Człowiek (z łac. Homo)

Menu Autor Budowa ogólna Układ mięśniowy Układ pokarmowy Układ oddechowy Mózg Układ moczowy Autor Układ limfatyczny Układ krążenia Serce

Budowa ogólna Budowa ciała ludzkiego przypomina tę spotykaną u innych ssaków, szczególnie zaś u naczelnych, choć występują pewne odrębności nie spotykane u innych gatunków. Zwłaszcza w obrębie szkieletu, ale też np. unerwienia zaznaczają się jeszcze ślady pierwotnej metamerii, zwłaszcza w przypadku zarodka. Za specyficzną cechę ludzką uchodzi postawa spionizowana. Łączy się z nią budowa stopy, a także kończyn górnych, które dzięki zmianie pozycji nabyły zwiększonych możliwości manipulacyjnych. Dzięki temu rozwinęły się chwytne ręce i stopy przystosowane do chodu. Kończyny ludzkie cechują się charakterystyczną proporcją długości, odbiegającą od spotykanej u innych naczelnych. Wskaźnik długości kończyn górnych w odsetkach dolnych wynosi u człowieka jedynie 78 (u szympansa 106, goryla 117). Sam kręgosłup cechują specyficzne dla człowieka krzywizny (kifozy i lordozy). Ich zadanie stanowi zwiększenie sprężystości, a więc amortyzacja i ochrona mózgowia przed wstrząsami. Liczba kręgów ludzkich nie jest stała, wynosi zwykle 33 lub 34. Składają się na nią : 7 kręgów szyjnych (karkowych) 12 kręgów piersiowych (grzbietowych) 5 kręgów lędźwiowych 5 kręgów krzyżowych zrastających się w 1 kość krzyżową 4-5 kręgów ogonowych (guziczne)

Układ kostny człowieka

Układ mięśniowy Układ mięśniowy (łac. systema musculorum) - istnieją dwa rodzaje mięśni, które przeciętnie stanowią 40% masy całego ciała. Typowy mięsień szkieletowy zbudowany jest z brzuśca oraz ścięgien. Brzusiec jest skupieniem włókien mięśniowych. Ma czerwone zabarwienie ze względu na obecność barwnika - mioglobiny. Większość mięśni ma jeden brzusiec, np. mięsień pośladkowy, niektóre mają ich jednak więcej, np. mięsień dwugłowy ramienia. Najprostsze mięśnie w ciele człowieka to mięśnie gładkie odpowiedzialne za ruchy bezwiedne, takie jak rozszerzanie źrenic, skurcze jelit i żołądka. Mięśnie poprzecznie prążkowane umożliwiają poruszanie się. Mają bardziej złożoną budowę niż mięśnie gładkie i powstały później w procesie ewolucji. Specjalna grupa mięśni poprzecznie prążkowanych powoduje rytmiczne ruchy serca pompującego krew.

Układ pokarmowy Układ pokarmowy spełnia bardzo ważne zadanie, tj. przekształca pokarm spożywany przez człowieka, dostarczając organizmowi energii i składników odżywczych, których potrzebuje on do spełnienia różnorodnych funkcji życiowych. Główną jego rolą jest trawienie i wchłanianie pokarmu. Początek układu pokarmowego stanowi jama ustna, gdzie odbywa się miażdżenie pokarmu i jego wstępne trawienie enzymami zawartymi w ślinie (wydzielanej przez ślinianki). Następnie pokarm przez gardło i przełyk przemieszczany jest do żołądka, gdzie odbywa się właściwy proces trawienia. Treść żołądka przechodzi do jelita cienkiego gdzie następuje wchłanianie pokarmu. Niestrawione resztki pokarmu są usuwane z organizmu przez jelito grube, dalej odbyt.

Układ oddechowy Układ oddechowy jest odpowiedzialny za utrzymanie stałej wymiany gazów między organizmem a środowiskiem. Oddychanie jest jedną z najważniejszych czynności organizmu i podstawowym przejawem życia. Wdychany tlen używany jest przez komórki wszystkich tkanek jako paliwo do produkcji energii, a wydychany dwutlenek węgla jest pozostałością tego procesu (jego nadmiar w organizmie jest toksyczny). Układ oddechowy składa się z dróg doprowadzających powietrze, płuc i narządów pomocniczych, umożliwiających wprowadzenie wdychanego powietrza do płuc. Drogi układu oddechowego, doprowadzające powietrze to: nos , gardło, krtań, tchawica, oskrzela.

