Kontrakty forward, w tym FRA i futures (na papiery, stopy i waluty) i ich zastosowania

Instrumenty pochodne Co to jest instrument pochodny? Termin wykonania transakcji Cena transakcji Wynik finansowy Rodzaj transakcji Instrument bazowy Termin wygaśnięcia Obowiązki i prawa stron Sposób rozliczenia kontraktu

Kontrakt zawarty dzisiaj… …z datą wykonania w przyszłości Kontrakt Forward Kontrakt zawarty dzisiaj… Uzgodnione warunki: Cena Ilość i jakość Data rozliczenia Inne warunki …z datą wykonania w przyszłości W dniu rozliczenia kontraktu: Dostawa zgodnie z umówioną datą, miejscem i warunkami Płatność po dostawie Cost-Insurance-Freight (CIF) Free-On-Board (FOB) Główna zaleta -> znana cena już dziś choć dostawa w przyszłości Głowna wada –> obie strony kontraktu są narażone na straty

Przykład kontraktu forward na stopę procentową Spółka podpisuje w dniu 17.04.2013 z bankiem umowę na mocy której bank zobowiązuje się dnia 01.01 2014 udzielić spółce kredyt w wysokości 500 tys. zł na okres 5 lat (termin ostatniej spłaty 01.01. 2019) oprocentowanego stopą 6,5% spłacanego w równych ratach. Spółka zobowiązuje się do zaciągnięcia w/wymienionego kredytu.

Przykład kontraktu forward na kurs waluty Spółka podpisuje w dniu 17. 04. 2013 umowę z bankiem, na mocy której bank zobowiązuje się w dniu 01.01. 2015 sprzedać spółce kwotę 500 tys. Euro po kursie 4,08 zł. za Euro. Spółka zobowiązuje się do zakupu wyżej wymienionej kwoty wg ustalonego kursu.

Kontrakt FRA – forward rate agreement Odmiana kontraktu forward Instrument pierwotny – stopa procentowa Dwie strony – nabywca i sprzedający Charakterystyka kontraktu: Stopa kontraktu Wielkość kapitału Termin wygaśnięcia kontraktu

Depozyt zabezpieczający

Kontrakty futures Zaangażowanie izby rozrachunkowej oznacza, że kontrakt nie jest zawierany bezpośrednio między kupującym a sprzedającym, ale pomiędzy daną izbą rozrachunkową. Izba rozrachunkowa działa jako partner kontraktu dla każdej ze stron, co zapewnia bezpieczeństwo obrotu i przyczynia się do zwiększenia płynności rynku.

Różnice między futures a forward Różnice pomiędzy kontraktami Kontrakty futures Kontrakty forward Obrót dokonywany na giełdzie Obrót dokonywany na rynku pozagiełdowym Obecność izby rozrachunkowej zapewniającej bezpieczeństwo obrotu Negocjowane oraz zawierane prywatnie bez gwarancji instytucji giełdowych Wymóg wpłaty depozytu Brak wymogu wpłaty depozytu Używane w celu zabezpieczania się oraz w celu spekulacji Używane w celu zabezpieczenia się oraz w celu otrzymania fizycznej dostawy Standaryzacja i upublicznienie obrotu Zależne od konkretnych wynegocjowanych warunków

Kto obraca kontraktami futures W zamieszczonej powyżej tabeli pojawiły się określenia: zabezpieczenie się i spekulacja, dotyczące dwóch z trzech głównych uczestników rynku, którymi są: Hedging- Osoby zabezpieczające swoje pozycje Spekulanci Arbitrażyści

Osoby zabezpieczające swoje pozycje Zabezpieczenie krótkie- sprzedaż aktywów na rynku kontraktów futures. Zabezpieczenie krótkie Na rynku kasowym… Na rynku futures… Rezultat …mamy długą pozycję, gdyż posiadamy aktywa. …zajmujemy krótką pozycję, inaczej mówiąc: sprzedajemy kontrakt. Zajęte pozycje są przeciwne, dlatego chronią nas przed ryzykiem spadku ceny na rynku kasowym. Każdy spadek jest równoważony zyskami ze sprzedanego kontraktu futures.

Osoby zabezpieczające swoje pozycje- zabezpieczenie krótkie

Osoby zabezpieczające swoje pozycje- zabezpieczenie długie Zabezpieczenie długie- kupno aktywów na rynku kontraktów futures. Zabezpieczenie długie Na rynku kasowym… Na rynku futures… Rezultat …mamy krótką pozycję, gdyż sprzedaliśmy aktywa. …zajmujemy długą pozycję, inaczej mówiąc: kupujemy kontrakt. Zajęte pozycje są przeciwne, dlatego chronią nas przed ryzykiem wzrostu ceny na rynku kasowym. Jakikolwiek wzrost jest równoważony zyskami z kupionego kontraktu futures.

