Idea oceniania kształtującego Ocenianie kształtujące jest sposobem pracy nauczyciela i uczniów, który polega na systematycznym pozyskiwaniu informacji o przebiegu procesu uczenia się uczniów. Dzięki temu można: • modyfikować dalsze nauczanie i uczenie się, • dawać uczniom informację zwrotną pomagającą im się uczyć.
Uczniowie mają być świadomi celów, do których dążą, dlatego nauczyciel : *- formułuje je w języku dla nich zrozumiałym i podaje uczniom na początku zajęć. *-pamięta także o tym, by uczniowie wiedzieli, na co będą zwracać uwagę (nacobezu) ucząc się i po czym poznają, że osiągnęli cele lekcji. *- określa fakty, dowody, które służą do rozpoznania postępów w nauce i są podstawą udzielania uczniom informacji zwrotnej (oceny kształtującej)
Cele lekcji są ważne dla nauczycieli i uczniów. Uczniowie powinni wiedzieć: • Po co uczą się określonych treści? • Do czego to im się przyda? • Jak wykorzystają swoją wiedzę i umiejętności w przyszłości? Gdy mają świadomość celów, są lepiej zmotywowani do pracy, chętniej angażują się w wykonywanie zadań i biorą większą odpowiedzialność za swoją naukę.
Dzięki celom lekcji nauczyciele: • skupiają się na istotnych treściach nauczania i wiedzy mającej zastosowanie, • racjonalnie planują zajęcia z uczniami, • kontrolują proces uczenia się uczniów i jego efekty, • czuwają nad ukierunkowanym przebiegiem lekcji.
NACOBEZU Dla nauczyciela to wyzwanie, ale też ogromne ułatwienie pracy, gdyż nie rozdrabnia się na rzeczy zbędne i drugorzędne. Stawia jasny, zrozumiały cel lekcji i dodaje do tego proste, precyzyjne, mierzalne kryteria.
Dzięki nacobezu uczniowie wiedzą, jakie wiadomości i umiejętności muszą opanować na lekcji i jaki poziom wykonania zadania jest wymagany. To sprawia, że mogą być bardziej skupieni na celu, lecz również – mogą sami określić, co osiągnęli, a czego jeszcze nie.
[+ + ] – wskazanie mocnych stron pracy Informacja zwrotna jest filarem oceniania kształtującego i ściśle odnosi się do ustalonych kryteriów (nacobezu). Jej celem jest przekazanie uczniowi konkretnych wskazówek wspierających uczenie się. Efektywna informacja zwrotna ma określoną, zwykle czteroelementową strukturę: [+ + ] – wskazanie mocnych stron pracy [ - ] – wskazanie elementów wymagających poprawy [ Δ] – wskazówki, jak dokonać poprawy [↗] – informacje o tym, jak dalej pracować, aby rozwijać swoje umiejętności
Informacja zwrotna nie jest oceną ucznia, tylko oceną kolejnych efektów jego pracy. Również powinniśmy wierzyć, że każdy z naszych uczniów, dzieci jest w stanie poprawić swoją pracę i osiągnąć bardzo dobre wyniki. Nasza wiara w ucznia może go zmotywować , dlatego w jego pracy zawsze musimy doszukać się pozytywnych stron.
Informacja zwrotna jest istotna również dla rodziców Informacja zwrotna jest istotna również dla rodziców. Sformułowana w sposób jasny i czytelny umożliwia rodzicom śledzenie postępów dziecka w nauce, udzielenie mu pomocy czy zmotywowanie go do poprawy wyników. Jest to swojego rodzaju list do rodziców.
Dzisiejszą szkołę budują trzy podmioty: uczniowie, nauczyciele i rodzice. Współpraca między tymi grupami jest bardzo ważna, gdyż wpływa na osiągnięcia uczniów, to czego się nauczą, a także na relacje między nimi występujące. Kiedy te relacje są dobre, nauczycielom dobrze się pracuje, rodzice wspierają nauczyciela chętnie z nim współpracują.
Podsumowując : W ocenianiu kształtującym stosuje się samoocenę uczniowską w postaci refleksji dotyczącej stopnia osiągnięcia kryteriów (nacobezu) i ocenę koleżeńską w formie informacji zwrotnej od ucznia dla ucznia. Nauczyciel : rozdziela oceny sumujące od kształtujących: jeśli nauczyciel ocenia pracę kształtująco, nie stawia za nią stopnia. formułuje też pytania kluczowe do lekcji, które wspomagają osiągnięcie celów. organizuje współpracę uczniów w parach i małych grupach, wprowadza zasadę niepodnoszenia rąk i losowe wybieranie uczniów do odpowiedzi. pozyskuje także informację zwrotną od uczniów na temat własnej pracy w kontekście tego, co może zmienić, aby ułatwić uczniom uczenie się i pomóc im w tym procesie.