Prawa dziecka

Konwencja o Prawach Dziecka– międzynarodowy dokument przyjęty przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 20 listopada 1989 r. Obowiązuje w niemal wszystkich państwach świata - liczba ratyfikacji (maj 2010) wynosi 193 (z wyjątkiem Somalii i USA). W konwencji zostały spisane wszystkie prawa dziecka. Uchwalenie Konwencji jest jednym z ważniejszych osiągnięć Polski w dziedzinie ochrony praw dziecka. W roku 1978 Polska zaproponowała Komisji Praw Człowieka ONZ jej uchwalenie i przedstawiła projekt, który był później dwukrotnie modyfikowany. Na podstawie Konwencji powołano do życia organ nadzorujący jej realizację przez państwa, które ją ratyfikowały - Komitet Praw Dziecka.

Składa się z preambuły i 54 artykułów Składa się z preambuły i 54 artykułów. Katalog sformułowano kierując się następującymi zasadami: dobra dziecka, równości, poszanowania praw i odpowiedzialności obojga rodziców, pomocy państwa. Konwencja oparta jest na następujących założeniach: dziecko jest samodzielnym podmiotem, ale ze względu na swoją niedojrzałość psychiczną i fizyczną wymaga szczególnej opieki i ochrony prawnej, dziecko jako istota ludzka wymaga poszanowania jego tożsamości, godności i prywatności, rodzina jest najlepszym środowiskiem wychowania dziecka, państwo ma wspierać rodzinę, a nie wyręczać ją w jej funkcjach, katalog praw i wolności obejmuje głównie prawa cywilne, socjalne, kulturalne, polityczne .

W skład katalogu praw i wolności dziecka wchodzą: Prawa cywilne prawo do życia i rozwoju, prawo do tożsamości( tzn. do rejestracji po urodzeniu i posiadania nazwiska), prawa do uzyskania obywatelstwa, prawo do wolności, godności, szacunku, nietykalności osobistej, prawo do swobody myśli, sumienia i wyznania, prawo do wyrażania własnych poglądów, prawo do wychowywania w rodzinie i kontaktów z rodzicami w przypadku rozłączenia z nimi, prawo do wolności religii lub przekonań, prawo do wolności od przemocy fizycznej lub psychicznej, prawo nierekrutowania do wojska poniżej 15. roku życia, wobec dziecka nie można stosować kary śmierci ani kary dożywotniego więzienia Prawa socjalne prawo do odpowiedniego standardu życia, prawo do ochrony zdrowia, prawo do zabezpieczenia socjalnego, prawo do wypoczynku i czasu wolnego.

Prawa kulturalne prawo do nauki ( nauka w zakresie szkoły podstawowej jest obowiązkowa i bezpłatna), prawo do korzystania z dóbr kultury, prawo do informacji, prawo do znajomości swoich praw, prawo mniejszości etnicznych do znajomości swojej kultury, wyznania . Prawa polityczne prawo stowarzyszania się i zgromadzeń w celach pokojowych.

Protokoły dodatkowe 25 maja 2000 roku uchwalono dwóch protokoły dodatkowe Konwencji: w sprawie udziału dzieci w konfliktach zbrojnych; w sprawie handlu dziećmi, dziecięcej prostytucji i dziecięcej pornografii. 19 grudnia 2011 roku rozszerzono możliwy zakres ochronny Konwencji o kolejny protokół: w sprawie procedury rozpoznawania skarg. Państwa-strony Konwencji nie mają obowiązku ratyfikowania Protokołów. Pomimo to liczba ratyfikacji obu pierwszych przekroczyła 130 (maj 2010). Protokół w sprawie procedury składania skarg ratyfikowało do maja 2012 ponad 20 państw. Polska ratyfikowała oba pierwsze protokoły w roku 2005.

Przykłady łamania praw dziecka na świecie: Kenia W Kenii stosowane są dotkliwe kary cielesne, skutkujące zranieniami, złamaniami, wybitymi zębami oraz skrajnymi przypadkami śmierci uczniów — za spóźnianie się, rozmowy na lekcji, noszenie brudnego mundurka, nie przygotowanie się do lekcji. Pracownicy szkoły rutynowo stosują kary cielesne, aby zaprowadzić dyscyplinę w klasie i ukarać dzieci, tworząc w ten sposób swoiste „szkolne przedstawienie”.

