UNIWERSYTET MEDYCZNY W ŁODZI WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU KIERUNEK PIELĘGNIARSTWO   AGNIESZKA SOBCZAK-ŻEBROWSKA NR ALBUMU 132229   ,,ODRĘBNOŚCI W OPIECE PIELĘGNIARSKIEJ U CHORYCH PO ZAWALE MIĘŚNIA SERCOWEGO POWYŻEJ 80-TEGO ROKU ŻYCIA” ANG. ,, DIFFERENCES OF NURSING CARE OF PATIENTS AFTER MIOCARDIAL INFARCTION AGED OVER EIGHTY”

DEFINICJA STAROŚCI Starość jest zachodzącą powoli i stopniowo ostatnią fazą w życiu człowieka. Charakteryzuje się ona m.in.: osłabieniem sił witalnych, upośledzeniem koordynacji ruchowej, zaburzeniami wzroku, słuchu i pamięci.

Według definicji WHO (Word Healt Organization) wyróżniamy następujące okresy starości: 60-70 lat - wiek podeszły 75-90lat - wiek starczy Powyżej 90 roku życia - wiek sędziwy Wraz z wydłużeniem się wieku człowieka wzrasta też zachorowalność na choroby układu sercowo-naczyniowego. Zawał serca stanowi jedną z głównych przyczyn zgonów.

DEFINICJA ZAWAŁU MIĘŚNIA SERCOWEGO Termin „ostry zawał serca (MI) ‘’ powinno się stosować w sytuacji klinicznej wskazującej na ostre niedokrwienie mięśnia sercowego przy dowodach na obecność martwicy mięśnia sercowego. W takim przypadku spełnienie jednego z poniższych kryteriów pozwala na rozpoznanie MI: Wykrycie wzrostu i/lub spadku wartości biomarkera sercowego [najlepiej troponiny sercowej (cTn)] przy co najmniej jednej wartości powyżej 99. centyla górnej granicy wartości referencyjnej (URL) oraz co najmniej jedno z następujących: objawy niedokrwienia nowe lub przypuszczalnie nowe, znamienne zmiany odcinka ST–załamka T (ST–T) lub nowy blok lewej odnogi pęczka Hisa (LBBB) powstanie patologicznych załamków Q w EKG nowy ubytek żywotnego mięśnia sercowego lub nowe odcinkowe zaburzenia kurczliwości uwidocznione w badaniach obrazowych obecność zakrzepu w tętnicy wieńcowej uwidocznionego badaniem angiograficznym lub w autopsji. Zgon sercowy z objawami wskazującymi na niedokrwienie mięśnia sercowego i przypuszczalnie nowymi zmianami niedokrwiennymi w EKG lub nowym LBBB, przy czym zgon wystąpił przed oznaczeniem biomarkerów sercowych lub nim stężenie biomarkerów sercowych we krwi mogło się zwiększyć; MI związany z przezskórną interwencją wieńcową (PCI) jest zdefiniowany arbitralnie jako wzrost wartości cTn (> 5 × 99. centyla URL) u pacjentów z prawidłowymi wartościami wyjściowymi (￡ 99. centyla URL) lub wzrost wartości cTn > 20%, jeśli wartości początkowe były podwyższone i stabilne lub spadały; Dodatkowo wymagane są: (a) objawy wskazujące na niedokrwienie mięśnia sercowego, (b) nowe zmiany niedokrwienne w EKG, (c) obraz angiograficzny, zgodny z powikłaniami zabiegu, (d) uwidocznienie za pomocą badań obrazowych nowego ubytku żywotnego mięśnia sercowego lub nowych odcinkowych zaburzeń kurczliwości; MI związany z zakrzepicą w stencie rozpoznaje się w przypadku wykrycia zakrzepicy za pomocą koronarografii lub autopsji w przypadku niedokrwienia mięśnia sercowego ze wzrostem i/lub spadkiem wartości biomarkerów sercowych, gdy co najmniej jedna wartość przekracza 99. centyl URL; MI związany z pomostowaniem tętnic wieńcowych (CABG) jest zdefiniowany arbitralnie jako wzrost wartości cTn (> 10 × 99. Centyla URL) u pacjentów z prawidłowymi wartościami wyjściowymi cTn (￡ 99. centyla URL). Dodatkowo konieczne jest stwierdzenie: (a) nowych patologicznych załamków Q lub nowego LBBB, (b) udokumentowanie w badaniu angiograficznym nowego zamknięcie pomostu lub natywnej tętnicy wieńcowej pacjenta, (c) uwidocznienie nowego ubytku żywotnego mięśnia sercowego lub nowych odcinkowych zaburzeń kurczliwości.[9]

PACJENT Z GRUPY WIEKOWEJ 50-60 LAT Dobry efekt końcowy zabiegu. Prawa tętnica wieńcowa - naczynie dozawałowe. Strzałką zaznaczono miejsce amputacji.

