METODY PODEJMOWANIA DECYZJI SPECYFIKA WYKONYWANIA ROBÓT BUDOWLANYCH AUTOR: DR HAB. INŻ. MICHAŁ KRZEMIŃSKI NA PODSTAWIE WYKŁADU: DR INŻ. PAWŁA NOWAKA

INDYWIDUALNY CHARAKTER KAŻDEJ BUDOWY Zmienna pora roku, Różne warunki geograficzne (np. teren górski lub nizinny), Różne warunki hydrotechniczne, Planowanie budów, jako tzw. przedsięwzięć jednostkowych, czyli przedsięwzięć, w których można jednoznacznie wyróżnić moment ich rozpoczęcia i zakończenia, Bardzo często brak ciągłości w wykonywaniu analogicznych procesów budowlanych, Nierównomierność zapotrzebowania na środki produkcji oraz w zakresie planowania zatrudnienia.

ZNACZNE ROZPROSZENIE REALIZOWANYCH BUDOWLI W TERENIE Ta cecha w sposób bardzo wyraźny wyróżnia budownictwo od produkcji zakładów przemysłowych oraz przemysłu fabrycznego, gdzie poszczególne stanowiska robocze są zlokalizowane blisko siebie. Rozproszenie obiektów w terenie utrudnia organizację robót budowlanych i zwiększa zakres robót transportowych.

NIERUCHOMOŚĆ PRODUKTÓW BUDOWNICTWA Każdy obiekt budowlany jest w sposób mniej lub bardziej trwały połączony z podłożem gruntowym, Realizacja każdej budowy wymaga wykonania odpowiedniego zagospodarowania placu budowy, W czasie wykonywania robót budowlanych zarówno zespoły robocze, jak również materiały i maszyny, przemieszczane są wzdłuż frontu robót, Występuje konieczność przemieszczania zasobów produkcyjnych z baz przedsiębiorstwa budowlanego na poszczególne budowy oraz z jednego placu budowy na drugi, Lokalizacja planowanych do wykonania obiektów budowlanych może być nieraz przyczyną trudności w pozyskaniu wysoko kwalifikowanych pracowników.

ZALEŻNOŚĆ BUDOWNICTWA OD WPŁYWÓW ATMOSFERYCZNYCH Zdecydowana większość robót budowlanych wykonywana jest na otwartym terenie, przez co ich przebieg uzależniony jest od istniejących warunków atmosferycznych. Ujemne temperatury powietrza, intensywne deszcze i silne wiatry są czynnikami utrudniającymi wykonywanie robót zgodnie z opracowanym wcześniej harmonogramem realizacyjnym. Stosowanie prowizorycznych osłon dla niektórych stanowisk roboczych, w postaci tzw. cieplaków, osłanianie i podgrzewanie kruszywa itp., zabezpiecza przed wpływem określonych zjawisk atmosferycznych tylko wybrane procesy technologiczne. Przeciwdziałanie oddziaływaniu warunków pogodowych na przebieg różnych robót budowlanych jest na ogół zabiegiem kosztowny oraz trudnym do zorganizowania. Występowanie wielu czynników pogodowych w naszym kraju jest związane z sezonowością klimatyczną. Wyeliminowanie oddziaływania znacznej części takich czynników jest możliwe m. in. Przez opracowanie dobrego pod względem merytorycznym harmonogramu realizacji budowy.

PÓŹNE UZYSKIWANIE EFEKTÓW Z WYBUDOWANIA OBIEKTÓW Budowa obiektów budowlanych, na ogół dopiero po ukończeniu odpowiednich etapów ich realizacji, daje oczekiwane efekty ekonomiczne. Konieczność zabezpieczenia odpowiednich zasobów finansowych przez inwestora, a także przez pozostałych uczestników procesu inwestycyjnego.

ZNACZNE WYMIARY I DUŻA MASA OBIEKTÓW BUDOWLANYCH Wysoki stopień złożoności wznoszonych budowli, Wraz ze wzrostem wielkości budowli rośnie koszt jej wykonania, Ta naturalna właściwość powinna powodować u projektantów, zwłaszcza dużych obiektów i budów, potrzebę poszukiwania rozwiązań optymalnych, przy przyjęciu co najmniej kryterium kosztowego. Każdy obiekt, i jego realizacja, powinny być tak zaprojektowane, aby suma kosztów niezbędnych do jego wykonania oraz kosztów eksploatacji obiektu, była minimalna. Wiadomo, że obiekty wzniesione bardzo tanio charakteryzują się na ogół wysokimi kosztami eksploatacji, w których uwzględnia się m. in. koszt ich remontu.

DŁUGI OKRES EKSPLOATACJI OBIEKTÓW BUDOWLANYCH Ta cecha budownictwa może powodować określonego rodzaju konserwatyzm techniczny, ponieważ w przypadku remontu starych budynków zachodzi często konieczność stosowania zaniechanych technik i technologii realizacji procesów budowlanych.

LOSOWY CHARAKTER CZASU WYKONANIA PROCESÓW BUDOWLANYCH Do czynników losowych utrudniających wykonywanie robót budowlanych można zaliczyć: czynniki atmosferyczne, płynność kadry, awaryjność stosowanych maszyn i urządzeń technicznych itp. Zakres oddziaływania jest różny dla każdego z czynników i jest niejednakowy dla różnych budów, ponieważ zależy od rzeczywistych warunków realizacyjnych oraz od określonej sytuacji decyzyjnej. Wpływ oddziaływania czynników losowych na przebieg robót budowlanych powinien być uwzględniany już na etapie projektowania realizacji budowy. Pomijanie tego wpływu powoduje znaczną wrażliwość harmonogramów budowlanych na ich częstą dezaktualizację.

WRAŻLIWOŚĆ PROJEKTU NA DEZAKTUALIZACJĘ Podstawową wadą stosowanych dotychczas metod projektowania przebiegu realizacji budowy jest bardzo szybkie dezaktualizowanie się takich projektów (takiej wady nie posiadają projekty architektoniczne, konstrukcyjne, instalacyjne itp.). Duża wrażliwość projektów organizacji budowy na dezaktualizację wynika głównie z deterministycznego planowania robót budowlanych.. Wrażliwość projektów organizacji budowy na dezaktualizację można zmniejszyć stosując probabilistyczne metody planowania. Oddzielną grupę przedsięwzięć stanowią przedsięwzięcia o charakterze konfliktowym oraz przedsięwzięcia, które są poddane oddziaływaniom losowym trudnym do ujęcia statystycznego ze względu na brak, lub zbyt małą liczbę, odpowiednich danych empirycznych. Takie warunki realizacji są nazywane warunkami nieokreśloności. Do planowania tego rodzaju przedsięwzięć i procesów można stosować metody teorii gier, przyjmując przede wszystkim modele tzw. gier z naturą.