PATRONI ROKU 2014 Oskar Kolberg Jan Karski Św. Jan z Dukli

JAN KARSKI (wł. Jan Romuald Kozielewski) - ur. 24 kwietnia 1914 r. w Łodzi, zm. 13 lipca 2000 r. w Waszyngtonie. Jeden z najwybitniejszych Polaków XX wieku, bohater II wojny światowej, Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata, Obywatel Stanów Zjednoczonych, Honorowy Obywatel Państwa Izrael, często dziś określany jako „Człowiek, który chciał powstrzymać Holokaust”. Osiem uczelni polskich i zagranicznych przyznało Janowi Karskiemu doktoraty honoris causa. Był kawalerem Orderu Orła Białego (najwyższego polskiego odznaczenia państwowego). Sam ufundował nagrodę im. Jana Karskiego i Poli Nireńskiej, przyznawaną co roku wspólnie przez YIVO w Nowym Jorku i Żydowski Instytut Historyczny w Warszawie, autorom publikacji przedstawiających rolę i wkład Żydów polskich w polską kulturę.

BIOGRAFIA w międzywojennej Polsce ukończył wydział prawa i studium dyplomacji oraz szkołę podchorążych, po wybuchu wojny trafił do niewoli, z której zbiegł, a następnie podjął działalność konspiracyjną. Powierzono mu obowiązki politycznego emisariusza władz Polskiego Państwa Podziemnego, w roku 1942 pod pseudonimem Jan Karski, którego odtąd będzie stale używał, wyruszył w misję do Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych. Jednym z jego głównych zadań było poinformowanie aliantów o tragicznej sytuacji ludności żydowskiej pod okupacją niemiecką, dwukrotnie przedostał się do warszawskiego getta, a także do obozu przejściowego w Izbicy, z którego Żydzi kierowani byli do obozów zagłady, wstrząsającą relację naocznego świadka przekazał ogromnej liczbie amerykańskich i brytyjskich polityków, dziennikarzy i artystów,

spotkał się m.in. z ministrem spraw zagranicznych rządu brytyjskiego oraz z prezydentem USA. Jednak dramatyczne apele emisariusza o ratunek dla narodu żydowskiego nie przyniosły rezultatów – większość rozmówców nie dowierzała jego doniesieniom lub je ignorowała, po wojnie Jan Karski pozostał na emigracji w Stanach Zjednoczonych. Podjął studia z zakresu nauk politycznych i obronił doktorat na Uniwersytecie Georgetown w Waszyngtonie, gdzie przez dalsze czterdzieści lat wykładał stosunki międzynarodowe i teorię komunizmu. Wśród jego studentów znalazł się między innymi przyszły prezydent Bill Clinton, Jan Karski był również autorem kilku książek. Publikacja o działalności polskiego państwa podziemnego „Story of a Secret State”, opublikowana w 1944 w USA, stała się wkrótce bestsellerem i została przetłumaczona na wiele języków, w ostatnich dwudziestu latach życia powrócił do swojej „nieukończonej misji”, wielokrotnie opowiadając na spotkaniach w Ameryce, Izraelu i w Polsce o masowej eksterminacji ludności żydowskiej w czasie wojny i swoich próbach zainteresowania świata tym dramatem.

OSKAR KOLBERG Etnograf, folklorysta, kompozytor - ur. 22 lutego 1814 w Przysusze - zm. 3 czerwca 1890 w Krakowie. Uznawany powszechnie za twórcę źródłowych podstaw współczesnych nauk o kulturze: etnografii i etnologii, folklorystyki, etnomuzykologii, językoznawstwa. Dorobek naukowo-badawczy Oskara Kolberga, dokumentujący kulturę ludową XIX wieku jest imponujący ze względu na wszechstronny zakres jego zainteresowań kulturą ludu oraz geografię badań, obejmującą Polskę przedrozbiorową i obszary ludowych kultur Ukrainy, Białorusi, Litwy, Śląska, Słowian południowych, Łużyczan, Czechów i Słowaków.

