„KULTURA BEZPIECZEŃSTWA” „Poznaj swoje prawa w pracy” rok akademicki 2013/14 Krzysztof Adamski Okręgowy Inspektorat Pracy w Bydgoszczy Sekcja Prewencji i Promocji www.pip.gov.pl Bydgoszcz, 17 grudnia 2013 r.

"Poznaj swoje prawa w pracy" KONSTYTUCJA RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ Art. 24 Praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. Państwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy. Art. 66 Każdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Art. 68 Każdy ma prawo do ochrony zdrowia.  

„System ochrony pracy w Polsce” Związki Zawodowe ZSIP

"Poznaj swoje prawa w pracy" USTAWA z dnia 26 czerwca 1974 r. KODEKS PRACY (tekst jedn: Dz. U. 1998 r. Nr 21 poz. 94 z późn. zm.)

"Poznaj swoje prawa w pracy"

"Poznaj swoje prawa w pracy"

Wypadki przy pracy ok. 100 000 osób corocznie ulega wypadkom przy pracy w tym, ok. 400 osób - wypadkom śmiertelnym

młodzi pracownicy poniżej 29 roku życia Wypadki przy pracy prawie połowa to wypadki którym ulegają, młodzi pracownicy poniżej 29 roku życia

„Umowy cywilno–prawne” czy „umowy śmieciowe”?, Formy zatrudnienia „Umowy o pracę”, „Umowy cywilno–prawne” czy „umowy śmieciowe”?, „Praca tymczasowa” „Samozatrudnienie”, Praca na „czarno”,

"Poznaj swoje prawa w pracy" * * TAK

"Poznaj swoje prawa w pracy" „Umowa o pracę” Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju: na rzecz pracodawcy, pod Jego kierownictwem, w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za w y n a g r o d z e n i e m.

"Poznaj swoje prawa w pracy" Płaca brutto / płaca netto (100%/ok.66%) (1600zł/ok. 1060zł)

"Poznaj swoje prawa w pracy" Rodzaje umów o pracę: na czas nieokreślony; na czas określony; na czas wykonania określonej pracy; na czas określony w celu zastępstwa nieobecnego pracownika; na okres próby.

"Poznaj swoje prawa w pracy" Po podpisaniu umowy o pracę: - badania lekarskie wstępne. - szkolenie BHP na koszt pracodawcy i w godzinach pracy, - pracodawca zawiadamia ZUS, Rodzaj ubezpieczenia Część składki finansowana przez pracownika Część składki finansowana przez pracodawcę Razem Emerytalne 9,76% 19,52% Rentowe 1,50% 6,50% 8% Chorobowe 2,45% - Wypadkowe 0,67% - 3,33%* Zdrowotne 9% Fundusz Pracy FGŚP 0,10%

"Poznaj swoje prawa w pracy" Rozwiązywanie umów o pracę na mocy porozumienia stron, przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem), przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia), z upływem czasu, na który była zawarta, z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta.

"Poznaj swoje prawa w pracy" Rozwiązanie umowy zawartej na okres próbny Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na okres próbny wynosi: 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni, 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie, 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.

"Poznaj swoje prawa w pracy" Rozwiązanie umowy o pracę zawartej na czas określony: nie ma możliwości wypowiedzenia umowy, w przypadku umowy zawartej na okres co najmniej 6 miesięcy, (pod warunkiem zamieszczenia klauzuli o możliwości dwutygodniowego wypowiedzenia).

