dr Robert Pietrusiński

Spółki kapitałowe – władze spółki  Relacje pomiędzy spółką a członkami zarządu  Mandat / kadencja  Powstanie –Uchwała rady nadzorczej –Uchwała wspólników / akcjonariuszy –Decyzje innych osób

Odpowiedzialność członków zarządu - ustalenie : kto był i kto jest członkiem zarządu ! Jakie relacje istnieją pomiędzy spółką a członkami zarządu? W jaki sposób działa zarząd jako ciało kolegialne? Jak odpowiadają poszczególni członkowie zarządu? Odpowiedzialność członków zarządu - ustalenie : kto był i kto jest członkiem zarządu ! Jakie relacje istnieją pomiędzy spółką a członkami zarządu? W jaki sposób działa zarząd jako ciało kolegialne? Jak odpowiadają poszczególni członkowie zarządu?

Mandat - kadencja  Wygaśnięcie mandatu –Przyczyny – upływ kadencji, odwołanie,, śmierć. –Rezygnacja – art. 746 kodeksu cywilnego –Wygaśnięcie mandatu a wpis do KRS Zmiana zarządu – wpis do KRS

Spółka - zarząd  W umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą wspólników / akcjonariuszy  Art. 210 i 379 KSH

Umowy z członkami zarządu  Spółka z o.o. / S.A. rada n. / pełnomocnik  Umowa o pracę: –Na okres trwania kadencji –Bez terminu –Na pełnienie funkcji członka zarządu –Nie związana z mandatem Umowa o zarządzanie – 750 KC

Reprezentacja spółki  Reprezentacja spółki kapitałowej –Prezes, wice prezes, członkowie –Członek zarządu + członek zarządu –Członek zarządu + prokurent –Członek zarządu jednoosobowo –Inny sposób reprezentacji –Prokura samoistna –Pełnomocnictwo udzielone przez członka zarządu innemu członkowi zarządu –Orzeczenie SN –Członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością uprawniony do jej reprezentowania łącznie z drugim członkiem zarządu może być ustanowiony pełnomocnikiem do poszczególnych czynności.

Decyzje zarządu  Podejmowanie decyzji – uchwał przez członków zarządu  W sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności zarządu  Regulacje w umowie / statucie  regulaminie

Działanie zarządu  Regulamin zarządu - zwoływanie - głosowanie - protokół art. 376 KSH

Rada nadzorcza  Relacja pomiędzy spółką a radą nadzorczą  Uchwała wspólników / akcjonariuszy  Mandat / kadencja członków rady nadzorczej  Podejmowanie decyzji przez radę nadzorczą  Regulamin rady nadzorczej  Protokoły rady nadzorczej

Odpowiedzialność wobec spółki  Odpowiedzialność wobec spółki  Art. 293 i 483 KSH –Działanie / zaniechanie sprzeczne z prawem lub postanowieniami umowy/statutu –Wina –Staranność „zawodowa”/ „sumiennego kupca” –Z roszczeniem występuje spółka przeciwko: –Członkom zarządu –Członkom rady n. - KTO WYSTĘPUJE?

Członkowie zarządu i rady nadzorczej  Miernik staranności: powinien być taki sam jak przy działaniach we własnych interesach  Obowiązek posiadania wiedzy fachowej  Objęcie stanowiska w spółce mimo braku wykształcenia lub wiadomości potrzebnych do jej prowadzenia jest naruszeniem wymaganej staranności

Zasady odpowiedzialności  Bezprawne działanie członków władz spółek jest rozpatrywane jako wyrządzenie szkody spółce  Domniemanie winy

Zasady odpowiedzialności  KC Relacje pomiędzy członkiem władz spółki oparte na KSH nie wykluczają zastosowania art KC Ciężar dowodu nie obciąża spółki, ale osobę, która wyrządziła szkodę Członek zarządu musi wykazać, że nie ponosi winy Odpowiedzialność: -Szkoda -Działanie bezprawne / zaniechanie -Związek przyczynowy

Zasady odpowiedzialności  Odpowiedzialność:  Spółka poniosła szkodę  Związek przyczynowy  Nie jest nieodzowne umyślne lub niedbałe działanie lub zaniechanie członka władz  Odpowiedzialność nie zachodzi w przypadku braku winy

Zasady odpowiedzialności  Brak winy:  Czynności członków władz podzielone  Przy podejmowaniu uchwał nie ma znaczenia jak głosowały poszczególne osoby. Nie uwalnia to ich od odpowiedzialności

Zasady odpowiedzialności  Problemy  Obowiązek przestrzegania: - umowy/ statutu -uchwał wspólników / akcjonariuszy -które spowodują spółce szkodę -Obowiązek zapobiegania szkodzie -Art. 375 KSH – wiążące polecenia !