Przykłady łamania praw dziecka na świecie: Na terytoriach Wybrzeża Kości Słoniowej, Demokratycznej Republiki Konga, Liberii, Sierra Leone, Sudanu, Ugandy oraz Somalii albo nie ma obowiązku szkolnego, albo dzieci mają bardzo utrudniony dostęp do szkół. Statystyki wykazują, że ok. 30 % dzieci nie będzie uczęszczać do szkół, ponieważ brakuje pieniędzy na wybudowanie i utrzymanie szkół, brakuje też kadry pedagogicznej. Jedną z najpoważniejszych barier w rozwoju państw afrykańskich jest niski poziom alfabetyzacji ludności, dlatego najbardziej pożądanym działaniem jest pomoc dzieciom afrykańskim w dostępie do nauki.

Przykłady łamania praw dziecka na świecie: W Angoli, Sierra Leone wojsko wykorzystuje dziewczynki poniżej 15. roku życia. Oprócz odbycia służby wojskowej, są wykorzystywane seksualnie, a w najlepszym wypadku zostają stałymi „nałożnicami” przywódców wojskowych. W wielu szkołach panuje nieformalne przyzwolenie dla przemocy seksualnej wobec dziewcząt.

Przykłady łamania praw dziecka na świecie: Brazylia Od początku XX wieku w Brazylii istnieją specjalne oddziały policyjne nazywane szwadronami śmierci, które zajmują się oczyszczaniem ulic slumsów Sao Paulo, Rio de Janeiro i Salvadoru z małoletnich żebraków oraz przestępców zajmujących się kradzieżami i rozprowadzaniem narkotyków. Owo „oczyszczanie” polega na chwytaniu tzw. „dzieci ulicy”, przeprowadzeniu błyskawicznego sądu i natychmiastowym wykonaniu wyroku, jakim jest przeważnie kara śmierci. Z rąk funkcjonariuszy szwadronów śmierci w latach 1990-2 zginęło ok. 4700 dzieci. Większość zabitych (ok. 84%) była czarnego koloru skóry. Ofiarami padają nawet dzieci poniżej piątego roku życia. W 1994 spośród 1211 zabitych dzieci, 334 nie miało więcej niż 10 lat. W opinii publicznej, istnienie szwadronów śmierci nie spotyka się z dezaprobatą.

Przykłady łamania praw dziecka na świecie: Chiny W czasie obchodów świątecznych w Chinach kilkaset dzieci w wieku od 6 do 17 lat zostaje, w ramach zajęć szkolnych, zabranych na publiczny wiec, aby obserwować egzekucje. Dzieci słyszą odczytane publicznie szczegóły zbrodni przestępców, a następnie są świadkami wykonania kary śmierci.

Przykłady łamania praw dziecka na świecie: Turcja Tysiące osób trafiły do więzienia tylko za domaganie się kurdyjskich lekcji w szkołach lub słuchanie kurdyjskiej muzyki.

Przykłady łamania praw dziecka na świecie: Rosja Łamane są również prawa dziecka np. w rosyjskich aresztach śledczych dzieci są przetrzymywane miesiącami, a nawet latami i skazywane na długotrwałe wyroki za stosunkowo drobne przestępstwa.

Przykłady łamania praw dziecka na świecie: Grecja Problemy związane z ubóstwem i wykluczeniem społecznym dzieci rośnie. Ma to negatywne konsekwencje zarówno dla dobra dzieci i zagadnień związanych z ich zdrowiem, szkoleniem i rozwojem. Aktualnie ponad 600 tys. dzieci greckich żyje poniżej granicy ubóstwa.

