Adw. Berenika kaczmarek-templin Nowe prawa konsumenta Obowiązki informacyjne przedsiębiorcy Adw. Berenika kaczmarek-templin
Dwie grupy obowiązków informacyjnych przedsiębiorcy: Ogólne obowiązki informacyjne przedsiębiorcy w umowach zawieranych z konsumentami Obowiązki informacyjne w umowach zawieranych w okolicznościach nietypowych, w tym: obowiązki informacyjne w umowach zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa oraz obowiązki informacyjne w umowach zawieranych na odległość.
Informacje Art. 546(1) k.c.: sprzedający będzie obowiązany udzielić konsumentowi przed zawarciem umowy jasnych, zrozumiałych i niewprowadzających w błąd informacji w języku polskim, wystarczających do prawidłowego i pełnego korzystania z rzeczy sprzedanej.
Informacje Obowiązek zapewnienia odpowiednich warunków techniczno- organizacyjnych umożliwiających dokonanie wyboru rzeczy i sprawdzenie jej jakości, kompletności oraz funkcjonowania głównych mechanizmów i podstawowych podzespołów. Obowiązek wyjaśnienia kupującemu znaczenia poszczególnych postanowień umowy, na żądanie kupującego.
Informacje Dotyczą wszystkich umów zawieranych przez przedsiębiorcę, a zatem także umów zawieranych w okolicznościach nietypowych. Najistotniejsze znaczenie zyskują w przypadku umów zawieranych w lokalu przedsiębiorstwa. Znaczne poszerzenie obowiązków związanych z zawieraniem umowy w lokalu przedsiębiorstwa.
Informacje Przedsiębiorca powinien poinformować konsumenta w szczególności o: głównych cechach świadczenia, z uwzględnieniem przedmiotu świadczenia oraz sposobu porozumiewania się z konsumentem; danych identyfikujących przedsiębiorcę; łącznej cenie lub wynagrodzeniu za świadczenie wraz z podatkami bądź sposobie, w jaki obliczana ma być cena;
Informacje sposobie i terminie spełnienia świadczenia przez przedsiębiorcę oraz stosowanej przez przedsiębiorcę procedurze rozpatrywania reklamacji; przewidzianej przez prawo odpowiedzialności przedsiębiorcy za jakość świadczenia; treści usług posprzedażnych i gwarancji, o ile takie są oferowane; czasie trwania umowy lub – gdy umowa zawarta jest na czas nieoznaczony lub ma ulegać automatycznemu przedłużeniu – o sposobie i przesłankach wypowiedzenia umowy.
Informacje Przedsiębiorca ma obowiązek poinformować dodatkowo o: funkcjonalności treści cyfrowych oraz mających zastosowanie technicznych środkach ich ochrony oraz mających znaczenie interoperacyjności treści cyfrowych ze sprzętem komputerowym i oprogramowaniem, o ile ma to zastosowanie w ramach konkretnej umowy.
Informacje Ogólne obowiązki informacyjne nie znajdują zastosowania: w zakresie, w jakim wymienione informacje wynikają z okoliczności złożenia propozycji zawarcia umowy gdy zawierana umowa należy do drobnych umów życia codziennego wykonywanych natychmiast po ich zawarciu (w tym zakresie Ustawodawca skorzystał z opcji regulacyjnej przyznanej przez Dyrektywę).
Informacje Istotne poszerzenie obowiązków przedsiębiorcy w zakresie umów zawieranych w lokalu przedsiębiorstwa – dotychczas dotyczyły one jedynie umów zawieranych w okolicznościach nietypowych oraz umów szczególnych, jak np. umowa o zorganizowaną podróż, timeshare).
Informacje przedkontraktowe i kontraktowe Zmiany obowiązków informacyjnych spoczywających na przedsiębiorcach zawierających z konsumentami umowy na odległość: w fazie przedkontraktowej katalog obowiązków będzie miał zakres tożsamy z jego odpowiednikiem w zakresie umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa, w fazie kontraktowej, w świetle dotychczasowego stanu prawnego, przedsiębiorca jest obowiązany przekazać konsumentowi określone informacje przy użyciu środka porozumiewania się na odległość, najpóźniej w chwili złożenia propozycji zawarcia umowy oraz ich potwierdzenia na piśmie najpóźniej w momencie rozpoczęcia świadczenia.
