Subsydiarne stosowanie enumeratywnie wskazanych przepisów ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701 z późn. zm.)

6. Zadania KJO i pełnomocników ochrony KJO – kompetencja ogólna – odpowiedzialność za ochronę informacji niejawnych, w szczególności za zorganizowanie i zapewnienie funkcjonowania tej ochrony. Dodatkowo – zadania szczególne wynikające z poszczególnych przepisów uooin, np.: art. 42 ust. 1 – KJO tworzy kancelarię tajną i zatrudnia jej kierownika, art. 48 ust. 9 – KJO udziela akredytacji bezpieczeństwa teleinformatycznego dla systemu teleinformatycznego przeznaczonego do przetwarzania informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone” przez zatwierdzenie dokumentacji bezpieczeństwa systemu teleinformatycznego. B) PO – kompetencja ogólna – odpowiedzialność za zapewnienie przestrzegania przepisów o ochronie informacji niejawnych. Dodatkowo – zadania szczególne – art. 15 ust. 1 uooin.

7. Zmiany w systemie szkoleń Właściwość podmiotowa - art. 19 ust. 2 uooin: ABW lub SKW - dla: PO i ich zastępców (także osoby przewidziane na te stanowiska), przedsiębiorców wykonujących działalność jednoosobowo, kierowników przedsiębiorców, u których nie zatrudniono PO. b) ABW lub SKW wspólnie z PO - dla kierownika jednostki organizacyjnej, w której są przetwarzane informacje niejawne o klauzuli „ściśle tajne” lub „tajne”. c) PO - dla pozostałych osób w jednostce organizacyjnej. d) ABW – dla posłów i senatorów.

Cd. pkt 7 Cykliczność – nie rzadziej niż raz na 5 lat; przesądza aktualne zaświadczenie o przeszkoleniu. Podstawą finansowo-organizacyjną – umowa.

8. Zasady dostępu do informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone”. Podstawa prawna – art. 21 ust. 4 uooin. Wymogi: pisemne upoważnienie przez KJO – chyba że dana osoba posiada poświadczenie bezpieczeństwa, odbycie szkolenia w zakresie ochrony informacji niejawnych.

9. Rodzaje postępowań sprawdzających. 1) Zwykłe postępowanie sprawdzające: - kryterium rzeczowe: dostęp do informacji niejawnych o klauzuli „poufne”, - kryterium podmiotowe – wyłączenie: a) PO, zastępców PO oraz kandydatów na te stanowiska, b) KJO, w których są przetwarzane informacje niejawne o klauzuli „poufne” lub wyższej, c) osób ubiegających się o dostęp do międzynarodowych informacji niejawnych; - podmiot prowadzący – co do zasady PO jednostki organizacyjnej, z zastrzeżeniem art. 23 ust. 5 uooin.

Cd. pkt 9 2) Poszerzone postępowanie sprawdzające: kryterium rzeczowe: dostęp do informacji niejawnych o klauzuli „tajne” lub „ściśle tajne”, kryterium podmiotowe: osoby wymagające dostępu do w/w klauzul oraz osoby wyłączone z zakresu zwykłego postępowania sprawdzającego (niezależnie od klauzuli tajności), podmiot prowadzący – odpowiednio ABW lub SKW, z zastrzeżeniem art. 23 ust. 5 uooin.

klauzula „poufne” i wyższa, 10. Poświadczenie bezpieczeństwa jako podstawa dostępu do informacji niejawnych oraz sytuacje wyjątkowe w tym zakresie. Droga odwoławcza w przypadku odmowy wydania lub cofnięcia poświadczenia bezpieczeństwa. 10.1. ZASADA: klauzula „poufne” i wyższa, przeprowadzone stosowne postępowania sprawdzające (zwykłe albo poszerzone), termin ważności: # 10 lat – „poufne”, # 7 lat – „tajne”, # 5 lat – „ściśle tajne”.

