Zarządzanie w pielęgniarstwie mgr Ewa Kuriata Zakład Organizacji i Zarządzania Katedra Zdrowia Publicznego Wydział Nauk o Zdrowiu AM im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Wykład I. Kierunki ewolucji nauki o zarządzaniu

w dążeniu do realizacji jej celów. Zarządzanie (z ang. Management) – oznacza uzasadnione dysponowanie zasobami organizacji (ludzkimi, materialnymi, finansowymi, informacyjnymi i. in.) w dążeniu do realizacji jej celów.

I etap – do II Wojny Światowej (1903 - 1930) tzw. szkoła klasyczna (NOZ) charakteryzująca się podejściem analitycznym.

Rozwijają się równolegle trzy nurty: 1. Nurt technologiczny (inżynierski) – F.W. Taylor 2. Nurt administracyjny (uniwersalistyczny)– H. Fayol, K. Adamiecki, M. Weber 3. Nurt humanistyczny (human relations) – E. Mayo.

1.Nurt technologiczny zakładał osiąganie wzrostu wydajności i efektywności pracy w usprawnianiu procesu technologicznego (diagnoza i analiza procesu wytwarzania oraz doskonalenie procesu, narzędzi itp.) mało uwagi zwracał na udział człowieka w procesie produkcji.

2.Nurt administracyjny największy udział przypisywał zarządowi w uzyskiwaniu wzrostu efektywności pracy funkcje zarządzania wg K. Adamieckiego 14 zasad zarządzania wg Fayola przeobrażał się w skrajnie rozwiniętą postać w formie biurokracji

Biurokracja według Maxa Webera to uniwersalny model struktury organizacyjnej, oparty na zalegalizowanym systemie władzy formalnej.

Według Webera, idealna biurokracja posiada następujące cechy: wyraźny podział pracy, a każde stanowisko jest zajęte przez eksperta

ustalony, spójny zestaw zasad działania (normalizacja działania)

hierarchiczna struktura, tworząca linię podporządkowania od góry do samego dołu

przyjmowanie i awansowanie jest oparte na technicznej wiedzy fachowej, pracownicy są chronieni przed arbitralnym zwolnieniem.

3.Nurt humanistyczny (human relations) największy udział w stymulacji sprawności działania w zespołach pracowniczych przypisywano prawidłowym stosunkom międzyludzkim kształtowanie sprzyjających relacji w procesie pracy może być motywujące dla ludzi.

II Etap – okres wojny stanowiący przełom w rozwoju badań, spowodowany potrzebą uzyskiwania największej skuteczności w osiąganiu celów strategicznych (my albo oni w trakcie działań wojennych), zapożyczenie terminologii m.in.: cele, operacja, strategia, taktyka itp.

III Etap – powojenny   to nowoczesny nurt rozwoju nauki w kierunku podejścia systemowego.

Okres powojenny charakteryzował się: wykorzystaniem dorobku badawczego wielu dyscyplin, m.in.: informatyki, socjologii, psychologii, badań operacyjnych, teorii decyzji, technik organizatorskich i in.;

rozwojem technologii przekazu oraz przetwarzania informacji ściśle związanych z modelowaniem matematycznym (badania ilościowe);

koncepcją gry organizacyjnej, w społecznych systemach konfliktowych, w których toczy się walka o władzę, o zasoby (przetarg, konkurs ofert, negocjacje itp.);

„nowa fala” w zarządzaniu, to koncepcja lat 80 i później podejście sytuacyjne – uwarunkowane cechami danej sytuacji opis przypadku – case studies

podejście systemowe (organizacja jako system składający się z podsystemów wzajemnie od siebie współzależnych) system pozostaje w zależności z otoczeniem, w którym funkcjonuje.