PACJENT PO 80-TYM ROKU ŻYCIA Zwężenie pnia LTW, GPZ i GO. Dobry efekt końcowy zabiegu.

Porównanie charakerystyki klinicznej pacjentów Chory w wieku 53 lat Chory w wieku 81 lat Charakter objawów Typowy ból zamostkowy Nietypowy ból zamostkowy, dominująca duszność Czas od początku objawów do hospitalizacji Krótszy - 3 godz. Dłuższy- 8 godzin Duszność spoczynkowa Nie Tak Obrzęki obwodowe Choroby współistniejące Nieliczne Liczne Cukrzyca Nadciśnienie Zaburzenia rytmu serca Udar mózgu Zmiany w ekg Typowe Nietypowe Funkcja serca w echokardiografii Umiarkowana dysfunkcja Znaczna dysfunkcja Odcinkowe zaburzenia kurczliwości Typowe dla zawału Uogólniona hypokineza Zmiany w naczyniach wieńcowych Izolowana amputacja naczynia dozawałowego Zmiany rozsiane, wielopoziomowe

PORÓWNANIE SPECYFIKI LECZENIA W OBU GRUPACH CHORYCH Chory w wieku 53 lata Chory w wieku 81 lat Ilość implantowanych stentów 1 3 Trudność w wykonaniu zabiegu koronaroplastyki Mała Bardzo duża, zabieg dużego ryzyka z objęciem pnia lewej tętnicy wieńcowej, po dyskwalifikacji z leczenia kardiochirurgicznego Czas zabiegu PCI 12 min 54 min Powikłania miejscowe po zabiegu Brak Zasinienie w miejscu wkłucia Czas pobytu w szpitalu 3 dni 10 dni Ilość stosowanych leków 5 9 Efekt końcowy leczenia Bardzo dobry

Porównanie nakładu pracy pielęgniarskiej w opiece nad pacjentem w wieku młodszym i starszym. Chory w wieku 53 lata Chory w wieku 81 lat Czas pobytu pacjenta na Sali Intensywnego Nadzoru 1 dzień 5 dni Kontakt z pacjentem Prawidłowy Znacznie utrudniony wymaga, poświęcenia więcej uwagi Czas unieruchomienia chorego w łóżku 1 doba 7 dób Pomoc przy toalecie Podanie miski do mycia Toaleta całego ciała łącznie z toaletą przeciwodleżynową wykonywana przez 2 osoby Zmiana pozycji chorego w łóżku Chory w I dobie zmieniał sam pozycję ułożeniową w asyście pielęgniarki a póżniej w pełni samodzielnie Zmiana pozycji ułożeniowej pacjenta co 2 godziny przez 2 pielęgniarki. Pod koniec pobytu w oddziale chory uruchomiony w obrębie sali. Ilość wykonanych zapisów EKG 5 15 Ilość pomiarów RR na dobę 2 24 Ilość pomiarów glikemi w czasie doby 1x na czczo Profil cukru 4x dziennie

Porównanie nakładu pracy pielęgniarskiej w opiece nad pacjentem w wieku młodszym i starszym. c.d Ilość pobrań krwi w czasie pobytu 4 14 Usprawnianie chorego Pacjent odzyskał pełną sprawność po 24 godzinach U chorego prowadzona jest rehabilitacja usprawniająca przez cały pobyt w oddziale Założenie wkłucia dożylnego Tak -1x Trudności w założeniu kaniuli dożylnej Wkłucie centralne Nie Tak Stan psychiczny pacjenta Zadawalający Wymagający silnego wsparcia psychicznego ze strony pielęgniarek oraz pomocy psychologa Karmienie pacjenta Pacjent spożywał sam posiłki Pomoc pielęgniarki w spożywaniu posiłków Cewnik Foley’a utrzymany przez 24 godziny 8 dni Zmiana opatrunków 2x 15x Efekt końcowy pracy pielęgniarskiej Bardzo dobry

PODSUMOWANIE I WNIOSKI U pacjentów w wieku zaawansowanym z zawałem mięśnia sercowego nakład pracy lekarskiej oraz opieki pielęgniarskiej, aby przywrócić im zdrowie i zapewnić odpowiednią jakość życia jest znacznie większy niż u osób w wieku młodszym. Jednak efekt końcowy w obu przypadkach jest bardzo dobry. Dla obecnej medycyny zaawansowany wiek chorego nie stanowi przeciwwskazania do inwazyjnego leczenia zawału serca. Ryzyko wystąpienia powikłań po leczeniu inwazyjnym zawału mięśnia sercowego jest znacznie wyższe u ludzi starszych niż u młodych. Jednak wnikliwa obserwacja wszystkich parametrów życiowych i odnotowywanie ich w dokumentacji pacjenta pozwala na szybkie rozpoznawanie stanów zagrożenia życia oraz w razie potrzeby podejmowanie koniecznych działań ratunkowych.