Osoby zabezpieczające swoje pozycje- zabezpieczenie długie

Związek pomiędzy ceną na rynku natychmiastowym a ceną na rynku terminowym W większości sytuacji cena na rynku terminowym jest wyższa niż cena ukształtowana na rynku kasowym. Wiąże się to z występowaniem kosztów przechowywania, transportu i ubezpieczenia, jakie należy ponieść w celu zrealizowania dostawy. Report (contango) Cena terminowa jest wyższa od ceny kasowej. Deport (backwardation) Cena terminowa jest niższa od ceny kasowej.

Związek pomiędzy ceną na rynku natychmiastowym a ceną na rynku terminowym

Rynek przewiduje, że baza: Związek pomiędzy ceną na rynku natychmiastowym a ceną na rynku terminowym Występowanie reportu Okoliczności Rynek przewiduje, że baza: Należy wtedy: Cena kontraktów z bliższym terminem wygaśnięcia jest niższa od ceny kontraktów z dalszym terminem wygaśnięcia Zmniejszy się Kupić bliski kontrakt Sprzedać odległy kontrakt Zwiększy się Sprzedać bliski kontrakt Kupić odległy kontrakt

Rynek przewiduje, że baza: Związek pomiędzy ceną na rynku natychmiastowym a ceną na rynku terminowym Występowanie deportu Okoliczności Rynek przewiduje, że baza: Należy wtedy: Cena kontraktów z bliższym terminem wygaśnięcia jest wyższa od ceny kontraktów z dalszym terminem wygaśnięcia Zmniejszy się Sprzedać bliski kontrakt Kupić odległy kontrakt Zwiększy się Kupić bliski kontrakt Sprzedać odległy kontrakt

Ceny służące do wyceny kontraktu Cena kontraktu- ustalona w momencie jego zawarcia, zawsze stała i odnosząca się do momentu realizacji umowy. Cena rynkowa- wyznaczana przez popyt i podaż na rynku kontraktów terminowych wynikająca z przeważających oczekiwań rynku. Cena rozliczeniowa kontraktu- ustalana po każdym dniu w celu naliczenia depozytów zabezpieczających. Cena instrumentu bazowego- cena kasowa.

Przykładowa specyfikacja dla kontraktu na 3-miesięczną stopę procentową dla funta szterlinga na giełdzie londyńskiej.

Finansowe kontrakty futures Finansowy kontrakt futures Sprzedaż kontraktu w celu ochrony przed: Kupno kontraktu w celu ochrony przed: Stopa procentowa Wzrostem stopy procentowej Spadkiem stopy procentowej Waluta Osłabieniem się danej waluty Umocnieniem się danej waluty Indeks akcji Spadkiem wartości indeksu Wzrostem wartości indeksu

Finansowe kontrakty futures w Polsce Kontrakt terminowy na euro notowanego na GPW: Jednostka notowania to kurs w złotych za 100 euro, minimalny krok notowania to 0,01 zł za 100 euro (punkt bazowy), a wartość kontraktu to 1zł, gdyż jednostką transakcyjną jest 10 000 euro. Miesiącami wykonania są cztery kolejne miesiące z cyklu marcowego (marzec, czerwiec, wrzesień lub grudzień). Mnożnik wynosi 100, a dniem wygaśnięcia jest trzeci piątek miesiąca wykonania.

Kontrakty na franka szwajcarskiego Na giełdzie Euronext, kontrakt obejmuje milion franków, a minimalna zmiana ceny to jeden punkt bazowy 0,01% wart 25 franków. Zmiana wartości zawieranych kontraktów zależy od oczekiwanego zachowania stopy LIBOR dla franka szwajcarskiego na dwa dni robocze przed trzecią środą w miesiącu wygaśnięcia kontraktu. Wzrost stopy procentowej powyżej stopy ustalonej w kontrakcie, oznacza płatność dokonywaną przez sprzedawcę, a spadek- płatność nabywcy. Jeśli to zgodne z zasadą, że nabywcą kontraktu terminowego jest osoba zabezpieczająca się przed wzrostem stopy procentowej, a sprzedawcą osoba dająca zabezpieczenie przed takim wydarzeniem.