10.2. Sytuacje szczególne: art. 29 ust. 5 uooin – ograniczenie stosowania poświadczeń bezpieczeństwa (PB) wydanych w trybie art. 23 ust. 5 uooin (podmioty prowadzące postępowania sprawdzające „na własne potrzeby”), - art. 34 ust. 1 i 2 uooin – gdy dana osoba posiada już odpowiednie PB (z wyjątkiem wydanych w trybie art. 23 ust. 5 uooin) i przedstawia je w „nowym” miejscu pracy lub służby – KJO, w terminie 7 dni informuje o zatrudnieniu tej osoby organ, który wydał PB oraz odpowiednio ABW lub SKW.

10.3. Wyjątki od zasady: art. 34 ust. 4 uooin – wyłączenie rzeczowe, gdy dostęp do informacji niejawnych wynika z ratyfikowanych przez RP umów międzynarodowych, wówczas nie przeprowadza się postępowania sprawdzającego, art. 34 ust. 10 uooin – wyłączenia podmiotowe i ich regulacje szczególne związane z: a) dostępem do międzynarodowych informacji niejawnych, b) dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „ściśle tajne”, c) bezwzględnym wyłączeniem: # Prezydenta RP oraz osoby wybranej na ten urząd, # Marszałków: Sejmu i Senatu, # Prezesa Rady Ministrów.

10.4. Dostęp o charakterze wyjątkowym a) art. 34 ust. 5 uooin – podmioty tamże wskazane, za ich pisemną zgodą - mogą: - w szczególnie uzasadnionych przypadkach zezwolić na jednorazowe udostępnienie informacji niejawnych osobie nieposiadającej PB, - zezwolić na udostępnienie informacji niejawnych o klauzuli „tajne” lub „ściśle tajne” osobie, wobec której wszczęto poszerzone postępowanie sprawdzające; b) art. 34 ust. 9 uooin – KJO, za jego pisemną zgodą – może zezwolić na udostępnienie informacji niejawnych o klauzuli „poufne” – osobie, wobec której wszczęto postępowanie sprawdzające - zatrudnionej, pełniącej służbę lub wykonującej czynności zlecone – w tej jednostce organizacyjnej;

Cd. pkt 10.4. c) art. 34 ust. 6 uooin – w stanach nadzwyczajnych – Prezydent RP lub Prezes Rady Ministrów odpowiednio – może wyrazić zgodę na odstąpienie od przeprowadzenia postępowania sprawdzającego.

# Procedury – normuje Rozdział 6 uooin. 10.5. Postępowania odwoławcze w przypadkach odmowy wydania lub cofnięcia PB. # Procedury – normuje Rozdział 6 uooin. # Różnice – w zależności od tego, jaki podmiot wydał decyzję o odmowie wydania lub cofnięciu PB: a) gdy decyzję wydała ABW, SKW albo podmioty, o których mowa w art. 23 ust. 5 uooin - odwołanie do Prezesa Rady Ministrów: - termin: 14 dni od dnia doręczenia osobie sprawdzanej danej decyzji, - sposób: za pośrednictwem podmiotu, który przeprowadził postępowanie sprawdzające lub kontrolne postępowanie sprawdzające, - czas rozstrzygnięcia: 3 miesiące, - środek zaskarżenia na decyzję Prezesa Rady Ministrów: skarga do sądu administracyjnego (w terminie 30 dni);

Cd. pkt 10.5. b) gdy decyzję wydał pełnomocnik ochrony w wyniku zwykłego postępowania sprawdzającego (z wyłączeniem postępowań sprawdzających w trybie art. 23 ust. 5 uooin) - odwołanie (odpowiednio) do Szefa ABW albo Szefa SKW: - termin: 14 dni od dnia doręczenia osobie sprawdzanej danej decyzji, - sposób: za pośrednictwem pełnomocnika ochrony, który przeprowadził postępowanie sprawdzające lub kontrolne postępowanie sprawdzające, - czas rozstrzygnięcia: 3 miesiące, - środek zaskarżenia na decyzję Szefa ABW albo Szefa SKW: skarga do sądu administracyjnego (w terminie 30 dni).

