Dąbrowa

Dąbrowa – położenie geograficzne Dąbrowa znajduje się na terenie gminy Świlcza, w powiecie rzeszowskim, w województwie podkarpackim. Dąbrowa leży na pograniczu dwóch regionów: Pogórza Karpackiego i Kotliny Sandomierskiej, które różnią się przeszłością geologiczną i są podstawowymi regionami przyrodniczymi tej części naszego kraju.

Dąbrowa – podania ustne Najbardziej znanym przekazem ustnym jest historia nazwy wsi. Miała ona rzekomo pochodzić od ogromnych ilości dębów porastających te okolice.

Dąbrowa – podania ustne Według jeszcze innej legendy w Dąbrowie miał się kiedyś znajdować gród, który strzegł granic państwa Piastów. Miał się on znajdować w tym miejscu, w którym do dziś stoi dwór szlachecki. Obok grodu miał się znajdować również kościół parafialny, o którym mowa w rejestrze świętopietrza.

Dąbrowa – parafia Parafię w Dąbrowie wymienia się jako jedną z wielu parafii dekanatu. Ten fakt dowodzi, że na terenie wsi istniała kaplica lub kościół, który został później zniszczony. 14.08.1987 bp Ignacy Tokarczuk dokonał wmurowania kamienia węgielnego, po tym, jak w lipcu 1987 roku uzyskano pozwolenie na budowę budynku kościelnego. 30.06.1989 bp Stefan Moskwa dokonał poświęcenia kościoła i cmentarza.

Dąbrowa – szkoła Szkoła w Dąbrowie istnieje od początku XX wieku. Pierwszym budynkiem szkolnym była zwyczajna wiejska chałupa. Od 1988 roku nasza szkoła była ciągle udoskonalana i modernizowana. Budynek starej szkoły został rozebrany, a w tym miejscu utworzono plac zabaw dla dzieci. Po kilku latach starań Rada Gminy Świlcza nadała jej imię "Konstytucji 3 Maja", a już najnowszą historię szkoły, jej pedagogów i wychowanków możemy śledzić na stronie internetowej.

Dąbrowa – infrastruktura Dom ludowy – budowa rozpoczęta w 1932 roku, rozbudowany w 1984 roku, zmodernizowany w 2010 roku. Remiza strażacka – znajduje się w budynku domu ludowego. Ośrodek zdrowia – od 1992 roku znajduje się w budynku domu ludowego. Biblioteka publiczna – od 1987 roku znajduje się w budynku domu ludowego. Droga asfaltowa – od 1969 roku. Autobus PKS – od 1971 roku. Sieć elektryczna – od 1957 roku. Sieć gazowa – od 1971 roku. Sieć wodociągowa – od 1979 roku. Sieć telefoniczna – od 1993 roku. Sieć kanalizacyjna – od 1995 roku.

Dąbrowa – sołtysi od II wojny światowej Długosz Paweł Hulek Wiktor (parcelacja majątku dworskiego) Dąbrowski Józef (budowa drogi, budowa linii elektrycznej) Kwaśniak Tadeusz Pająk Stefania (budowa gazociągu, postanie klubu rolnika oraz kółka rolniczego) Dąbrowski Władysław (budowa wodociągu, uruchomienie linii autobusowej, rozbudowa domu ludowego, budowa szkoły) Długosz Józef Baczyński Andrzej Irzeński Józef (zakończenie remontu domu ludowego, budowa pawilonu sportowego) Wojnowska Zdzisława (modernizacja domu ludowego)

Dąbrowa – strój ludowy Strój męski rzeszowski składał się z płóciennej koszuli i portek – sukieniaków, wykonanych z sukna w kolorze niebieskim. Kawalerowie na spodniach, w okolicy uda, mieli naszyte trapezowe oblamówki w kolorze czerwonym. Na koszule mężczyźni zakładali kamizolę (kamizelkę), sięgającą poniżej bioder, wykonaną z tego samego sukna co spodnie. Kamizola była zdobiona wzdłuż guzików poprzyszywanymi kolorowymi pomponikami tzw. srokatymi kocasiami. Na wierzch noszono brązową sukmanę. Spodnie wkładano do czarnych, wysokich butów. Mieszkańcy okolic Rzeszowa nosili słomiane oraz czarne kapelusze.

