Które ugrupowania artystyczne XX-lecia międzywojennego zaproponowało najbardziej uniwersalny i ponadczasowy program dla sztuki? Faustyna Rzechółko

SKAMANDRYCI Podkreślali chęć silnego związku poezji z życiem współczesnym, z dniem codziennym. Starali się adresować swoją wypowiedź poetycką do jak najszerszego kręgu odbiorców, toteż oprócz wierszy chętnie pisali szopki polityczne, teksty piosenek do kabaretów, felietony i wiersze satyryczne. Wprowadzili do poezji konkretność obrazowania, opiewali optymistyczną radość życia, preferowali tematykę dnia codziennego, zwracając się do prostego człowieka wprowadzali do poezji język potoczny, stawali w opozycji do awangardowych grup poetyckich.

Założenia - szanowali klasycyzm - uważali się za rzemieślników, a poezję za swoją pracę - chcieli pozbawić poezję i sztukę mitu powagi - stworzyli typ poety wśród tłumów, poety ulicy - rozmawiali ze słuchaczami - od poety wymagano emocjonalnego zaangażowania w problemy kraju - krytykowali mieszczuchów - walczyli o wolność słowa - ważny dla nich był witalizm, afirmacja życia, żywiołowość

AWANGARDA KRAKOWSKA Termin „awangarda” odnosi się nie tylko do literatury, ale w ogóle do sztuki rozwijanej w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Można go rozumieć jako zespół tendencji w sztuce międzywojennej, wyrażającej się przede wszystkim antytradycjonalizmem, odejściem od konwencji XIX-wiecznego realizmu i naturalizmu, poszukiwanie środków artystycznego przekazu, związanych bezpośrednio ze współczesnością, nastawieniem eksperymentatorskim i dążeniem do programowości

Założenia - propagowano hasło 3M - była to główna tematyka wierszy - poezję cechuje antyromantyzm, antysentymentalizm - ulubionym środkiem wyrazu była metafora - należy dbać o zwięzłość, lapidarność słowa - stosowali zdania eliptyczne; wszystkie zdania powinny być jednakowo ważne, stąd napięcie emocjonalne powinno być rozmieszczone we wszystkich częściach wiersza - odrzucali dawne sposoby rymowania, rym miał być niemelodyjny - poezja powinna być zbliżona do muzyki współczesnej - poezję cechuje kreacjonizm i intelektualizm

FUTURYŚCI Futuryści są przeciwnikami przeszłości, całą uwagę skierowują na przyszłość; krytykują wszystko, co tradycyjne i logiczne, przełamują zasady, które ograniczają swobodę tworzenia; kult cywilizacji, techniki i nowoczesności; też nowoczesna estetyka, dadaizm (dziecko-naśladowcze dźwięki), są przeciw zasadom ortografii, przejście do literatury zatracającej zwykły sens, zostaje tylko graficzny układ wiersza,

Założenia - kult cywilizacji, tłumu, materialnej strony życia - negacja "ducha" - religii i metafizyki - materializm, apoteoza natury (motywy erotyczne, "prymitywny" bohater, ludowa stylizacja języka) - rozbicie form poezji- tworzyli wiele neologizmów, a ich styl naśladował styl telegraficzny. - Futuryści wprowadzili nową typografię - rozbicie zdania i wyrazu, zapis fonetyczny zamiast tradycyjnej ortografii. Fascynowali się także prymitywizmem. - uwypuklenie dźwięku, barwy i obrazu słowa oraz dynamizacja ruchu - Więcej prowokacji, prezentacji nowych pomysłów niż szczerych poglądów.

EKSPRESJONIŚCI Ekspresjoniści głosili, że zadaniem sztuki jest tworzenie obrazu wewnętrznego świata człowieka. Sprzeciwiali się tendencjom realistycznym i naturalistycznym, odrzucali impresjonizm. Podstawową kategorią był dla nich wyraz czegoś, czyli ekspresja, przekazywanie przeżyć człowieka w formie dynamicznej, człowiek ,,w ogóle”, a nie konkretna postać. Ekspresjoniści buntowali się przeciw ustabilizowanym instytucjom świata mieszczańskiego. Polscy ekspresjoniści skupiali się wokół pisma ,, ZDRÓJ”, wydawanego w Poznaniu przez J. Hulewicza.

Założenia deformacja obrazu rzeczywistości zaangażowanie polityczne, dążenie do odnowienia i zreformowania życia sztuka miała wywoływać wstrząs u odbiorcy, miała być krzykiem duszy silny emocjonalizm literatury, operowanie formami zwyrodniałymi (groteska, karykatura, estetyka brzydoty), kontrastem, grozą, niesamowitością dążenia do wyrażania bogactwa psychiki ludzkiej spontaniczność artysty sztuka jest wyrazem duszy dobór słów o silnym zabarwieniu emocjonalnym język wypowiedzi daleki od potocznego, zawiera cechy wzniosłości

Dziękuję za uwagę