Informacje przedkontraktowe W przypadku umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa oraz na odległość ujednolicono katalog obowiązków w zakresie udzielenia tzw. informacji przedkontraktowej, tj. najpóźniej w chwili złożenia propozycji zawarcia umowy na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa. Dotychczas jedynie w zakresie umów zawieranych na odległość obowiązki informacyjne były szczególnie rozbudowane. Obowiązki informacyjne w zakresie umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa obejmowały jedynie poinformowanie konsumenta o przysługującym mu prawie do odstąpienia od umowy.
Informacje przedkontraktowe Ustawy nie stosuje się do umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa, w których konsument jest zobowiązany do zapłaty kwoty nieprzekraczającej 50 złotych. Wszystkie informacje udzielone przed zawarciem umowy będą jej częścią i ich treść nie będzie mogła zostać zmieniona, chyba że zgodzą się na to strony umowy.
Sposób udzielenia informacji Umowy zawierane poza lokalem przedsiębiorstwa Obowiązek udzielenia informacji przedkontraktowej utrwalonej na papierze lub na innym trwałym nośniku, o ile konsument wyrazi na to zgodę. Umowy zawierane na odległość Obowiązek udzielenia informacji przedkontraktowej w sposób odpowiadający rodzajowi użytego środka porozumiewania się na odległość.
Sposób udzielenia informacji Obowiązek przekazania egzemplarza zawartej umowy lub potwierdzenia jej zawarcia w tej samej formie, w jakiej nastąpiło przekazanie informacji przedkontraktowej, tj. na papierze lub innym trwałym nośniku. Dotychczas obowiązki kontraktowe obejmowały poinformowanie konsumenta na piśmie o prawie odstąpienia od umowy, wręczenie wzoru oświadczenia o odstąpieniu oraz pisemnego potwierdzenia zawarcia umowy.
Informacja o utracie prawa odstąpienia od umowy Jeżeli na wyraźne żądanie konsumenta wykonywanie usługi ma się rozpocząć przed upływem terminu do odstąpienia od umowy, konsument powinien złożyć wyraźne oświadczenie zawierające takie żądanie na trwałym nośniku. Pełen obowiązek informacyjny nie obejmuje przedsiębiorców zawierających umowy, gdy ustalone wynagrodzenie nie przekracza 600 złotych, a konsument zażądał wykonania usługi przez przedsiębiorcę w celu naprawy lub konserwacji, zaś przedsiębiorca i konsument natychmiast wykonują swoje zobowiązania.
Informacje kontraktowe Informacja kontraktowa powinna zostać udostępniona w sposób odpowiadający wykorzystywanemu środkowi porozumiewania się na odległość. Potwierdzenie zawarcia umowy należy przekazać konsumentowi na trwałym nośniku w rozsądnym czasie po jej zawarciu, najpóźniej w chwili dostarczenia rzeczy lub przed rozpoczęciem świadczenia usługi. Ograniczono obowiązek informacyjny, gdy właściwości techniczne środka porozumiewania się na odległość ograniczają rozmiar możliwych do przekazania informacji lub czas na ich przedstawienie. Wówczas pozostałe informacje przedsiębiorca powinien przekazać w sposób odpowiadający rodzajowi użytego środka porozumiewania się.
Informacje kontraktowe Obowiązek poinformowania konsumenta na początku rozmowy o jej celu oraz podania identyfikujących go danych, jak również danych identyfikujących osobę, w imieniu której telefonuje. Potwierdzenie treści proponowanej umowy powinno nastąpić na piśmie lub innym trwałym nośniku – w tym zakresie ustawodawca skorzystał z opcji regulacyjnej powołując się na liczne nadużycia w praktyce, będące przedmiotem postępowań przed Prezesem UOKiK. Oświadczenie konsumenta o zawarciu umowy wywiera skutki prawne, o ile zostało utrwalone na papierze lub innym trwałym nośniku po otrzymaniu potwierdzenia od przedsiębiorcy.
