REHABILITACJA habilitas- zręczność, sprawność re- zwrotność, przywrócenie
„Ćwiczenia wzmacniają, a nieczynność osłabia ciało” Hipokrates „ Ruch to życie, a bezruch to śmierć ” Pascal
REHABAILITACJA Zespołowe, zintegrowane działanie w odniesieniu do osób niepełnosprawnych fizycznie i psychicznie (na skutek wad wrodzonych, schorzenia, urazu) w celu przywrócenia im maksymalnej, bądź możliwej do osiągnięcia sprawności fizycznej i psychicznej, zdolności do pracy oraz czynnego udziału w życiu społecznym.
POLSKI MODEL REHABILITACJI Powszechność Kompleksowość Wczesność Ciągłość
Działy rehabilitacji Rehabilitacja medyczna (lecznicza) Rehabilitacja społeczna Rehabilitacja zawodowa Rehabilitacja psychologiczna
Rehabilitacja medyczna: leczenie specjalistyczne dążenie do zmniejszenia dysfunkcji psycho-fizycznych w organizmie, będących następstwem choroby lub urazu Rehabilitacja społeczna: integracja środowiska osób niepełnosprawnych z pełnosprawnymi kształtowanie odpowiednich postaw
Rehabilitacja zawodowa: stworzenie warunków do pracy przezawodowienie Rehabilitacja psychologiczna: zachowanie wiary w możliwość odzyskania lub poprawy sprawności akceptacja zaistniałej sytuacji adaptacja
fizjoterapia Stanowi podstawową składową Rehabilitacji medycznej(leczniczej). Obejmuje całość zagadnień związanych z wykorzystaniem ruchu w celach leczniczych oraz innych czynników fizycznych z jakimi spotykamy się w naturze. physis = natura + therapeia=leczenie Fizjoterapia
Cele fizjoterapii: usunięcie procesów chorobotwórczych usunięcie bólu poprawa wydolności ogólnej zapobieganie postępowi i nawrotom choroby
SKŁADOWE FIZJOTERAPII Kinezyterapia Fizykoterapia Masaż leczniczy
KINEZYTERAPIA leczenie ruchem Kinezyterapia o działaniu miejscowym Kinezyterapia o działaniu ogólnym
Cele kinezyterapii Poprawa wydolności ogólnej Przeciwdziałanie wtórnym zmianom w układzie ruchu Zabezpieczenie przed pojawieniem się nieprawidłowych stereotypów ruchowych
przywrócenie sprawności psychofizycznej; przywrócenie funkcjonalnie użytecznej ruchomości w stawach oraz siły i wytrzymałości mięśni; poprawa czynności układu nerwowego, reedukacja nerwowo-mięśniowa; poprawa czynności układu oddechowego i sercowo- naczyniowego; korygowanie wad postawy ciała i nieprawidłowych nawyków ruchowych; przeciwdziałanie następstwom obniżonej aktywności ruchowej; przystosowanie chorego do warunków życia w przypadku trwałej niepełnosprawności.
Kinezyterapia o działaniu miejscowym Skupia lecznicze oddziaływanie ruchu i środków pomocniczych, które dotyczą narządu ruchu, czy miejsca gdzie zlokalizowane jest schorzenie.
Ćwiczenia wpływają kształtująco na mięśnie, zwiększając ich siłę, masę, wytrzymałość. Sprzyjają utrzymaniu prawidłowej długości mięśni, ich elastyczności, poprawiają zdolność ich reagowania na bodźce. Ćwiczenia mają korzystny wpływ na funkcję stawów, ich odżywienie, zakres ruchów w stawie, uwapnienie kości.
