Badania psycholingwistyczne dotyczące procesów przekładu Paulina Saletnik

Koncentracja na procesie przekładu: Tłumacz Wykonywane operacje Warunki Tekst Sposoby Rezultat

Nowa informacja Zostają przetasowane, zapada decyzja: ZAGRAĆ ODŁOŻYĆ KARTY WIEDZY Zostają przetasowane, zapada decyzja: ZAGRAĆ ODŁOŻYĆ

Badania nad operacjami umysłowymi dokonującymi się w trakcie przekładu Hans P. Krings Wolfgang Lörscher

Protokoły Głośnego Myślenia – PGM Think Aloud Protocols - TAP ODKRYWCY METODY: K.A.Ericsson, H.A.Simon CEL: Wniknięcie w kognitywne procesy związane z rozumieniem i formułowaniem wypowiedzi. METODY: Badani głośno werbalizują wszystko, co przychodzi im na myśl w trakcie pracy na tekstem.

SPOSÓB DZIAŁANIA: nagrywanie wideo transkrybowanie drobiazgowa analiza wyciągnięcie uogólnień konfrontacja z badanymi

WNIOSKI: Rozumienie tekstu oryginału rozumienie na poziomie słów; Rzeczowniki stanowią trudniejszy materiał niż czasowniki; Różny sposób pracy początkującego i doświadczonego tłumacza, inna relacja procesów decyzyjnych.

Dwa typy przekładu wg Wolfganga Lörschera SIGN oriented - jeden znak zastępuje inny SENSE oriented - wybór sensu w konkretnym kontekście

Najważniejsze i najnowsze tendencje badań psycholingwistycznych HANS HöNIG PAUL KUSSMAUL

Hans Hönig prowadzi badania: Kompetencji asocjacyjnej i tłumaczeniowej, Subiektywności rozumienia, Porządku myślenia ogólnego, Charakteru procesów umysłowych i asocjacyjnych, Intuicji, Poznania.

Na podstawie tekstów asocjacyjnych wykazał, że: Intuicja i poznanie poprzez poszukiwania i znajdowanie zwerbalizowanych sformułowań nie odbywa się wg zasady postępu linearnego – w grę wchodzą czynniki niezależne.

Paul Kussmaul Empiryczne podejście do kreatywności poprzez analizę PGM w połączeniu z elementami semantyki scen i ram. Koncentruje się na kształceniu tłumaczy - „Training the Translator” (1991)

Wybrane zagadnienia z dziedziny Psycholingwistyki: Procesowanie tekstów typu od podstawy w górę od góry w dół Uaktywnianie cech semantycznych, prototypów, scen i ram sytuacyjnych. Lingwistyki tekstu: Pojęcia związane z pragmatyką – relacja: między tekstem a autorem, między tekstem a odbiorcą.

Nacisk położony na: Metody i modele stosowane w stylistyce opisowej; Teorię aktów mowy; Typologię tekstów; Funkcjonalną analizę zdania (FSP).

GŁÓWNY CEL: Zainteresowanie nauczycieli przekładu wyjaśnianiem zjawisk przekładowych w sposób racjonalny, oparty na obiektywnych zasadach i eliminujący intuicyjne podejście i ocenę. Stworzenie zdrowych i ujednoliconych podstaw metodologicznych.

Słowniczek Polski Angielski Francuski Proces przekładu Translation process Un processus de traduction Operacja umysłowa Mental operation Une opération mentale Werbalizować To verbalize Verbaliser Kompetencja asocjacyjna Associative competence Une compétence associative Poznanie Cognition Une connaissance Postęp linearny Linear progress Un progrès linéaire Empiryzm/ empiryczny Empiricism/empirical Un empirisme/ empirique Stylistyka opisowa Descriptive stylistics Une stylistique descriptive Teoria aktów mowy Speech act theory La théorie des actes de langage Funkcjonalna analiza zdania Functional Sentence Perspective (FSP) Perspective fonctionnelle de la phrase (PFP)