CZYLI HISTORIA O DUCHACH… CO SŁYCHAĆ W DŹWIĘKU? CZYLI HISTORIA O DUCHACH…
a1 fortepian skrzypce trąbka klarnet
PARAMETRY DŹWIĘKU wysokość (częstotliwość) : ilość drgań na sekundę, mierzymy w hercach (Hz) głośność: mierzymy w decybelach (dB) czas trwania: mierzymy w sekundach
JAK ZMIERZYĆ BARWĘ DŹWIĘKU?
CZĘSTOTLIWOŚĆ REZONANSOWA Gdy w pobliżu zabrzmi dźwięk z taką właśnie częstotliwością, przedmiot zaczyna drgać.
pojedynczy dźwięk składa się z wielu dźwięków to tzw. ALIKWOTY (lub: tony składowe) nie słyszymy ich – z wyjątkiem tonu najniższego
SZEREG ALIKWOTÓW DŹWIĘKU C
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 FORTEPIAN
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 SKRZYPCE
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 TRĄBKA
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 KLARNET
odbierana przez nasze ucho wysokość dźwięku 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 wrażenie barwy
jakie pojawiają się barwy instrumentalne? czy w przypadku każdego instrumentu łatwo jest określić wysokość dźwięku? czy pojawiają się dobrze brzmiące, „wewnętrznie rezonujące” akordy?
Muzykę można tworzyć z dowolnych dźwięków
ŹRÓDŁA DŹWIĘKU instrumenty muzyczne inne przedmioty
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 FORTEPIAN
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 SKRZYPCE
1 2 3 4 5 6 7 8 INNY PRZEDMIOT
UJAWNIANIE ALIKWOTÓW
UJAWNIANIE ALIKWOTÓW
MULTIFONY oprócz (lub zamiast) tonu podstawowego słyszymy kilka wyższych alikwotów
ŚPIEW ALIKWOTOWY
SPEKTRALIZM nurt w muzyce współczesnej powstał w latach 70. w Paryżu, inspiruje wielu twórców do dziś jeden z głównych celów: ujawnianie alikwotów kompozytorzy: Gérard Grisey, Tristan Murail
cały ten wykres = SPEKTRUM dźwięku fortepianowego 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
SPEKTRUM = WIDMO =
dźwięki, które słyszymy, choć wcale ich nie ma… TONY KOMBINACYJNE dźwięki, które słyszymy, choć wcale ich nie ma…
TONY KOMBINACYJNE TON SUMACYJNY TON RÓŻNICOWY suma 2 częstotliwości, np. 500 Hz + 300 Hz = 800 Hz powstały w naszym uchu dźwięk jest wyższy od wyjściowych TON RÓŻNICOWY Różnica 2 częstotliwości, np. 500 Hz – 300 Hz = 200 Hz powstały w naszym uchu dźwięk jest niższy od wyjściowych
PRZYKŁADY TONÓW RÓŻNICOWYCH