Przykłady łamania praw dziecka na świecie: Stany Zjednoczone O bezwzględności z jaką Stany Zjednoczone egzekwują prawo przekonało się już wielu nieletnich. Amerykańscy sędziowie nie mają żadnych skrupułów, by wysyłać za kratki nawet dzieci. Za każdym razem, gdy wiek oskarżonego jest bardzo niski, dyskusja o skuteczności restrykcji wybucha na nowo. Tym razem Ameryka żyje procesem 12-latka z Florydy, któremu grozi... dożywocie! Gdy w grudniu stanął przed sądem dwunastoletni Cristian Fernandez, który spowodował śmierć swojego młodszego brata, w Stanach zawrzało. Opinia publiczna podzieliła się na obrońców dziecka i zwolenników litery prawa. Jedni uważają, że nie powinno się przekreślać czyjegoś życia w tak młodym wieku, inni, że prawo jest prawem i nie można robić wyjątków. W związku z tym, że chłopiec nie przyznaje się do winy, będzie sądzony jak dorosły, a wówczas grozi mu nawet dożywocie.

Do feralnego zdarzenia doszło w niewielkim mieście Jacksonville na Florydzie. Cristian został wówczas sam w domu ze swoim dwuletnim bratem Davidem (matka była w pracy). Podczas zabawy pchnął młodszego brata na półkę z książkami, tak niefortunnie, że ten uderzył się w głowę i stracił przytomność. Dwulatek zmarł w wyniku pęknięcia czaszki i wewnętrznego krwotoku. Tak przynajmniej brzmi tłumaczenie. O tym czy Cristian działał umyślnie czy nie zadecyduje sąd. Prokurator Angela Corey mimo, że współczuje chłopcu, nie ma wątpliwości, że oskarżony z premedytacją skrzywdził brata. Chciała, aby chłopiec przyznał się do winy, na to jednak nie zgodzili się jego obrońcy. Jak twierdzili, gdyby to zrobił, trafiłby do więzienia na okres do 21 roku życia, z czego ostatnie trzy lata mógłby spędzić w więzieniu dla dorosłych. Czekali na kolejną propozycję ugody. Ta jednak nie padła, w związku z tym Cristian jest jednym z najmłodszych na świecie, który będzie sądzony za morderstwo jak osoba pełnoletnia.

Przykłady łamania praw dziecka na świecie: Stany Zjednoczone Sąd mógł popełnić błąd, wymierzając karę śmierci dla 14-letniego Georgea Stinneya Juniora - twierdzą amerykańscy aktywiści. Afroamerykański chłopiec był oskarżany o zabójstwo dwóch białych dziewczynek i zginął na krześle elektrycznym w 1944 roku - George Stinney Junior to najmłodsza osoba, na której wykonano wyrok kary śmierci w historii USA. Do egzekucji doszło w 1944 roku, a sześćdziesiąt lat później pojawiły się nowe tropy w całej sprawie. Lokalni działacze społeczni, twierdząc, że Stinney był niewinny, złożyli już wniosek o ponowne rozpoczęcie jego procesu. Aktywiści uważają, że sprawa Stinneya była przykładem zemsty na czarnoskórym chłopcu, którego oskarżono o zabójstwo dziewczynek w Clarendon County i skazano na śmierć. Podobnego zdania jest rodzina chłopca - od lat podnoszono, że zarówno najbliżsi Stinneya, jak i on sam zostali przymuszeni do nieprawdziwych zeznań.

Wniosek złożony w lokalnym sądzie opiera się na zeznaniach dwójki rodzeństwa Stinneya. Twierdzą,że w dniu, kiedy doszło do zamordowania 11- i 7-letniej dziewczynki, Stinney przez cały czas był z nimi. To nie pierwsze kontrowersje, jakie budzi ta sprawa. Dziewczynki zginęły od uderzenia ciężką belką - podnoszono, że drobny chłopiec nie mógłby jej podnieść. Wyrok na 14 latku wykonano 84 dni po śmierci dziewczynek. Zapisy z jego zeznań i inne dowody zniknęły w niewyjaśnionych okolicznościach.

