Okresowa analiza dokumentów pod kątem oceny zmian w funkcjonowaniu dziecka. Ocena efektów terapii.
KWESTIONARIUSZ SENSOMOTORYCZNY Rozpoznanie ewentualnych wskaźników dysfunkcji integracji sensorycznej, postanowiłem zamieścić kwestionariusz i gotowe odpowiedzi oraz wyniki kwestionariusza. Odpowiedzi na pytania mogą utwierdzić w przekonaniu o konieczności wizyty u terapeuty integracji sensorycznej oraz przekonaniu o konieczności dokonania Oceny Zaburzeń Przetwarzania Sensorycznego (SPD).
Rodzic/opiekun czyta uważnie wybraną listę i zaznacza te odpowiedzi, które opisują zachowanie i trudności dziecka. Proszę pamiętać, że u większości dzieci występuje czasem jeden lub więcej poniższych objawów, nie zawsze oznacza to istnienie zaburzeń integracji sensorycznej.
Kwestionarusz SI Kwestionariusz może być wypełniony przez rodziców, ale również nauczycieli i wychowawców. Może być stosowany do dzieci w wieku szkolnym jak i w wieku 5 i 6 lat. Po udzieleniu odpowiedzi zsumuj wyniki w każdej ze skal i porównaj z wynikami w tabeli. Dziecko u ,którego wyniki świadczą o ryzyku dysfunkcji w jednej lub więcej skal powinno być skonsultowane z terapeutą integracji sensorycznej.
KWESTIONARIUSZ SENSOMOTORYCZNY SKALA NORMA RYZYKO DOTYK 0-2 3-10 RÓWNOWAGA I RUCH PODWRAŻLIWOSC -7 NADWRAŻLIWOSC 1-7 KOORDYNACJA 0-3 4-10 NAPIĘCIE MIĘŚNI
KWESTIONARIUSZ SENSOMOTORYCZNY SKALA NORMA RYZYKO SŁUCH 0-2 3-10 WZROK 0-3 4-10 WĘCH UWAGA I ZACHOWANIE
I.DOTYK Przesadnie reaguje na niewielki ból...................................................... TAK (1) NIE (0) Nie zwraca uwagi na drobne skaleczenia.............................................. Lubi aktywności związane z brudzeniem się / malowanie palcami /... Unika aktywności związanych z brudzeniem /lepienie w plastelinie/.. Nie lubi być niespodziewanie dotykany /lekko/..................................
Lubi być dotykany /uwielbia to , poszukuje tego/............................... TAK (1) NIE (0) Poszukuje fizycznie agresywnego kontaktu /uderza w ludzi ściany/.. Jest szczególnie łaskotliwy................................................................... Unika używania dłoni do eksploracji dotykowej obiektów ................ Preferuje pewne ubrania i/lub narzeka na metki, mówi że niektóre ubrania drapią są za sztywne................................................................ TAK (1) NIE (0) SUMA__________
II. RÓWNOWAGA I RUCH Pierwsza część pytań odnosi się do podwrażliwości, a druga do nadwrażliwości. Ma słabą równowagę............................................................................. TAK (1) NIE (0) Ma lub miał duże problemy z nauką jazdy na rowerze........................ Podpiera głowę podczas rysowania pisania.......................................... Lubi kręcić się na karuzeli, krześle obrotowym................................... Często huśta się na krześle lub przyjmuje pozycję głową do dołu....... Uwielbia huśtanie się na huśtawkach................................................... Uwielbia szybki ruch............................................................................. SUMA___________
Wygląda na przerażonego w przestrzeni /nie huśta się itp./................ TAK (1) NIE (0) Unika szybkiego ruchu.......................................................................... Ma chorobę lokomocyjną...................................................................... Lubi ruch który sam inicjuje nie lubi gdy ktoś nim porusz, huśta........ Nie lubi próbować nowych zadań ruchowych...................................... Nie lubi wysokości, boi się wspinać..................................................... SUMA___________
Ma problemy z manipulacją /cięcie , rysowanie, zapinanie/................. TAK (1) NIE (0) Jest niezgrabny ruchowo, często przewraca się.................................... Ma trudności z uczeniem się nowych aktywności ruchowych............. Ma trudności z różnicowaniem prawo –lewo /powyżej 7 r.ż............... Nie trzyma kartki drugą ręką gdy pisze lub rysuje............................... Źle trzyma ołówek................................................................................ Brzydko pisze, nie mieści się w liniach............................................... Nie potrafi wiązać sznurowadeł, miał trudności z nauczeniem się..... Ma trudności z posługiwaniem się sztućcami..................................... Ma trudności w łapaniu i/lub kopaniu piłki...................................... TAK (1) NIE (0) SUMA__________ III. KOORDYNACJA