"Poznaj swoje prawa w pracy" Rozwiązanie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony wynosi: 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy*, 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy*, 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata*. *u danego pracodawcy

"Poznaj swoje prawa w pracy"

"Poznaj swoje prawa w pracy" umowa o dzieło: umowa rezultatu - ważny jest rezultat pracy czyli to, aby wykonać dzieło zgodnie z zawarta umową; umowa zlecenia: umowa starannego działania czyli to, aby powierzone zadanie wykonać sumiennie, rzetelnie, starannie;

"Poznaj swoje prawa w pracy" Umowy zlecenia i umowy o dzieło nie są umowami o pracę, podpisując taką umowę nie nabywa się uprawnień wynikających ze stosunku pracy

"Poznaj swoje prawa w pracy"

"Poznaj swoje prawa w pracy" Agencje pracy tymczasowej działają na podstawie wpisu do rejestru agencji zatrudnienia, prowadzonego przez marszałka województwa. Agencja musi posiadać nr wpisu do rejestru. Legalność działania agencji sprawdzamy pod adresem: www.kraz.praca.gov.pl

"Poznaj swoje prawa w pracy"

"Poznaj swoje prawa w pracy"

"Poznaj swoje prawa w pracy"

Wysokość składek na ubezpieczenia osoby prowadzącej działalność * mały ZUS - 30% wynagrodzenia minimalnego w 2013 r. tj.: 480 zł. - ** duży ZUS - 60% wynagrodzenia przeciętnego (prognozowanego) obowiązującego w 2013 r. tj. : 2227,80 zł.

"Poznaj swoje prawa w pracy" „Praca na „czarno”

"Poznaj swoje prawa w pracy" Umowa o pracę i każda jej zmiana powinny być zawarte w formie pisemnej. Również (szczególnie) umowy cywilno-prawne

"Poznaj swoje prawa w pracy" USTAWA z dnia 26 czerwca 1974 r. KODEKS PRACY (tekst jed: Dz. U. 1998 r. Nr 21 poz. 94 z późn. zm.)

KODEKS PRACY Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. (art. 207 § 2 k.p.) Bydgoszcz, 2019-09-05

KODEKS PRACY Art. 304. § 1.  Pracodawca jest obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy, o których mowa w art. 207 § 2, osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, a także osobom prowadzącym w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę na własny rachunek działalność gospodarczą. Bydgoszcz, 2019-09-05

KODEKS PRACY Art.304 § 3.Obowiązki określone w art. 207 § 2 stosuje się odpowiednio do przedsiębiorców niebędących pracodawcami, organizujących pracę wykonywaną przez osoby fizyczne: 1) na innej podstawie niż stosunek pracy, 2) prowadzące na własny rachunek działalność gospodarczą. Bydgoszcz, 2019-09-05

KODEKS PRACY Art. 304. § 4. W razie prowadzenia prac w miejscu, do którego mają dostęp osoby nie biorące udziału w procesie pracy, pracodawca jest obowiązany zastosować środki niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia tym osobom. Bydgoszcz, 2019-09-05

KODEKS PRACY W razie gdy jednocześnie w tym samym miejscu wykonują pracę pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców, pracodawcy ci mają obowiązek: Bydgoszcz, 2019-09-05

1) współpracować ze sobą; KODEKS PRACY 1) współpracować ze sobą; Bydgoszcz, 2019-09-05

KODEKS PRACY 2) wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy wszystkich pracowników zatrudnionych w tym samym miejscu Bydgoszcz, 2019-09-05

KODEKS PRACY 3) ustalić zasady współdziałania uwzględniające sposoby postępowania w przypadku wystąpienia zagrożeń dla zdrowia lub życia pracowników. Bydgoszcz, 2019-09-05

KODEKS PRACY 4)informować siebie nawzajem oraz pracowników lub ich przedstawicieli o działaniach w zakresie zapobiegania zagrożeniom zawodowym występującym podczas wykonywanych przez nich prac. Bydgoszcz, 2019-09-05

Dziękuję za uwagę Krzysztof Adamski OKRĘGOWY INSPEKTORAT PRACY w Bydgoszczy Sekcja Prewencji i Promocji e-mail: krzysztof.adamski@bydgoszcz.pip.gov.pl

„Kultura bezpieczeństwa” NOWOŚCI w prawie pracy

Urlop macierzyński - nowe rozwiązania prawne Od 17 czerwca 2013 r. wprowadzono do polskiego obrotu prawnego urlop rodzicielski trwający do 26 tygodni, z którego może skorzystać zarówno mama jak i tata oraz wydłużono dodatkowy urlop macierzyński.