Reprezentanci praw dziecka: Pakistańska dziewczynka, która walczy o to, aby każde dziecko miało szansę pójść do szkoły i indyjski obrońca praw dzieci zostali w bieżącym roku laureatami Pokojowej Nagrody Nobla. Nagroda trafiła do rąk osób, które poświęciły swoje życie na rzecz walki o prawa dla najmłodszych.  Malala może być inspiracją dla każdego z nas. Pakistańska dziewczynka, która kilka lat temu prawie zginęła stając w obronie praw dziewcząt do edukacji, dzisiaj sama angażuje się w walkę o to, aby każde dziecko miało szansę pójść do szkoły. Malala mówi w imieniu ponad 50 milionów dzieci na świecie, które nadal pozbawione są tego prawa. Malala Yousafzai jest najmłodszą laureatką Pokojowej Nagrody Nobla. 

Kailash Satyarthi jest działaczem praw dziecka w Indiach Kailash Satyarthi jest działaczem praw dziecka w Indiach. Od wielu lat angażuje się w walkę z pracą dzieci. Dzięki jego zaangażowaniu uwolniono ponad 80 tysięcy przymusowo pracujących dzieci.

Teoria i praktyka dnia dziecka 1 czerwca Międzynarodowy Dzień Dziecka 20 listopada Dzień Ochrony Praw Dziecka 6 stycznia Dzień Rodziny Dziewczynki mają swój dzień 3 marca Chłopcy mają swój dzień 30 września 30 kwietnia Dzień bez Bicia 25 maja Międzynarodowy Dzień Dziecka Zaginionego 4 czerwca Międzynarodowy Dzień Dzieci Będących Ofiarami Agresji 12 czerwca Światowy Dzień Walki z Pracą Dzieci 16 czerwca Międzynarodowy Dzień Pomocy Dzieciom Afrykańskim 8 września Międzynarodowy Dzień Walki z Analfabetyzmem 19 listopada Międzynarodowy Dzień Zapobiegania Przemocy wobec Dzieci

Organizacje zajmujące się ochroną praw dziecka: Komitet Ochrony Praw Dziecka (KOPD) – polska organizacja pożytku publicznego, której celem jest obrona praw i interesów dzieci. Komitet rozpoczął swoją działalność w 1981 r. Był wtedy pierwszą tego typu organizacją w Europie Wschodniej. Obecnie na terenie Polski znajduje się 24 oddziały terenowe, w których dzieci i ich rodziny mogą otrzymać profesjonalną, bezpłatną pomoc.

Organizacje zajmujące się ochroną praw dziecka: Rzecznik Praw Dziecka (RPD) – konstytucyjny jednoosobowy organ władzy państwowej ustanowiony artykułem 72 ust. 4 Konstytucji RP z 1997 roku, po raz pierwszy powołany w 2000 roku. Rzecznik stoi na straży praw dziecka określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Konwencji o Prawach Dziecka i innych przepisach prawa, z poszanowaniem odpowiedzialności, praw i obowiązków rodziców. Kieruje się dobrem dziecka oraz bierze pod uwagę, że naturalnym środowiskiem jego rozwoju jest rodzina. Biuro Rzecznika Praw Dziecka znajduje się na ul. Przemysłowej 30/32 w Warszawie.

Organizacje zajmujące się ochroną praw dziecka: Fundacja Dzieci Niczyje (FDN) – polska organizacja typu non-profit, zajmująca się problemem przemocy wobec dzieci, powstała w 1991 roku. Założona przez Alinę Margolis-Edelman.

Organizacje zajmujące się ochroną praw dziecka: Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie "Niebieska Linia" - stowarzyszenie działające w ramach Instytutu Psychologii Zdrowia PTP.

Organizacje zajmujące się ochroną praw dziecka: UNICEF – organizacja humanitarna powołana 11 grudnia 1946r., będąca częścią systemu ONZ. Główna siedziba UNICEF znajduje się w Nowym Jorku. Polski Komitet Narodowy UNICEF mieści się w Warszawie. UNESCO – agenda ONZ powołana 4 listopada 1946r, za cel postawiła sobie wspomaganie rozwoju oświaty i zwalczania wszelkich dyskryminacji.

Jak nauczyć dorosłych, że istnieją prawa dziecka, oparte na sprawiedliwości i miłości ?

Prezentację przygotowały: Patrycja Byra Aleksandra Nikol Piekarska Sylwia Kuśmieruk uczennice kl. I LO nauczania uzupełniąjącego