10. 6. Odwoławcza procedura szczególna – wznowienie postępowania (art 10.6. Odwoławcza procedura szczególna – wznowienie postępowania (art. 39 ust. 1 uooin). podmioty uprawnione: Prezes Rady Ministrów, pełnomocnicy ochrony, ABW, SKW i instytucje z art. 23 ust. 5 uooin, procedura: z urzędu lub na wniosek osoby sprawdzanej, przesłanki: - postępowanie sprawdzające lub kontrolne postępowanie sprawdzające zakończone decyzją ostateczną, - decyzja została wydana wyłącznie w związku z: # przedstawieniem zarzutu popełnienia przestępstwa, # postawieniem w stan oskarżenia lub # skazaniem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe, - a postępowanie karne zostało następnie umorzone lub zakończone uniewinnieniem osoby sprawdzanej.

11. Przechowywanie akt postępowań sprawdzających A) normuje art. 72 ust. 6 uooin; zróżnicowanie z uwagi na podmiot, który przeprowadził dane postępowanie sprawdzające (w tym postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego): a) jako wyodrębniona część w archiwach służb i instytucji, które przeprowadziły dane postępowanie, b) przez pełnomocnika ochrony lub w pionie ochrony - w przypadku akt zwykłych postępowań sprawdzających oraz kontrolnych postępowań sprawdzających przeprowadzonych przez tego pełnomocnika.

Cd. pkt 11. Przechowywanie akt postępowań sprawdzających. B) okres przechowywania: co najmniej 20 lat, C) zasady: z uwzględnieniem przepisów ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 673, z późn. zm.13) oraz aktów wykonawczych wydanych na jej podstawie.

12. Przepisy prawne mające zastosowanie w okresie przejściowym. Rozdział 12 uooin: KJO, w terminie 36 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, przegląd wytworzonych w podległych im jednostkach organizacyjnych materiałów zawierających informacje niejawne w celu ustalenia, czy spełniają ustawowe przesłanki ochrony na podstawie ustawy, i dokonają w razie potrzeby zmiany lub zniesienia klauzuli tajności. PB wydane na podstawie przepisów dotychczasowych zachowują ważność przez okres wskazany w tych przepisach. Przepis art. 14 ust. 3 pkt 2 (wymóg wykształcenia wyższego) stosuje się do pełnomocników ochrony i zastępców pełnomocników ochrony zatrudnionych po dniu wejścia w życie ustawy.

Cd. pkt 12 4. Kierownicy jednostek organizacyjnych, w których w dniu wejścia w życie ustawy funkcjonują kancelarie tajne, informują o nich w terminie do 3 miesięcy od tej daty odpowiednio ABW lub SKW, z określeniem klauzuli tajności przetwarzanych IN. 5. Akredytacje systemów teleinformatycznych udzielone przed dniem wejścia w życie ustawy zachowują ważność nie dłużej niż przez okres 5 lat od dnia wejścia w życie ustawy, chyba że wcześniej dokonano w systemie teleinformatycznym zmian, które mogą mieć istotny wpływ na bezpieczeństwo teleinformatyczne.

Cd. pkt 12 6. ŚBP wydane na podstawie przepisów dotychczasowych, ważne w dniu wejścia w życie ustawy, potwierdzające zdolność do ochrony informacji niejawnych: 1) o klauzuli „ściśle tajne” - potwierdzają także zdolność do ochrony informacji niejawnych o klauzuli „tajne” i „poufne” w okresie wskazanym w niniejszej ustawie; 2) o klauzuli „tajne” - potwierdzają także zdolność do ochrony informacji niejawnych o klauzuli „poufne” w okresie wskazanym w niniejszej ustawie. !!! Przy czym - okresy ważności świadectw, liczone są od daty wydania świadectwa.

Cd. pkt 12 7. Przedsiębiorcy wykonujący umowy związane z dostępem do informacji niejawnych o klauzuli „poufne”, nieposiadający w dniu wejścia w życie ustawy ważnego świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego powinni uzyskać takie świadectwo w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. 8. Do postępowań sprawdzających, kontrolnych postępowań sprawdzających i postępowań bezpieczeństwa przemysłowego wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.

