Działalność rzeźbotwórcza wiatru

Wiatr to zjawisko atmosferyczne, które występuje w każdym miejscu kuli ziemskiej.

Siła wiatru zależy od Stopnia rozdrobnienia podłoża skalnego wiatr ma niewielką siłę nośną - transportuje tylko niewielkie pyły, piaski

Pokrycia terenu np. roślinność ,pokrywa lodowa umożliwia oddziaływanie wiatru Wilgotności podłoża woda wiąże ziarna mineralne, co utrudnia ich przemieszczanie.

Działalność niszcząca Niszcząca działalność ma dwa oblicza: Deflacja, czyli wywiewanie materiału mineralnego i następnie przenoszenie go w inne miejsce. Deflacji podlegają jedynie luźne okruchy skalne o rozmiarach odpowiednich do sił wiatru w danym momencie W utworach skalnych i piaszczystych wskutek Deflacji luźnego materiału zwietrzałego są tworzone rozległe obniżenia: Wanny deflacyjne

Rynny deflacyjne długość do 1km i głębokości do 15 km

Niecki i misy deflacyjne

Korazja czyli mechaniczne ścieranie i szlifowanie powierzchni skalnej przez przenoszone ziarna piasku, w mniejszym stopniu pyłu. Uderzenie materiałem skalnym przez wiatr prowadzi do powstania graniaków wiatrowych, niż korozyjnych i grzybów skalnych. Graniak wiatrowy

Graniak wiatrowy

Działalność budująca wiatru Na piaskach wiatr tworzy bardzo charakterystyczne formy. Są to Mikro-Formy Zmarszczki, Języki Mezo -Formy Wydmy o różnym kształcie i przebiegu Makro-Formy Wielkie garby piaszczyste

Zmarszczki eoliczne ripplemarki (zmarszczki eoliczne), czyli równoległe piaszczyste garby w odległościach kilku centymetrów. Ich stoki są asymetryczne, podobnie jak w wydmach.

Języki piaszczyste zwane też Cieniami Piaszczystymi Powstają za kamykami w postaci smugo pisku o zarysie wydłużonego trójkąta, a przed kamykami są niewielkie zagłębienia

Wydmy Wzniesienia piaszczyste usypane przez wiatr. Mają one różne kształty, zarysy i rozmiary, uzależnione warunkami środowiska. Warunkiem powstania i rozwoju wydmy jest obok działalności wiatru obecność piasków lotnych nie pokrytych roślinnością.

Typy wydm ze względu na miejsce i środowisko występowania Wydmy Pustynne mają postać wydm piaszczystych

Wydmy nadmorskie na piaszczystych wybrzeżach morskich

Wydmy śródlądowe na piaszczystych równinach nadrzecznych i sandrowych

Cechy wydm Charakterystyczną cechą wydm jest Asymetria stoków Stoki dowietrzne, wystawione na działalność panujących wiatrów, są długie łagodne nachylone po kątem 5 -12˚ Stoki zawietrzne są krótkie strome, nachylone pod kątem 20-33˚

Typy wydm ze względu na rolę obiektów topograficznych na postawie ich kształtu . Barchany – wydmy sierpowe Wydmy poprzeczne Wydmy podłużne Wydmy gwiaździste

Barchany-wydmy sierpowe Są one formą najbardziej typową. Barchany – wydmy powstające w klimacie suchym, na piaszczystych pustyniach pozbawionych roślinności. Wąskie ramiona tej wydmy poruszają się szybciej niż jej centralna część. Stok dowietrzny jest łagodny i zbity, stok odwietrzny stromy i luźny.

Paraboliczne – wydmy powstające w klimacie wilgotnym Paraboliczne – wydmy powstające w klimacie wilgotnym. Ramiona wydmy poruszają się wolnej niż jej centralna część, gdyż zatrzymuje je roślinność. Stok zawietrzny Stok dowietrzny

wydma wałowa poprzeczna – ma kształt wału prostopadłego do kierunku wiania wiatru. Mogą powstać wtedy, gdy barachany lub wydmy paraboliczne łączą się ze sobą ramionami. wydma wałowa podłużna – występuje również na obszarach suchych. Powstaje przez połączenie się barachanów. Barchany są wydłużone jeden za drugim. Tworzy się w ten sposób podłużny wał równoległy w kierunku wiatru.

wydma gwieździsta – pagórki o nieregularnych kształtach wydma gwieździsta – pagórki o nieregularnych kształtach. Występują w obszarach, gdzie występują wiatry różnych kierunków.

Pokrywy lessowe Pokrywy lessowe tworzone są w wyniku przenoszenia przez wiatr a następnie osadzenia mineralnych cząsteczek pylastych o średnicy mniejszej od 0,1mm. Są one wywiewane z pustyń i obszarów peryglacjalnych na odległości nawet kilku tysięcy kilometrów Less (pył nawiany) – zwięzła skała osadowa pochodzenia eolicznego, złożona z drobnych pyłów kwarcowych z niewielką domieszką pyłów kalcytowych. Ma barwę jasnożółtą, jest najlepszym podłożem mineralnym dla procesów glebotwórczych

Geneza pokryw lessowych Osady lessowe przyniesione przez wiatr Skały podłoża

Rozmieszczenie pokryw lessowych na kontynentach

Pokrywa lessowa na świecie Less występuje na wielu obszarach Ziemi. Najgrubsze pokrywy lessowe, osiągają miąższość 500m, znajduje się na Wyżynie Lessowej w Chinach, Mongolii, na Ukrainie Na wielu obszarach less przykrywa całkowicie starsze formy rzeźby, tworząc równiny lessowe.

Wykonała: Paulina Brodzik Koniec Wykonała: Paulina Brodzik