III. KOORDYNACJA Ma problemy z manipulacją /cięcie , rysowanie, zapinanie/................. TAK (1) NIE (0) Jest niezgrabny ruchowo, często przewraca się.................................... Ma trudności z uczeniem się nowych aktywności ruchowych............. Ma trudności z różnicowaniem prawo –lewo /powyżej 7 r.ż............... Nie trzyma kartki drugą ręką gdy pisze lub rysuje............................... Źle trzyma ołówek................................................................................ Brzydko pisze, nie mieści się w liniach............................................... Nie potrafi wiązać sznurowadeł, miał trudności z nauczeniem się..... Ma trudności z posługiwaniem się sztućcami..................................... Ma trudności w łapaniu i/lub kopaniu piłki...................................... SUMA__________
Wygląda na rozluźnionego , wiotkiego................................................ TAK (1) NIE (0) Ma nieprawidłową postawę gdy siedzi lub stoi................................... Zbyt mocno ściska przedmioty /np. ołówek/........................................ Zbyt lekko ściska przedmioty/np. ołówek/.......................................... Szybko się męczy................................................................................. Unika zabaw i gier ruchowych............................................................. Podpiera głowę podczas rysowania, pisania......................................... Raczej prowadzi siedzący tryb życia.................................................... Jest niezgrabny ruchowo...................................................................... Ma trudności z podnoszeniem cięższych przedmiotów....................... SUMA__________ IV. NAPIECIE MIĘŚNI
V. SŁUCH Jest zirytowany , pobudzony lub zalękniony w miejscach gdzie jest głośno................................................................................................. TAK (1) NIE (0) Jest bardzo wrażliwy na dźwięki ...................................................... Trudno mu skupić uwagę w miejscu hałaśliwym.............................. Myli się wykonując polecenia słowne................................................ Potrzebuje powtarzania poleceń ,wskazówek.................................... Myli podobne dźwiękowo słowa....................................................... Zatyka uszy na niektóre dźwięki........................................................ Lubi dziwne dźwięki, lubi powtarzać pewne dźwięki........................ Mruczy, śpiewa ,mówi do siebie podczas wykonywania zadania...... Unika zabawek innych przedmiotów wydających dźwięki................ SUMA___________
VI. WZROK Nadwrażliwy na światło; woli światło rozproszone, półmrok.......... TAK (1) NIE (0) Ma problemy z różnicowaniem kształtów........................................ Krótki okres fiksacji wzrokowej / skupienia wzroku na przedmiocie/ Z trudnością śledzi poruszający się przedmiotu /gubi go/.................. Często mruga, ma ból głowy, załzawione oczy po czytaniu.............. Jest bardzo pobudzony gdy ma do czynienia z wieloma bodźcami wzrokowymi...................................................................................... Odmawia zasłaniania oczu, ograniczenia widzenia........................... Odwraca litery, sylaby , słowa.......................................................... Ma problemy z przepisywaniem z tablicy , książki.......................... Mruży oczy podczas słonecznego dnia.............................................. SUMA___________
VII. WĘCH Nadwrażliwy na pewne zapachy....................................................... TAK (1) NIE (0) Ignoruje nawet ostre i nieprzyjemne zapachy................................... Ma trudności z różnicowaniem zapachów......................................... Często zatyka nos mówiąc ,że „śmierdzi”......................................... Nie je pokarmów bez wcześniejszego wąchania................................ Nadwrażliwy na zapach perfum, mydła, wody kolońskiej................ Lubi wąchać różne rzeczy nie służące do jedzenia.............................. Lubi mocno doprawione pokarmy...................................................... Preferuje pokarmy o łagodnym smaku................................................. Ma łatwy odruch wymiotny na wiele zapachów................................. SUMA___________