Cd. pkt 12 9. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie uooin z 1999 r., zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie „nowej” uooin z 2010 r., nie dłużej jednak niż przez okres 12 miesięcy od dnia jej wejścia w życie.

Organizacja obiegu informacji niejawnych, bezpieczeństwo fizyczne.

1. Przypadki obligatoryjnego tworzenia kancelarii tajnych (KT). A) zasada - jednostka organizacyjna (JO), w której są przetwarzane informacje niejawne (IN) o klauzuli „TAJNE” lub „ŚCIŚLE TAJNE”; B) gdzie - wszystkie JO podlegające uooin – vide: art. 1 ust. 2; UWAGA: art. 1 ust. 2 pkt 6 - przedsiębiorcy tylko w ramach ŚBP I i II stopnia; C) odpowiedzialny – KJO (w tym – kierownik przedsiębiorcy tam, gdzie dotyczy);

D) regulacja fakultatywna – KJO może utworzyć więcej niż jedną KT; Cd. pkt 1. Przypadki obligatoryjnego tworzenia kancelarii tajnych (KT). D) regulacja fakultatywna – KJO może utworzyć więcej niż jedną KT; E) zadanie obligatoryjne KJO – informowanie odpowiednio ABW lub SKW o utworzeniu lub likwidacji KT, z określeniem klauzuli tajności przetwarzanych w niej IN.

2. Specyfika i odrębne regulacje dotyczące obiegu IN o klauzuli „poufne” i „zastrzeżone”. A) Pf i Z – przetwarzanie za pośrednictwem KT – za zgodą KJO; B) Pf – jeśli nie w KT – to komórki organizacyjne, w których materiały o klauzuli Pf są rejestrowane oraz które zapewniają możliwość ustalenia w każdych okolicznościach, gdzie dany materiał się znajduje oraz kto się z nim zapoznał; a ponadto: PO opracowuje instrukcję dotyczącą sposobu i trybu przetwarzania tych IN, KJO zatwierdza w/w instrukcję oraz zakres i warunki stosowania środków bezpieczeństwa fizycznego (ŚBF);

Cd. pkt 2. Specyfika i odrębne regulacje dotyczące obiegu IN o klauzuli „poufne” i „zastrzeżone”. C) Z – nie ma wymogów specjalnych, z tym że – KJO zatwierdza opracowany przez PO – sposób i tryb przetwarzania tych IN w podległych komórkach organizacyjnych.

3. Nowe rozwiązania organizacyjne KT, w tym możliwość obsługiwania kilku JO przez jedną KT. A) KT – cechy konstytutywne: stanowi wyodrębnioną komórkę organizacyjną, w zakresie ochrony IN - podlega PO, obsługiwana – przez pracowników pionu ochrony, właściwość rzeczowa – odpowiedzialność za właściwe rejestrowanie, przechowywanie, obieg i wydawanie materiałów uprawnionym osobom;

Cd pkt 3. Nowe rozwiązania organizacyjne KT, w tym możliwość obsługiwania kilku JO przez jedną KT. B) Jedna KT obsługująca dwie i więcej JO – wymogi: przypadki uzasadnione, zgoda odpowiednio – ABW lub SKW, podległość, obsada i zasady finansowania – określone przez właściwych KJO.