Urlop macierzyński - nowe rozwiązania prawne Nowelizacja przepisów ustawy Kodeks pracy wprowadza możliwość łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą zawodową oraz daje szanse obydwojgu rodzicom na jednoczesne korzystanie z tego uprawnienia nie dłużej jednak niż przez 13 tygodni.

20 tygodni + 6 dodatkowego w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie; 31 tygodni + 8 dodatkowego w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie; 33 tygodni + 8 dodatkowego w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie; 47

35 tygodni + 8 dodatkowo w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie; 37 tygodni + 8 dodatkowo w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie. 48

Urlop rodzicielski 26 tygodni urlopu rodzicielskiego. Tylko po wykorzystaniu pełnego urlopu macierzyńskiego i urlopu dodatkowego, przysługuje prawo do 26 tygodni urlopu rodzicielskiego. 49

Urlop rodzicielski Uwaga na terminy składania podań o urlopy - dodatkowy i rodzicielski ! 50

Urlop wychowawczy przysługuje w wymiarze do 3 lat osobno Urlop wychowawczy przysługuje w wymiarze do 3 lat osobno na każde dziecko. Może być wykorzystany w czterech częściach, jednak nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko piątego roku życia. Jest to urlop bezpłatny. Może z niego skorzystać zarówno matka, jak i ojciec. 51

Na takim urlopie może przebywać oboje rodziców jednocześnie, jednak nie dłużej niż 3 miesiące. W celu uzyskania urlopu wychowawczego należy zwrócić się do pracodawcy z pisemnym wnioskiem na 14 dni przed planowaną datą rozpoczęcia urlopu. 52

Czas pracy - nowe rozwiązania prawne Od 23 sierpnia 2013 r. wprowadzono zmiany dotyczące czasu pracy w czterech zasadniczych obszarach: długości dopuszczalnych okresów rozliczeniowych czasu pracy oraz zasad ich przedłużania, uregulowanie ruchomego czasu pracy, odpracowania czasu prywatnych wyjść w godzinach pracy, wprowadzania przerywanego systemu czasu pracy.

Czas pracy - nowe rozwiązania prawne Okres rozliczeniowy to przedział czasowy, dla którego dokonuje się ustalenia, czy planowany czas pracy pracownika mieści się w granicach obowiązującego go wymiaru czasu pracy dobowego i tygodniowego. Okres rozliczeniowy po spełnieniu wymogów bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w uzgodnieniu z pracownikami (przedstawicielami) może zostać przedłużony do 12 miesięcy.

Czas pracy - nowe rozwiązania prawne Ruchomy czas pracy: możliwość ustalenia rozkładów czasu pracy przewidujących różne godziny rozpoczynania pracy w dniach pracy pracowników, określenia przedziału czasu, w którym pracownik powinien podjąć pracę.

Czas pracy - nowe rozwiązania prawne Odpracowanie czasu prywatnych wyjść w godzinach pracy „Odpracowanie” prywatnych wyjść nie pociąga za sobą konieczności dodatkowej wypłaty za pracę w godzinach nadliczbowych.

Czas pracy - nowe rozwiązania prawne Przerywany system czasu pracy Przerywany system czasu pracy można obecnie wprowadzić praktycznie u każdego pracodawcy na mocy porozumienia z zakładową organizacją związkową, a w przypadku gdy u pracodawcy nie działają związki zawodowe z przedstawicielami pracowników, pod warunkiem, że wprowadza się tylko jedną przerwę w ciągu dnia, która nie może być dłuższa niż 5 godzin.

Dziękuję za uwagę Krzysztof Adamski OKRĘGOWY INSPEKTORAT PRACY w Bydgoszczy Sekcja Prewencji i Promocji e-mail: krzysztof.adamski@bydgoszcz.pip.gov.pl