VIII. UWAGA I ZACHOWANIE Jest nerwowy , pobudzony............................................................... TAK (1) NIE (0) Jest impulsywny, /” wyrywa się” zanim zakończymy instrukcję/... Ma problemy z organizacją zachowania , wykonywanych zadań... Nie może dłużej skupić się na zadaniu............................................ Bardzo lubi biegać, skakać, jest ciągle w ruchu.............................. Szybko i łatwo pobudzony przez dźwięki, światło itd.................... Niespokojny wówczas gdy trzeba być cicho i koncentrować się.... Łatwo przechodzi od płaczu do śmiechu......................................... Szybko się rozprasza........................................................................ Lubi biegać podskakiwać, być w ruchu........................................... SUMA___________
Prezentacja wyników badań: Wyniki kwestionariusza rozwoju motorycznego na podstawie ( Lynn A. Balzer – Martin) 1.Dotyk: na 9 pytań 8 odpowiedzi negatywnych, 2.Ruch i równowaga: na 9 pytań 8 odpowiedzi negatywnych, 3. Koordynacja: na 6 pytań 6 odpowiedzi negatywne
4.Napięcie mięśniowe: na 6 pytań 6 odpowiedzi negatywnych 5.Słuch:na 9 pytań 6 odpowiedzi negatywnych 6.Wzrok:na 11 pytań 10 odpowiedzi negatywnych 7. Węch: na 3 pytań 3 odpowiedzi negatywne 8. Zachowanie, koncentracja uwagi: na 5 pytań 4 odpowiedzi negatywne
WYNIKI KWESTIONARIUSZA OBSERWACJI KLINICZNEJ NA PODSTAWIE A. J WYNIKI KWESTIONARIUSZA OBSERWACJI KLINICZNEJ NA PODSTAWIE A.J. AYRES, ZMODYFIKOWANY PRZEZ V.MAAS Brak reakcji na dotyk Prawidłowe napięcie mięśniowe zarówno w prawej jak i lewej dłoni Obserwuje się rozwój w kierunku praworęczności oraz prawo- oczności Nieznaczne nieprawidłowości w obrębie pracy gałek ocznych szczególnie na obrzeżach pola widzenia i podczas szybkiej lokalizacji bodźca wzrokowego
Prawidłowa konwergencja Obniżona zdolność do wykonywania szybkich ruchów (diadochokineza) w obrębie kończyn górnych i nieznacznie obniżona dla ruchów języka wewnątrz jamy ustnej Prawidłowe ruchy języka w płaszczyźnie zewnętrznej jamy ustnej Obniżone napięcie mięśniowe (m.in. nieprawidłowy wynik w pozycji zgięciowej, teście Schildera, nadmierna ruchomość w stawach łokciowych,nadgarstkowych, kłopoty z utrzymaniem prawidłowej postawy ciała w różnych pozycjach, nieznacznie obniżone wyniki w próbie konkontracji) Przy badaniu reakcji równowartościowych widać dużą niestabilność i lęk przed zmieniającą się przestrzenią, równowaga w pozycjach niskich prawidłowa. W próbie ATOS wykazano znaczne ugięcie kończyny przy zawrocie głowy w bok Nieznacznie zaburzony wynik w próbie STOS.
WYNIKI POŁUDNIOWOKALIFORNIJSKICH TESTÓW INTRGRACJI SENSORYCZNEJ: Kinestezja (KIN): -2,3 Przekraczanie Linii Środkowej Ciała (PLŚ): - 2,2 Obustronna Koordynacja Ruchowa (OKR): - 1,8 Równowaga w Pozycji Stojącej: Oczy Otwarte(PRSo): - 1,1 Różnicowanie Prawo - Lewo (RPL) :- 1,5 Test Oczopląsu Protacyjnego (OP): - 1,1 Taki wynik może wskazywać na niedowrażliwosć w odbiorze bodźców przedsionkowych Powyższe dysfunkcje współwystępują u chłopca z trudnościami z kontrolą napięcia mięśniowego, organizacją ruchu w przestrzeni oraz czucia własnego ciała. Mogą również wpływać na kontrolę okulomotoryczną.
WYNIKI NA POGRANICZU NORMY: Lokalizacja Bodźca Dotykowego (LBD): - 0,9 Wynik w normie: Identyfikacja Palców (IPO) Równowaga w Pozycji Stojącej: Oczy Zamknięte (RPSz) Imitacja Pozycji (IPO) Grafestezja (GRA); - 0,3
Wyniki i ich wpływ na: Funkcje motoryczne czyli: koordynację ruchową, planowanie sekwencji ruchów w zakresie małej i dużej motoryki np. wiązania sznurówek, pisania, rysowania, wycinania nożyczkami. Orientację wzrokowo przestrzenną i lateralizację: system przedsionkowy, który poprzez receptory zlokalizowane w uchu wewnętrznym pozwala na uczucie ułożenia ciała w przestrzeni, czucie ruchu oraz przeciwstawienie się sile grawitacji. Ponadto układ ten integralnie wpływa na inne systemy sensoryczne(wzrokowy, słuchowy, proprioceptywny) i pomaga utrzymać równowagę, koordynację wzrokowo-słuchową, poczucie rytmu oraz wpływa na płynność ruchów ciała i gałek ocznych. Pracę nad prawidłowym wpływem funkcjonowania tego systemu będzie pozytywnie wpływała na podstawę ciała podczas gier i zabaw ruchowych oraz właściwą sprawność ręki.
Znajduje to swoje odzwierciedlenie w przyswajaniu techniki pisania, rysowania, a w pewnym stopniu czytania, oraz lepszej koncentracji uwagi, mniejszej męczliwości. Powyższe problemy skutkują trudnościami w opanowaniu przez chłopca nowych umiejętności, dużą męczliwością oraz trudnościami z utrzymaniem prawidłowej pozycji podczas siedzenia przy stoliku. Obniżone napięcie może dawać wrażenie ciągłego zmęczenia i znużenia oraz obniżonej motywacji. Problemy z czuciem ciała w przestrzeni rzutują negatywnie na rozwój orientacji przestrzennej i wzrokowo-przestrzennej, co w konsekwencji utrudnia naukę pisania i czytania( mylenie znaków podobnych) oraz rozwój mowy ( rozumienie i budowa złożonych struktur gramatycznych).