25 lat WOLNOŚCI

STRAJKI W POLSCE Czerwiec 1976 r. Marzec 1968 r. Czerwiec 1976 r.

Pielgrzymka Ojca Świętego Jana Pawła II do Polski 2 – 10 czerwca 1979 „ Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi… tej ziemi”. Jan Paweł II

Polska w 1980 r.

6. II. 1989 r. – 5. IV. 1989 r.

Geneza Okrągłego Stołu W połowie sierpnia 1988 roku władze PRL rozpoczęły rozmowy z opozycją spowodowane licznymi, trwającymi od kwietnia w różnych regionach Polski protestami społecznymi. Dzięki nim 31 sierpnia w willi MSW na ul. Zawrat w Warszawie odbyło się spotkanie generała Czesława Kiszczaka oraz Lecha Wałęsy, na którym obecny był także biskup Jerzy Dąbrowski oraz sekretarz Komitetu Centralnego Stanisław Ciosek. Kolejne nastąpiło 15 września, oprócz Kiszczaka, Wałęsy i Cioska byli na nim także Andrzej Stelmachowski i ksiądz Alojzy Orszulik.

Uczestnicy obrad 6. II. 1989 r. – 5. IV. 1989 r. pierwsi trzej prezydenci III RP (Lech Wałęsa, Aleksander Kwaśniewski, Lech Kaczyński), pięciu późniejszych premierów (Czesław Kiszczak, Tadeusz Mazowiecki, Leszek Miller, Jan Olszewski, Jarosław Kaczyński), czterech późniejszych wicepremierów, sześciu późniejszych marszałków i wicemarszałków Sejmu i Senatu, ponad 75 późniejszych ministrów i wiceministrów, ok. 100 późniejszych parlamentarzystów, kilku późniejszych prezesów Sądu Najwyższego, Trybunałów, redaktorów naczelnych gazet.

Postanowienia obrad 6. II. 1989 r. – 5. IV. 1989 r. utworzenie Senatu z liczbą 100 senatorów; wybory większościowe, kwotowe wybory do Sejmu – 65% miejsc (299 mandatów) miało być zagwarantowane dla PZPR, ZSL i SD (60%) oraz dla prokomunistycznych organizacji katolików – PAX, UChS i PZKS (5%). Ważny jest fakt, iż liczbę 299 podzielono na 264 i 35. O pozostałe 35% miejsc (161 mandatów) mieli walczyć w wolnych wyborach kandydaci bezpartyjni, utworzenie urzędu Prezydenta PRL, wybieranego przez Zgromadzenie Narodowe na 6-letnią kadencję, zwiększenie roli Sejmu RP jako naczelnego organu państwa, likwidacja Rady Państwa, zmiana prawa o stowarzyszeniach, która umożliwiłaby rejestrację Solidarności oraz NZS, większe kompetencje Trybunału Konstytucyjnego oraz Rzecznika Praw Obywatelskich, dostęp opozycji do mediów, przyjęcie „Stanowiska w sprawie polityki społecznej i gospodarczej oraz reform systemowych" jednak bez większych konkretów w sprawie reform gospodarczych.

Oryginalny stół, przy którym w 1989 roku prowadzono historyczne rozmowy, znajduje się obecnie w sali na parterze lewego (północnego) skrzydła Pałacu Prezydenckiego w Warszawie. 6 lutego 2009 roku, podczas uroczystych obchodów 20-lecia obrad, stół został ponownie przeniesiony do Sali Kolumnowej. Od 2009 przy stole odbywają się lekcje historii dla uczniów warszawskich szkół

„Proszę Państwa, 4 czerwca 1989 roku skończył się w Polsce komunizm.” PIERWSZE WOLNE WYBORY „Proszę Państwa, 4 czerwca 1989 roku skończył się w Polsce komunizm.” Te pamiętne słowa 28 października 1989 r. wygłosiła Joanna Szczepkowska. Trudno uznać, że jednego dnia w Polsce skończył się komunizm, jednak data 4 czerwca na długo zapisze się w polskiej historii. Dnia 4 czerwca 1989 r. odbyły się pierwsze częściowo wolne wybory do Sejmu oraz w pełni wolne wybory do Senatu. Było to bez wątpienia zdarzenie bez precedensu w krajach demokracji ludowej. Chociaż dzisiaj za moment upadku komunizmu uznaje się zburzenie muru berlińskiego to jednak wydarzenia w Polsce utorowały drogę do zwycięstwa nad Wielkim Bratem.

POWSTANIE III RP Zazwyczaj przyjmuje się, że przegłosowanie przez tzw. Sejm kontraktowy przywrócenia nazwy państwa polskiego Rzeczpospolita Polska i godła w postaci orła w koronie , które weszło w życie 31 grudnia 1989, zapoczątkowało symbolicznie powstanie tak zwanej III Rzeczypospolitej. Według innych opinii, za początek III Rzeczypospolitej uznaje się rozpoczęcie bądź też zakończenie obrad Okrągłego Stołu, lub powołanie rządu Tadeusza Mazowieckiego albo przeprowadzenie pierwszych po wojnie wolnych wyborów do Sejmu i Senatu w 1991r., gdy nastąpiło tym samym przerwanie ciągłości niedemokratycznych struktur PRL. Konstytucja RP z kwietnia 1997 w swej preambule zawarła nazwę Trzeciej Rzeczypospolitej.