Mózg Centralną częścią ośrodkowego układu nerwowego jest znajdujący się w czaszce - mózg. Jest on najbardziej złożonym narządem, a stopień jego rozwoju warunkuje istnienie świadomości. Mózg zbudowany jest z dwóch pofałdowanych półkul (lewa i prawa), są one rozdzielone głęboką bruzdą podłużną (bruzda centralna), a w dolnej części łączą się ze sobą wielkim spoidłem mózgowym, z śródmózgowiem natomiast są połączone za pomocą szczypułek mózgowych. Obie półkule przecinane są pod spodem przez tzw. bruzdę Sylwiusza, która dzieli je na cztery płaty: ciemieniowy, skroniowy, czołowy i potyliczny. Każdy z płatów wykonuje określone funkcje: płat ciemieniowy bierze udział w analizie doznań czuciowych, płat czołowy jest odpowiedzialny za czynności ruchowe, a w płacie potylicznym odbywa się analiza doznań słuchowych.

Układ moczowy Układ moczowy jest zespołem narządów, którego zadaniem jest usuwanie zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii oraz regulacja ilości wody w organizmie. Jego elementem jest nerka, w której znajdują się kłębuszki nerkowe, rdzeń nerkowy i torebka Bowmana. W kłębuszkach powstaje tzw. Mocz pierwotny, wydalany przez moczowody, pęcherz i cewkę.

Układ limfatyczny Układ limfatyczny jest otwartym układem naczyń i przewodów, przez które płynie płyn ustrojowy zwany limfą (chłonką). Głównym zadaniem układu limfatycznego jest ochrona przed zakażeniami oraz cyrkulacja płynów ustrojowych. Układ ten zbudowany jest z otwartych naczyń limfatycznych oraz tkanki limfatycznej budującej węzły chłonne, grudki chłonne, grasicę, migdałki i śledzionę.

Układ krążenia (krwionośny) Układ krążenia (krwionośny) zbudowany jest z zamkniętego systemu naczyń krwionośnych, które pod wpływem rytmicznych impulsów serca transportują nieustannie przez organizm krew. Krew jest nośnikiem substancji odżywczych, niezbędnych do podtrzymywania czynności życiowych, oraz spełnia funkcję oczyszczającą organizm ze szkodliwych produktów przemiany materii. Bez przerwy krąży od narządów odżywiających (układ oddechowy, pokarmowy) do tkanek ustroju i narządów wydalniczych (nerki, skóra). Układ krwionośny zbudowany jest z serca i naczyń krwionośnych - tętnic, żył i naczyń włosowatych.

Serce Serce to motor układu krążenia - jest narządem mięśniowym wielkości zaciśniętej pięści. Mieści się we wnętrzu klatki piersiowej (2/3 po lewej stronie) między dwoma płucami i ma kształt nieregularnego stożka, ułożonego w pozycji skośnej, pochylonej. Jego podstawa jest zwrócona w górę i na prawo a koniuszkiem skierowana w dół na lewo. Serce otacza błoniasty worek zwany osierdziem. W jamie serca człowieka wyróżnić można dwa przedsionki i dwie komory. Przegroda serca dzieli je na dwie części: tętniczą - obejmującą lewy przedsionek i lewą komorę i żylną - obejmuje prawy przedsionek i prawą komorę. Przedsionki i komory kurczą się i rozkurczają na przemian - równocześnie ze skurczem przedsionków rozkurczają się komory i odwrotnie. Krew wyrzucana skurczami serca przechodzi do tętnic. Coraz dalej od serca wraz z kolejnym rozgałęzieniem, tętnice stają się cieńsze aż wreszcie przechodzą w drobne naczynia włosowate doprowadzające krew do komórek ciała. Naczynia te umożliwiają również wymianę substancji odżywczych i tlenu pomiędzy krwią a płynami tkankowymi. Od naczyń włosowatych zaczyna się układ żył zbierających krew z tkanek ciała i prowadzących ją do serca. Praca serca w czasie jednej minuty obejmuje przetoczenie około 6 litrów krwi.

Opracowanie Mateusz Mucha >> uczeń klasy III B << Wszelkie sprawa zastrzeżone ©