4. Kancelarie tajne a strefy ochronne. Każda KT jest strefą ochronną, ale nie każda strefa ochronna jest KT. przeznaczeniem strefy ochronnej – jest uniemożliwienie osobom nieuprawnionym dostępu do IN o klauzuli Pf lub wyższej; kryteria tworzenia stref ochronnych – określi rozporządzenie Rady Ministrów wskazane w art. 47 ust. 1 uooin;

Cd. pkt 4. Kancelarie tajne a strefy ochronne. C) minimalne wymogi strefy ochronnej: system kontroli wejść i wyjść ze stref ochronnych, określenie uprawnień do przebywania w strefach ochronnych, certyfikowane wyposażenie i urządzenia służące ochronie IN;

5. Ocena ryzyka jako podstawa budowy bezpieczeństwa fizycznego. Bezpieczeństwo fizyczne – wymóg obligatoryjny, bez względu na klauzulę przetwarzanych IN, ALE – adekwatny do: występujących rodzajów zagrożeń, klauzuli tajności, liczby IN. Zakres stosowania środków bezpieczeństwa fizycznego (ŚBF) – zależy od poziomu zagrożeń związanych z nieuprawnionym dostępem do IN lub z możliwością ich utraty.

Cd. pkt 5. Ocena ryzyka jako podstawa budowy bezpieczeństwa fizycznego. Szacowanie ryzyka dla IN na podstawie: a) analizy zagrożeń: - działaniem obcych służb specjalnych, - zamachem terrorystycznym lub sabotażem, - kradzieżą lub zniszczeniem materiału, - próbą wejścia osób nieuprawnionych do pomieszczeń, w których są przetwarzane IN; - nieuprawnionym dostępem do informacji o wyższej klauzuli tajności, niewynikającym z posiadanych uprawnień. b) oceny ryzyka wg kryteriów i sposobu określania poziomu zagrożeń - determinującego dobór odpowiednich ŚBF – przedmiot rozporządzenia Rady Ministrów z art. 47 ust. 1 uooin.

6. Autonomiczne systemy obiegu informacji w resortach. Ranga zarządzenia – akt normatywny o charakterze wewnętrznym – obowiązuje tylko jednostki organizacyjnie podległe organowi wydającemu te akty. Nie mogą one stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych oraz innych podmiotów (vide: art. 93 Konstytucji RP). Zakresy szczególne pod względem: 1. rzeczowym (art. 47 ust. 4 uooin) – zarządzenie ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego - szczególny sposób i tryb przetwarzania informacji niejawnych wchodzących w skład zasobu archiwalnego archiwów państwowych, dobór i stosowanie środków bezpieczeństwa fizycznego oraz organizację komórek organizacyjnych odpowiedzialnych za przetwarzanie materiałów niejawnych,

Cd. pkt 6. Autonomiczne systemy obiegu informacji w resortach. 2. podmiotowym (art. 47 ust. 3 uooin) – zarządzenia w sprawie szczególnego sposobu organizacji i funkcjonowania kancelarii tajnych oraz komórek organizacyjnych, o których mowa w art. 44 ust. 1 (innych niż kancelaria tajna komórek organizacyjnych odpowiedzialnych za przetwarzanie materiałów niejawnych, np. biblioteki, magazyny map, filmoteki itp.), sposobu i trybu przetwarzania informacji niejawnych oraz doboru i stosowania środków bezpieczeństwa fizycznego.

Systemy teleinformatyczne

Akredytacja Na czas określony, nie dłuższy niż 5 lat „Poufne” lub wyższa – ABW albo SKW „Zastrzeżone” – kierownik jednostki organizacyjnej ABW albo SKW – w terminie 6 miesięcy od otrzymania kompletnej dokumentacji w szczególnie uzasadnionych przypadkach + 6 miesięcy Od odmowy nie przysługuje odwołanie

Akredytacja Świadectwo akredytacji wydawane na podstawie: zatwierdzonej dokumentacji wyników audytu bezpieczeństwa przeprowadzonego przez ABW albo SKW Zgodnie z wzorem określonym w rozporządzeniu Służby mogą odstąpić od przeprowadzenia audytu, jeżeli system jest przeznaczony do przetwarzania informacji niejawnych o klauzuli "poufne".