Informacje kontraktowe W razie zawierania umowy na odległość, przy użyciu środków komunikacji elektronicznej, które nakładają na konsumenta obowiązek zapłaty, przedsiębiorca powinien: dostarczyć konsumentowi, w sposób jasny i widoczny, informacji przedkontraktowej w zakresie głównych cech świadczenia, łącznej ceny lub sposobu jej określenia, czasie trwania umowy oraz minimalnym czasie trwania zobowiązań konsumenta wynikających z umowy, zapewnić, aby konsument wyraźnie potwierdził, że wie, iż zamówienie pociąga za sobą obowiązek zapłaty, a w sytuacji, gdy do złożenia zamówienia używa się przycisku lub podobnej funkcji, aby przedsiębiorca oznaczył je w łatwo czytelny sposób słowami „zamówienie z obowiązkiem zapłaty” lub inny równoważny jednoznaczny sposób. W razie naruszenia tego obowiązku umowa nie zostaje zawarta.
Konsekwencje naruszenia obowiązków informacyjnych Art. 24 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów 1. Zakazane jest stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. 2. Przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nie bezprawne działanie przedsiębiorcy, w szczególności: (…) 2) naruszanie obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji (…).
Konsekwencje naruszenia obowiązków informacyjnych Art. 106 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów 1. Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorcę, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości nie większej niż 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, jeżeli przedsiębiorca ten, choćby nieumyślnie: (…) 4) dopuścił się stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu art. 24.
Konsekwencje naruszenia obowiązków informacyjnych Zmiana ustawy z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2013 r. poz. 482, 829 i 1247), polegająca na wprowadzeniu czynu z art. 139b, polegającego na niewypełnieniu obowiązku udzielania informacji lub dostarczania dokumentu przewidzianego ustawą o prawach konsumenta lub udzieleniu informacji niepełnych lub nieprawdziwych lub dostarczaniu dokumentów zawierających informacje niepełne lub nieprawdziwe przy zawieraniu umowy z konsumentem. Zagrożenie karą grzywny.
Konsekwencje naruszenia obowiązków informacyjnych W razie uchybienia obowiązkom informacyjnym w zakresie opłat dodatkowych lub innych kosztów (łącznej ceny lub wynagrodzenia za świadczenie wraz z podatkami, względnie sposobie ich obliczenia, a także opłat za dostarczenie, usługi pocztowe oraz jakichkolwiek innych kosztów, a gdy nie można ustalić wysokości tych opłat – obowiązku ich uiszczenia; w razie zawarcia umowy na czas nieoznaczony lub umowy obejmującej prenumeratę – łącznej ceny lub wynagrodzenia obejmującego wszystkie płatności za okres rozliczeniowy, a gdy umowa przewiduje stałą stawkę – także łącznych miesięcznych płatności) oraz kosztów zwrotu rzeczy w przypadku odstąpienia od umowy, które ponosi konsument, konsument nie ponosi wymienionych opłat i kosztów.
Konsekwencje naruszenia obowiązków informacyjnych W przypadku uchybienia obowiązkowi poinformowania konsumenta o prawie odstąpienia od umowy prawo odstąpienia od umowy wygasa po 12 miesiącach od upływu czternastodniowego terminu od dnia zawarcia umowy. Gdy przedsiębiorca uczyni zadość przedmiotowemu obowiązkowi informacyjnemu przed upływem terminu 12 miesięcy od upływu czternastodniowego terminu, o którym mowa powyżej, termin do odstąpienia od umowy upłynie po 14 dniach od dnia udzielenia konsumentowi informacji o przysługującym mu prawie odstąpienia. Ciężar dowodu spełnienia wszelkich obowiązków informacyjnych, w tym o prawie odstąpienia od umowy, spoczywa na przedsiębiorcy.
Konsekwencje naruszenia obowiązków infroamcyjnych Dotychczas, w razie niepoinformowania konsumenta o prawie odstąpienia: a) w umowach zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa – termin odstąpienia nie rozpoczynał się, a konsument mógł od umowy odstąpić w terminie 10 dni od uzyskania informacji o prawie odstąpienia, z ograniczeniem wszakże do trzech miesięcy od dnia wykonania umowy; b) w umowach zawieranych na odległość – w razie braku potwierdzenia informacji o przysługującym konsumentowi prawie odstąpienia, termin ulegał wydłużeniu do trzech miesięcy, liczonych od dnia wydania rzeczy lub zawarcia umowy (w przypadku umowy o świadczenie usług). W razie otrzymania potwierdzenia w terminie powyższych trzech miesięcy termin ulegał skróceniu do 10 dni. Wprowadzony zostaje jednolity termin na odstąpienie od umów zawieranych w okolicznościach nietypowych – 14 dni od dnia zawarcia umowy.
Dziękuję za uwagę!