BIOGRAFIA 1823-1830 - uczęszczał do Liceum Warszawskiego, 1830-1833 i 1841-1844 - pracował jako księgowy, 1830 - 1836 - kontynuował studia muzyczne, od 1838 - zaczął przejawiać zainteresowanie folklorem, 1842 - 1845 - wydał w pięciu zeszytach swój pierwszy zbiór – „Pieśni ludu polskiego”, od 1845 - przez 12 lat pracował jako urzędnik w zarządzie kolei żelaznej warszawsko -wiedeńskiej. Jednocześnie podjął systematyczne badania terenowe, początkowo na Mazowszu, z czasem objął nimi cały obszar dawnej Rzeczpospolitej, 1859 - 1868 - był współredaktorem Encyklopedii powszechnej Samuela Orgelbrandta, dla której opracował ok. 150 haseł, 1865 - ukazał się I tom dzieła pt. „Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce. Seria I. Sandomierskie”, 1867 - wydał „Kujawy” jako serię III i IV „Ludu...”,

1871 - zamieszkał pod Krakowem, najpierw w Mogilanach, u przyjaciela Józefa Konopki, a następnie w Modlnicy we dworze brata Juliana, gdzie spędził 13 lat, 1873 - został członkiem - korespondentem Krakowskiej Akademii Umiejętności, 1874 - przewodniczył sekcji etnologicznej Komisji Antropologicznej Akademii, 1878 - udał się na światową wystawę do Paryża. Za swoje wydawnictwa, eksponowane w dziale etnograficznym pawilonu austriackiego, otrzymał brązowy medal, 1884 - przeniósł się do Krakowa, gdzie żył i pracował, 1885 - ukazał się t. I nowej serii „Obrazy etnograficzne”, 1889 - otrzymał członkostwo honorowe Cesarskiego Towarzystwa Miłośników Przyrody, Antropologii i Etnografii w Moskwie oraz członkostwo Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego i Warszawskiego Towarzystwa Śpiewaczego „Lutnia”, 3 VI 1890 - zmarł w Krakowie.

ŚW. JAN z DUKLI Patron Polski, archidiecezji przemyskiej, Lwowa i rycerstwa polskiego. Patronuje również (od 2010 roku) Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej. Wpisał się w szereg działań władz polskich, które doceniały jego walkę o prawdę, wierność Bożym przykazaniom oraz ofiarną miłość do Ojczyzny. Pamięć jego działań, zmierzających do troski całego Narodu o wspólne dobro w duchu sprawiedliwości społecznej i miłości bliźniego, będzie fundamentem naszej tożsamości w Europie.

BIOGRAFIA urodził się około 1414 roku w katolickiej rodzinie mieszczańskiej, w miejscowości Dukla, oddalonej o 20 km od Krosna, w młodości prowadził życie pustelnicze w pobliskich lasach na południowym stoku Góry Cergowej, w latach 30-tych XV wieku wstąpił do klasztoru Franciszkanów Konwentualnych w Krośnie, po zdobyciu wykształcenia teologicznego i przyjęciu święceń kapłańskich powierzono mu zaszczytny urząd kaznodziei. Pełnił także obowiązki gwardiana w klasztorach we Lwowie i w Krośnie, a około 1443 roku objął funkcję kustosza kustodii ruskiej, zachęcony sposobem życia nowopowstałej i surowszej gałęzi zakonu franciszkańskiego nazwanej bernardynami, w 1463 roku powiększył ich grono. W Zakonie Braci Mniejszych spędził 21 lat sprawując urząd kaznodziei i spowiednika w klasztorach w Poznaniu oraz we Lwowie, prowadził także działalność charytatywną w Bractwie św. Bernardyna i angażował się w pracę misyjną wśród prawosławnych,

służył gorliwie wiernym głosząc płomienne kazania, za które był bardzo ceniony, do samej śmierci starał się jak najlepiej wypełniać obowiązki kapłańskie poprzez nieustanną modlitwę oraz ciągłe powtarzanie poszczególnych punktów reguły zakonnej. Pod koniec życia poważnie chorował i stracił wzrok, zmarł 29 września 1484 roku. Został pochowany w krypcie pod kościołem św. Andrzeja we Lwowie, grób Jana z Dukli otaczała sława miejsca cudownego i jego wstawiennictwu przypisywano ocalenie Lwowa w czasie oblężenia przez wojska Bohdana Chmielnickiego w roku 1648, ze względu na rozwijający się intensywnie kult pośmiertny bernardyna, Papież Klemens XII w 1733 roku ogłosił go błogosławionym, a w roku 1739 – patronem Korony i Litwy. 10 czerwca 1997 roku, podczas VI pielgrzymki do ojczyzny Papież Jan Paweł II włączył zakonnika do grona świętych.