Umowy zawierane przez spółkę  Ważność umów zawieranych przez spółkę bez zgody wspólników/akcjonariuszy  Art. 17 § 1 KSH – wynikający z ustawy  np. 15, 228, 393 KSH – nieważność!  Art. 17 § 2 KSH – termin – do 2 miesięcy  Art. 17 § 3 KSH – brak nieważności bo dodatkowe kompetencje wynikają z umowy / statutu

Odpowiedzialność wobec wierzycieli spółki  Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki  Art. 299 z o.o. - w S.A. brak odpowiednika  Art.116 Ordynacji podatkowej – odpowiedzialność członków zarządu identyczna w z o.o. i S.A.

Odpowiedzialność wobec wierzycieli spółki  Egzekucja bezskuteczna  Odpowiedzialność solidarna  Uwolnienie od odpowiedzialności – ocena indywidualna - złożenie wniosku o upadłość/układ - niezgłoszenie wniosku nastąpiło bez winy członka zarządu - wierzyciel nie poniósł szkody

Odpowiedzialność członków zarządu na etapie tworzenia spółki  Odpowiedzialność za zobowiązania z okresu przed rejestracją  Art. 11 – 13 KSH – spółka w organizacji  Pojęcie wkładów – art. 14 KSH  Wniesienie wkładów  Wycena wkładów  Odpowiedzialność w związku z wniesieniem wkładów  Oświadczenia członków zarządu

Odpowiedzialność zarządu  Zaliczkowa wypłata dywidendy  Umocowanie w umowie spółki  Art. 194 KSH  Odpowiedzialność za wypłatę nienależnej dywidendy  Art. 198, 350 KSH

Odpowiedzialność zarządu  Odpowiedzialność związana z : - podziałem - przekształceniem - łączeniem spółek

Odpowiedzialność w świetle ustawy o rachunkowości i kodeksu spółek handlowych  Odpowiedzialność zarządu  Odpowiedzialność rady nadzorczej  Odpowiedzialność innych osób

Odpowiedzialność zarządu  Problemy  Czy rzeczywiście można wykluczyć odpowiedzialność członków zarządu w sytuacji wskazania osoby odpowiedzialnej, jeśli pod sprawozdaniem podpisują się wszyscy członkowie tegoż zarządu?  Kto odpowiada za wiarygodność sprawozdania w przypadku, gdy wszyscy członkowie zarządu odmówią złożenia podpisu (załączając uzasadnienie odmowy)?

Odpowiedzialność zarządu  Istnieje możliwość powierzenia innej osobie odpowiedzialności za prowadzenie rachunkowości.  Przejęcie odpowiedzialności wymaga formy pisemnej.  W przypadku przejęcia odpowiedzialności przez inną osobę, Kierownik jednostki pozostaje odpowiedzialny za nadzór.

Odpowiedzialność zarządu  Odpowiedzialność członków zarządu a odpowiedzialność prokurentów  Odpowiedzialność na zasadzie art.415 i nasępne KC  Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę obowiązany jest do jej naprawienia  Osoba prawna jest obowiązana do naprawienia szkody wyrządzonej z winy jej organu

absolutorium  Absolutorium dla członków zarządu i rady nadzorczej  Brak absolutorium – skutki !  Odpowiedzialność

Odpowiedzialność „spółki”  Ustawa z dnia 28 X 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźba kary. Dz. U.Nr 197 z póź. zmianami.  „Pytia Delficka”  Podmiot zbiorowy – spółka  Odpowiada za działanie osoby fizycznej!!!  Jeżeli do popełnienia czynu zabronionego doszło w następstwie co najmniej braku należytej staranności w wyborze osoby fizycznej, lub co najmniej braku należytego nadzoru nad tą osobą – ze strony organu lub przedstawiciela podmiotu zbiorowego.

zalecenia  W przypadku spółek kapitałowych należy zwrócić szczególną uwagę na procedury wewnątrz spółki  Regulaminy  Systemy obiegu dokumentów  Uchwały organów