Dąbrowa – strój ludowy Rzeszowianki nosiły białe haftowane koszule, zdobione kołnierzykami oraz spódnice o długości poniżej kolan, w odcieniach granatu lub zieleni, zdobione u dołu różnokolorowymi tasiemkami. Na koszuli kobiety nosiły czarny, sznurowany gorset, pięknie zdobiony różnokolorowymi cekinami. Na szyi nosiły czerwone korale, których nie zakładały wyłącznie do ślubu. Przepasywały się białym fartuchem zdobionym kolorowymi koronkami. Panny nosiły na głowie wianki, natomiast mężatki chusty.

Dąbrowa – zwyczaje i obrzędy ludowe Dąbrowianie należą do grupy Rzeszowiaków, których to podkład plemienny był niewątpliwie polski, ale przeniknięty w dawnych wiekach częściowo wpływami ruskimi. Pomimo przenoszonej przez pokolenia religijności i pobożności, zwyczaje i obrzędy ludowe były przesiąknięte elementami magii i czarów. Z wieloma sytuacjami, a nawet życiem codziennym, związany był cały szereg przesądów, czyli tzw. zabobonów.

Wesele na wsi było wydarzeniem ogólnospołecznym Wesele na wsi było wydarzeniem ogólnospołecznym. Tradycyjne wesele trwało, w zależności od zamożności rodziny, od kilku dni do tygodnia. Wiele osób miało odpowiednie funkcje weselne, np. drużba, starosta, starościna, marszałek, chorąży, a na każdy dzień przewidziany był odpowiedni zestaw przyśpiewek, odpowiednie potrawy oraz obrzędy (wiechowiny, czepiny, swaszczyny). Wesela były bogate w obrzędy, ale ubogie jeżeli chodzi o jedzenie i trunki. Serwowano chleb z masłem, kawę zbożową i piwo, ale tańce trwały „do upadłego”, niejednokrotnie zresztą kończyły się ostrą bijatyką.

Budowa nowej chałupy dla młodego małżeństwa była również naznaczona pewnymi regułami, począwszy od wyboru majstra, drewna gwarantującego pomyślność, odpowiedniego miejsca czy dnia rozpoczęcia budowy (sobota lub środa). Miejsce pod budowę musiało zostać odpowiednio obrzędowo przygotowane (podwaliny, zakładziny), a każdy następny etap budowy miał swoją nazwę i kończył się gościną. Należało zastosować wszystkie budowlane zwyczaje, aby zapewnić sobie szczęście, nawet wprowadziny (deptowiny) urządzano w odpowiednio dobrany dzień, najlepiej w pełnię księżyca. Do chałupy wpuszczano na początek jakieś zwierzę (najlepiej czarnego kota) w celu wypędzenia złego ducha, a człowiek, który wchodził pierwszy wnosił bochen chleba.

Pierwsze dziecko młodego małżeństwa to również pasmo różnorakich przesądów. Wielu rzeczy ciężarnej robić nie wolno było, po to, aby dziecko urodziło się zdrowe i piękne. Powszechnym zwyczajem było niedomawianie niczego, aby na siebie nie sprowadzić nieszczęścia. W momencie samego porodu, a także po szczęśliwym rozwiązaniu obowiązywało mnóstwo przepisów, które wiejskie położne tzw. babki znały i stosowały. Były to zwyczaje czynienia znaku krzyża na brzuchu, pierwszej kąpieli w dzieżce, żeby niemowlę szybko rosło, dodania kobylego mleka do pierwszego karmienia żeby było silne itd. Przed chrztem dziecka nie pokazywano go obcym, a każdy kto je oglądał musiał odczynić uroki. Wychowanie dziecka starszego również wiązało się z rozlicznymi zwyczajami.

Niektóre obrzędy ludowe zachowały się w naszym regionie do dzisiaj Niektóre obrzędy ludowe zachowały się w naszym regionie do dzisiaj. Są to pewne zwyczaje z okresu Świąt Bożego Narodzenia, jak chodzenie po kolędzie, ilość potraw wigilijnych czy tradycyjne stawianie „dziada” ze słomy u dziewcząt w dzień św. Szczepana. Wielkanoc również do dziś świętuje się w tradycyjny sposób, chodzi się z oświętem, a na śniadanie wielkanocne spożywa się żurek z jajkiem, kiełbasą i chrzanem. Tak więc pewne tradycje i zwyczaje zostały przeniesione przez wiele pokoleń i trwają do dnia dzisiejszego.