Bitwa pod Monte Cassino

Co to właściwie jest Monte Cassino? Monte Cassino – wzgórze we Włoszech, nad doliną rzeki Liri, między Rzymem i Neapolem. Wysokość 519 m n.p.m. U podnóża góry znajduje się miasto Cassino. Na szczycie wznosi się opactwo benedyktyńskie. W czasie II wojny światowej miały tu miejsce walki pomiędzy wojskami alianckimi a niemieckimi.

Przebieg bitwy Walki o Monte Cassino były prowadzone z wielką intensywnością przez prawie pół roku i składały się z kilku mniejszych bitew. Niemieckie stanowiska obronne były doskonale przygotowane i obsadzone przez elitarne jednostki spadochroniarzy, tak więc nie złamało ich nawet gigantyczne bombardowanie przeprowadzone przez amerykańskie lotnictwo, które zamieniło praktycznie cały klasztor w ruinę. Pierwsza bitwa o Monte Cassino, gdzie do walki ruszyły głównie dywizje amerykańskie, trwała od 17 stycznia 1944 roku i nie zakończyła się większym powodzeniem. Udało się uchwycić jedynie część kluczowych punktów, niezbędnych do dalszej walki. Podobnie było też w czasie drugiego natarcia, 15 lutego 1944 roku. W międzyczasie lotnictwo amerykańskie dokonało niszczącego nalotu na teren zabytkowego klasztoru, niszcząc go niemal doszczętnie. Akt ten jest do dzisiaj oceniany negatywnie nawet przez samych Amerykanów. 15 marca trzecie uderzenie Aliantów załamało się z największymi od początku operacji stratami. Wydawało się, że punkt oporu Niemców jest nie do zdobycia.

Przyczyny: W roku 1943 Aliantom udało się przeprowadzić udane lądowanie sił lądowych na Sycylii, już wkrótce potem zaś w kontynentalnych Włoszech. Klęski wojskowe, połączone ze zniechęceniem ludności do kontynuowania wojny i oporem wewnętrznym doprowadziły do upadku Mussoliniego i faktycznego obalenia ustroju faszystowskiego. W odpowiedzi na to Niemcy rozpoczęli okupację północnej części kraju byłego sojusznika, w celu zabezpieczenia własnych granic. Utworzono tam wkrótce kolaboranckie quasi-państwo, Republikę Salo. Chcąc przebić się w głąb Europy, Alianci musieli pokonać pas umocnień wybudowanych i obsadzonych przez Niemców, zwany Linią Zygfryda. Jednym z kluczowych punktów oporu był w niej zamieniony w twierdzę klasztor na Monte Cassino.

Skutki: Bitwa kosztowała życie łącznie około 70 tysięcy żołnierzy wszystkich walczących nacji. Przez wielu była ona uważana za najtrudniejszą bitwę prowadzoną przez Aliantów Zachodnich, ze względu na zaciekły i długotrwały opór niemieckich elitarnych dywizji. Mimo tak krwawej ofiary przełamanie frontu pozwoliło na kontynuowanie ofensywy i oczyszczenie do połowy roku 1945 Włoch z resztek wojsk niemieckich. W ten sposób też wydatnie przyśpieszyło to koniec wojny w Europie.

Udział Polaków w bitwie Bitwa pod Monte Cassino była okupiona ciężkimi stratami strony polskiej - ok. 4 tysięcy zabitych i rannych. Na cześć poległych Feliks Konarski ułożył znaną pieśń patriotyczną "Czerwone Maki". Bitwa o klasztor stała się legendą i symbolem, żyjącym w pamięci pokoleń Polaków aż po dziś dzień. Było to jedno z największych zwycięstw polskiego oręża podczas II wojny światowej i dowód na siłę, odwagę i determinację polskiego żołnierza, w każdych warunkach. Kluczowym dziełem opisującym walki o klasztor była praca Melchiora Wańkowicza, dziennikarza i żołnierza relacjonującego bitwę niemal na żywo, jako że był on jednym z jej uczestników. Po wojnie Monte Cassino stało się symbolem dla zachodnich żołnierzy i środowisk emigracyjnych. W Polsce niestety aż do 1989 deprecjonowano ich wysiłek, stawiając wyżej kontrowersyjne starcie LWP pod Lenino w 1943 roku. Dopiero zmiana ustroju w Polsce w roku 1989 zmieniła postrzeganie bitwy.

Cmentarz Żołnierzy polskich: Uroczyste oddanie cmentarza nastąpiło 1 września 1945 r. z udziałem przedstawicieli rządu polskiego na uchodźstwie oraz dowództwa wojsk alianckich. Wśród wzgórz okalających Monte Cassino znaleźli spoczynek żołnierze II Korpusu generała Władysława Andersa, którzy oddali życie w krwawej bitwie o Monte Cassino. Spoczywa na nim 1054 lub 1072 poległych żołnierzy Rzeczypospolitej wszystkich jej wyznań: katolików, grekokatolików, prawosławnych, protestantów, żydów i muzułmanów, w większości wyprowadzonych przez gen. Andersa z „nieludzkiej ziemi”, z sowieckich łagrów.

Prezentację wykonały: Weronika Sabat Oliwia Czopor Czuwaj!