Akredytacja Kierownik jednostki organizacyjnej udziela akredytacji systemu do klauzuli "zastrzeżone" przez zatwierdzenie dokumentacji Dokumentację w ciągu 30 dni przekazuje odpowiedniej służbie Służba w ciągu 30 dni może przedstawić zalecenia dotyczące konieczności przeprowadzenia dodatkowych czynności Kierownik w ciągu 30 dni informuje o realizacji zaleceń Ale służba może też nakazać wstrzymanie przetwarzania informacji niejawnych

Dokumentacja Szczególne Wymagania Bezpieczeństwa Systemu (SWBS): wyniki procesu szacowania ryzyka sposoby osiągania i utrzymywania odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa systemu aspekty jego budowy, zasady działania i eksploatacji, które mają związek z bezpieczeństwem systemu lub wpływają na jego bezpieczeństwo Przebieg i wyniki procesu szacowania ryzyka mogą zostać przedstawione w odrębnym dokumencie niż dokument szczególnych wymagań bezpieczeństwa

Dokumentacja Szczególne wymagania bezpieczeństwa systemu: opracowuje się na etapie projektowania bieżąco uzupełnia na etapie wdrażania modyfikuje na etapie eksploatacji przed dokonaniem zmian w systemie teleinformatycznym Procedury bezpiecznej eksploatacji opracowuje się na etapie wdrażania oraz modyfikuje na etapie eksploatacji przed dokonaniem zmian w razie potrzeby konsultuje się z ABW albo SKW

Dokumentacja Kierownik jednostki organizacyjnej: odpowiada za opracowanie oraz przekazanie służbom dokumentacji akceptuje wyniki procesu szacowania ryzyka jest odpowiedzialny za właściwą organizację bezpieczeństwa teleinformatycznego W przypadku systemu mającego funkcjonować w wielu jednostkach organizacyjnych za dokumentację odpowiada kierownik jednostki organizującej system

Dokumentacja W terminie 30 dni od otrzymania dokumentacji bezpieczeństwa systemu teleinformatycznego przeznaczonego do przetwarzania informacji niejawnych o klauzuli "poufne" lub wyższej ABW albo SKW przeprowadza na jej podstawie ocenę bezpieczeństwa tego systemu. Pozytywny wynik oceny stanowi podstawę do zatwierdzenia przez ABW albo SKW dokumentacji bezpieczeństwa systemu teleinformatycznego. W uzasadnionych przypadkach, w szczególności wynikających ze stopnia skomplikowania systemu, termin przeprowadzenia oceny może być przedłużony o kolejne 30 dni. ABW albo SKW udziela albo odmawia udzielenia akredytacji w terminie 6 miesięcy od otrzymania kompletnej dokumentacji bezpieczeństwa systemu teleinformatycznego. W uzasadnionych przypadkach, w szczególności wynikających z rozległości systemu i stopnia jego skomplikowania, termin ten może być przedłużony o kolejne 6 miesięcy. Od odmowy udzielenia akredytacji nie służy odwołanie.

Kontrole Jeżeli w czasie wykonywania kontroli stanu zabezpieczenia informacji niejawnych, zostanie w znacznym stopniu uprawdopodobnione podejrzenie możliwości przetwarzania informacji niejawnych w systemach teleinformatycznych nieposiadających akredytacji bezpieczeństwa teleinformatycznego, funkcjonariusze ABW albo funkcjonariusze lub żołnierze SKW mogą żądać udostępnienia do kontroli tych systemów, wyłącznie w celu i zakresie niezbędnym do ustalenia, czy przetwarzanie takie miało miejsce, oraz wyjaśnienia okoliczności z tym związanych

Przejściowe Akredytacje zachowują ważność do czasu dokonania w systemie zmian, które mogą mieć istotny wpływ na bezpieczeństwo teleinformatyczne, nie dłużej jednak niż przez okres 5 lat. Ponowna akredytacja przeprowadzana jest w trybie art. 48. Służby mogą odstąpić od przeprowadzenia audytu, niezależnie od klauzuli tajności informacji niejawnych przetwarzanych w systemie. Środki techniczne dopuszczone do eksploatacji na podstawie art. 60 mogą być użytkowane do czasu uzyskania akredytacji, jednak nie dłużej niż przez okres 12 miesięcy.