Odpowiedzialny nauczyciel - (nie)odpowiedzialna wspólnota – co pomaga, a co przeszkadza w budowaniu nauczycielskich wspólnot praktyków Hanna Kędzierska Monika Maciejewska

Projekt badań Kariery zawodowe nauczycieli - Konteksty- wzory- pola dyskursu  Poszukiwanie nowej perspektywy rozumienia społecznego świata szkoły.  Poszukiwanie nowych punktów odniesienia, które pozwoliłyby przekroczyć architekturę pytań typowych dla pedeutologii konstruowanych wokół kategorii: struktura idealnych cech, wzorce osobowości profesjonalnej, struktura kompetencji, efektywność pracy….  Poszukiwanie nowego języka pozwalającego oddać procesualny i dynamiczny charakter zjawisk edukacyjnych.

Badania pracy nauczyciela jako doświadczenia biograficznego usytuowane w interakcjonistycznej koncepcji pracy szkoły chicagowskiej oraz metodologii teorii ugruntowanej pozwoliły na: o analizę znaczeń jakie nadają badani pojęciu praca nauczyciela o umożliwiły analizę mechanizmów i kontekstów w jakich konstruowane są indywidualne kariery o umożliwiły analizę mechanizmów socjalizacji zawodowej.

Pozwoliły na wyodrębnienie obiektów granicznych, wokół których konstruowane są areny społecznego świata nauczycieli.

Areny społecznego świata nauczycieli 1.Znaczenia nadawane pracy nauczycieli- (pomiędzy etatyzmem a merytokratyzmem) 2. Syndrom „lęku o pracę” 3. Samotność zawodowa nauczycieli 4. Indywidualizm / kolektywizm

Odpowiedzialność nauczyciela = odpowiedzialność wspólnoty Odpowiedzialność nauczyciela = interakcja działanie wspólnotowe

Metafora Orkiestra – to przykład pracy zespołowej, w której wszyscy muzycy grając perfekcyjnie swoje partie muszą siebie nawzajem słuchać i wsłuchiwać się w siebie, podążać za centralnym, podstawowym rytmem, zmieniać opinie, nabywać nowe umiejętności, inspirować siebie nawzajem, dzielić entuzjazm. W procesie tworzenia praca dyrygenta z zespołem ma tak samo kluczowe znaczenie, jak współgranie ze sobą muzyków poszczególnych sekcji i wszystkich członków zespołu

Wspólnoty praktyków Grupa ludzi, którzy spotykają się, aby podzielić się wiedzą w czasie bezpośrednich lub wirtualnych spotkań. Wspólnota istnieje dzięki zaangażowaniu jej uczestników, pragnieniu wspólnego rozwiązywania problemów oraz wspólnym doświadczeniom.

Cechy wspólnoty praktyków powstają samoistnie, są nieformalne i nietrwałe; rozwijają się one wokół spraw, które mają znaczenie dla ludzi; ich zaangażowanie, praktyka i obszar działania wywodzą się ze wspólnych doświadczeń w pracy; tworzą je ludzie, którzy mają różne doświadczenia i zasoby wiedzy profesjonalnej, ale łączy ich wspólne poczucie celu i prawdziwa potrzeba, aby wiedzieć to, co inni wiedzą; tworzący je pracownicy są przekonani o potrzebie uczenia się wspólnie z innymi, (współdziałają i uczą się od siebie nawzajem oraz doskonalą swoją zdolność do stawiania i rozwiązywania problemów).

Poziomy uczestnictwa we wspólnotach praktyków

Autoewaluacja a tworzenie wspólnot praktyków Wykorzystanie najważniejszych atutów autoewaluacji: możliwości wyboru przedmiotu ewaluacji, który wynika z potrzeb i potencjałów danej szkoły; odwołania się do wartości podkreślanych przez dialogiczne podejście do ewaluacji.

Wymaga to: wyjścia poza przejęte z zewnątrz schematy badania ewaluacyjnego i wykorzystywanie „gotowych” narzędzi badawczych korzystania z metod badań jakościowych, stymulujących różne postaci dyskursu; otwarcia na możliwości wzajemnego uczenia się, komunikacji, a nawet animacji związanej ze zmianami całego przedsięwzięcia, tworzenie zespołu ewaluacyjnego jako wspólnoty praktyków

Zogniskowane wywiady grupowe (FGI - Focus Group Interview) Istotą tych wywiadów jest „słuchać ludzi i uczyć się od nich”. (D.L. Morgan) Zalety wywiadów fokusowych (tzw. 5S): Synergia Efekt śnieżnej kuli (snowballing) Stymulacja Bezpieczeństwo (security); Spontaniczność (za: J. M. Hess)

Dziękujemy za uwagę

Czy wszystkie instrumenty grają na raz? Czy wszystkie instrumenty grają jednakowo głośno? Czy kiedy solista nie gra orkiestra nie gra także orkiestra? Co to znaczy współbrzmieć? Czyim sukcesem jest sukces orkiestry?