do kinezyterapii o działaniu miejscowym zaliczamy następujące rodzaje ćwiczeń: Ćwiczenia bierne Ćwiczenia czynno- bierne Ćwiczenia samowspomagane Ćwiczenia czynne wolne Ćwiczenia czynne z oporem Ćwiczenia czynne w odciążeniu
Inne rodzaje ćwiczeń wyciągi redresyjne ćwiczenia synergistyczne ćwiczenia oddechowe ćwiczenia relaksacyjne ćwiczenia czynności samoobsługowych ćwiczenia w odciążeniu z oporem ćwiczenia sterowane pionizacja i nauka chodu ćwiczenia manualne
Kinezyterapia o działaniu ogólnym opiera się na zdrowych, nie objętych procesem patologicznym częściach ciała jej zadaniem jest powrót co najmniej do stanu sprzed zachorowania, lub uzyskanie kompensacyjnych przyrostów wszystkich składowych sprawności ogólnej co decyduje o wynikach kinezyterapii chodzi o poprawę siły mięśniowej i wytrzymałości dzięki wysiłkom o charakterze ogólnym zajęcia prowadzi się grupowo w zespołach jednolitych pod względem jednostki chorobowej, wydolności ogólnej, wieku i płci
do kinezyterapii o działaniu ogólnym zaliczamy następujące rodzaje ćwiczeń: ćwiczenia ogólnousprawniające / ogólnokondycyjne ćwiczenia gimnastyki porannej ćwiczenia w wodzie sport inwalidów
Metody kinezyterapeutyczne dostosowanie dokładnie opracowanych schematów i postępowań oraz wzorców ruchowych do leczniczych potrzeb określonych jednostek ich zadaniem jest przeciwdziałać zmianom powstałym w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, narządu ruchu lub w obu tych układach jednocześnie
metody mechaniczne Metoda Cyriaxa Metoda Dobosiewicz Metoda Hoppe Metoda Kaltenborna Metoda Karskiego Metoda Klappa Metoda McKenzie metody neurofizjologiczne Metoda NDT Bobath Metoda PNF Metoda Vojty metody edukacyjne Metoda Ayres Metoda Domana Metoda Petö Metoda Sherborne
FIZYKOTERAPIA Jedna z form fizjoterapii polegająca na kontrolowanym działaniu na organizm takimi czynnikami fizycznymi, jak: woda, światło, powietrze, ciepło, zimno, promieniowanie świetlne lub elektryczne, niska lub wysoka temperatura, drgania w celu poprawienia działania określonych elementów organizmu;
Wyróżniamy następujące działy fizykoterapii: balneoterapia klimatoterapia wodolecznictwo termoterapia fototerapia elektroterapia światłolecznictwo magnetoterapia ultradźwięki
Masaż leczniczy Jest zespół ruchów, wywierających ucisk na tkanki. Polega na wykorzystaniu przez masażystę określonych ruchów w określonym tempie i określonej kolejności oraz z odpowiednią siłą zgodnie z przebiegiem mięśni, tkanek, naczyń krwionośnych i limfatycznych, od ich obwodu do serca w celu wywołania odczynów fizjologicznych
Rodzaje masażu klasyczny odcinkowy miejscowy drenaż limfatyczny sportowy izometryczny segmentarny podwodny masaż bańką chińska masaż gorącymi kamieniami
Techniki masażu Technika głaskania Technika rozcierania Technika ugniatania Technika wibracyjna Technika oklepywania Technika roztrząsania Technika wyciskania
ZESPÓŁ REHABILITACYJNY lekarz specjalista rehabilitacji medycznej; lekarze innych specjalności (neurolog, ortopeda, reumatolog, kardiolog, urolog, pediatra lub inni); fizjoterapeuci; terapeuta zajęciowy; logopeda; pielęgniarki; psycholog, neuropsycholog; technik ortopedyczny, pracownik socjalny ergoterapeuta
Rola fizjoterapeuty w procesie rehabilitacji: realizacja zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji; dokonywanie oceny stanu zdrowia osoby, która ma być poddawana zabiegom fizjoterapeutycznym oraz wykonywanie badań czynnościowych, niezbędnych do planowania fizjoterapii i kontrolowania uzyskiwanych wyników; wykonywanie zabiegów fizjoterapeutycznych i stosowanie metod ; dostosowywanie działań fizjoterapeutycznych do niezbędnych celów rehabilitacji poszczególnych osób w ramach funkcjonowania zespołów rehabilitacyjnych.
Diagnostyka dla potrzeb fizjoterapii Podmiotowe Wywiad Przedmiotowe (statyczne, dynamiczne) Obserwacja pacjenta Pomiary linijne: długości obwody Badanie zakresów ruchów w stawie Ocena siły mięśniowej Badanie odruchów i wybrane testy Badanie zaburzeń czynnościowych narządu ruchu Dodatkowe
BADANIE PODMIOTOWE Dane personalne Dane dotyczące obecnej choroby (początek, przebieg, objawy towarzyszące, dotychczasowe leczenie, ból, ograniczenie sprawności, obrzęki itp.) Dane dotyczące sytuacji materialnej
Badanie przedmiotowe Rodzaje pomiarów długości kończyn: (odcinkowe, całkowite) Orientacyjne (pozycja wyjściowa pacjenta – ułożenie – wzrokowa interpretacja) Względne (funkcjonalna) Bezwzględne (długość kośćca)
Badanie wykonujemy taśmą centymetrową (krawiecką) Pozycja wyjściowa wygodna, umożliwiająca wzrokową kontrolę wykonywanej czynności Badanie wykonujemy jednocześnie na obu kończynach celem prawidłowej oceny zaczynając od strony zdrowej Dokładność pomiaru zaokrąglamy do 1 cm. np.87,6 cm zapisujemy jako 88 cm Badanie wykonujemy jeden lub najwyżej dwa razy w czasie procesu usprawniania w zależności od zmian
Pomiary obwodów kończyn: Służą do oceny przyrostów lub ubytków masy mięśniowej oraz ewentualnych zmian wysiękowych w obrębie stawów. Uzyskane wyniki zaokrągla się do 0,5 cm. Pomiary wykonywane co kilka dni.