CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii mgr Monika Bocheńska monika.bochenska@uwr.edu.pl

Postępowanie zabezpieczające Istota, funkcje CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE 2016/2017 Postępowanie zabezpieczające Istota, funkcje ISTOTA POSTĘPOWANIA ZABEZPIECZAJĄCEGO: normowane w wyodrębnionej części drugiej Kodeksu postępowania cywilnego postępowanie zabezpieczające jest jednym ze środków zapewnienia procesowej ochrony prawnej stron i uczestników postępowania ( w odróżnieniu od pozaprocesowych czynności służących zabezpieczeniu roszczeń, które zostały określone w przepisach prawa materialnego, np. art. 306 KC - Zastaw, lub art. 364 KC - Zabezpieczenie). FUNKCJE POSTĘPOWANIA ZABEZPIECZAJĄCEGO: POMOCNICZA I OCHRONNA: -> postępowanie o charakterze pomocniczym /akcesoryjnym w stosunku do postępowania rozpoznawczego oraz postępowania egzekucyjnego; w stosunku do postępowania rozpoznawczego -> umożliwia zaspokojenie wierzyciela dochodzącego swych roszczeń; -> przeprowadzenie postępowania zabezpieczającego ma w przyszłości urzeczywistnić cel postępowania rozpoznawczego, tj. udzielić ochrony poprzez zabezpieczenie wykonalności i skuteczności orzeczenia sądowego albo tymczasowo na zasadach antycypacyjnych zaspokoić roszczenia. Pomimo funkcji pomocniczej, postępowanie zabezpieczające cechuje samodzielność funkcjonalna i strukturalna. Samodzielność funkcjonalna wyraża się w odrębności funkcji postępowania zabezpieczającego, która polega na udzielaniu ochrony prawnej o tymczasowym (prowizorycznym) charakterze. O odrębności strukturalnej zaś świadczy fakt, że postępowanie zabezpieczające, choć toczy się często w ramach postępowania rozpoznawczego, jest postępowaniem w pełni odrębnym od niego. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Cel CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Cel Celem postępowania zabezpieczającego jest udzielenie podmiotowi uprawnionemu tymczasowej ochrony prawnej w zakresie roszczenia będącego przedmiotem przyszłego bądź już toczącego się postępowania sądowego lub postępowania przed sądem polubownym. Wyjątkowo również po uzyskaniu tytułu wykonawczego mogą być zabezpieczane roszczenia objęte jego treścią; dotyczy to roszczenia o świadczenie, którego termin spełnienia jeszcze nie nastąpił. Postanowienie w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia może być wydane także w sprawach, w których nie zapadają orzeczenia nadające się do wykonania w drodze egzekucji. Dopuszczalne jest zabezpieczenie zarówno w sprawach z powództw o zasądzenie świadczenia, jak i w sprawach z powództw o ustalenie albo o ukształtowanie stosunku prawnego lub prawa, a także w sprawach rozpoznawanych w trybie postępowania nieprocesowego. Celem postępowania zabezpieczającego jest nie tylko zapewnienie wykonalności orzeczeń, które nadają się do wykonania egzekucyjnego, lecz także zapewnienie skuteczności tych orzeczeń, które do egzekucji się nie nadają. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Rodzaje zabezpieczenia CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Rodzaje zabezpieczenia Ze względu na cel zabezpieczenia można wyróżnić dwa rodzaje zabezpieczenia -> konserwacyjne oraz nowacyjne (plus odmiana nowacyjnego -> antycypacyjne). ZABEZPIECZENIE KONSERWACYJNE, polega na zabezpieczeniu wykonania orzeczenia poprzez utrzymanie istniejącego stanu prawnego lub faktycznego do czasu zakończenia postępowania w sprawie i jest najczęściej spotykanym rodzajem zabezpieczenia w praktyce (np. udzielone na podstawie art. 747, np. zakaz zbywania nieruchomości) -> utrzymanie status quo gwarantującego wykonalność orzeczenia; ZABEZPIECZENIE NOWACYJNE polega na tymczasowym uregulowaniu stosunków między stronami (obowiązanym i uprawnionym) na okres toczącego się postępowania rozpoznawczego, tj. do czasu rozstrzygnięcia sprawy merytorycznie lub formalnie (np. udzielone na podstawie art. 753, 754 k.p.c. - świadczenia alimentacyjne) -> czasowe stworzenie nowej sytuacji prawnej; (Trzecią grupę zabezpieczeń stanowią takie postanowienia, które antycypacyjnie zapewniają uprawnionemu taką samą ochronę jak orzeczenie co do istoty sprawy. Przykładem takiego zabezpieczenia jest zabezpieczenie roszczeń związanych z ustaleniem ojcostwa (art. 754, 7524 § 3). Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Rodzaje zabezpieczenia CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Rodzaje zabezpieczenia Ze względu na przedmiot zabezpieczenia można wyróżnić następujące rodzaje zabezpieczenia -> zabezpieczenie roszczeń pieniężnych oraz zabezpieczenie roszczeń niepieniężnych. ZABEZPIECZENIE ROSZCZEŃ PIENIĘŻNYCH następuje poprzez (art. 747 KPC): 1) zajęcie ruchomości, wynagrodzenia za pracę, wierzytelności z rachunku bankowego albo innej wierzytelności lub innego prawa majątkowego; 2) obciążenie nieruchomości obowiązanego hipoteką przymusową; 3) ustanowienie zakazu zbywania lub obciążania nieruchomości, która nie ma urządzonej księgi wieczystej lub której księga wieczysta zaginęła lub uległa zniszczeniu; 4) obciążenie statku albo statku w budowie hipoteką morską; 5) ustanowienie zakazu zbywania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu; 6) ustanowienie zarządu przymusowego nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym obowiązanego albo zakładem wchodzącym w skład przedsiębiorstwa lub jego częścią albo częścią gospodarstwa rolnego obowiązanego. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Rodzaje zabezpieczenia CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Rodzaje zabezpieczenia Ze względu na przedmiot zabezpieczenia można wyróżnić następujące rodzaje zabezpieczenia -> zabezpieczenie roszczeń pieniężnych oraz zabezpieczenie roszczeń niepieniężnych. ZABEZPIECZENIE ROSZCZEŃ NIEPIENIĘŻNYCH następuje w taki sposób, jaki sąd uzna za odpowiedni, nie wyłączając przepisów o zabezpieczeniu roszczeń pieniężnych, w szczególności sąd może (art. 755 § 1 KPC): unormować prawa i obowiązki stron lub uczestników postępowania na czas trwania postępowania; 2) ustanowić zakaz zbywania przedmiotów lub praw objętych postępowaniem; 3) zawiesić postępowanie egzekucyjne lub inne postępowanie zmierzające do wykonania orzeczenia; 4) uregulować sposób roztoczenia pieczy nad małoletnimi dziećmi i kontaktów z dzieckiem; 5) nakazać wpisanie stosownego ostrzeżenia w księdze wieczystej lub we właściwym rejestrze. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Strony postępowania CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Strony postępowania Stronami postępowania zabezpieczającego są uprawniony oraz obowiązany. Uprawnionym jest ten, komu sąd udziela ochrony, niezależnie od pozycji procesowej zajmowanej, bądź którą zajmie w postępowaniu rozpoznawczym. Obowiązanym jest ten, na którym spoczywa obowiązek zachowania się (znoszenia zachowania się), zgodnego z treścią postanowienia w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia. Art.  7301. §  1. Udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania (…) Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Dopuszczalność zabezpieczenia CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Dopuszczalność zabezpieczenia OKOLICZNOŚCI WARUNKUJĄCE UDZIELENIE ZABEZPIECZENIA: SPEŁNIENIE WARUNKÓW FORMALNYCH oraz DOPUSZCZALNOŚCI, a także ZASADNOŚĆ ZABEZPIECZENIA; WARUNKI FORMALNE: wniosek o wszczęcie postępowania zabezpieczającego można złożyć: a) przed wytoczeniem powództwa, b) w chwili wniesienia pozwu, c) w toku postępowania, d) w czasie zawieszenia postępowania w sprawie (art.179 §3 KPC) e) po wydaniu orzeczenia co do roszczeń jeszcze nie wymagalnych; wniosek powinien spełniać wymogi formalne przewidziane dla pisma procesowego (art. 126 i n. KPC), wskazywać sposób zabezpieczenia, a gdy sprawa dotyczy roszczeń pieniężnych -> również sumę zabezpieczenia), uprawdopodobnienie okoliczności uzasadniających wniosek, zaś gdy jest składany przed wszczęciem powództwa, dodatkowo zwięźle przedstawiać przedmiot sprawy); jeżeli wniosek o udzielenie zabezpieczenia jest zawarty w odrębnym piśmie procesowym, podlega opłacie sądowej; Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Dopuszczalność zabezpieczenia CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Dopuszczalność zabezpieczenia OKOLICZNOŚCI WARUNKUJĄCE UDZIELENIE ZABEZPIECZENIA: SPEŁNIENIE WARUNKÓW FORMALNYCH oraz DOPUSZCZALNOŚCI, a także ZASADNOŚĆ ZABEZPIECZENIA; WARUNKI DOPUSZCZALNOŚCI: PRZESŁANKI PROCESOWE sądu: dopuszczalność drogi sądowej, jurysdykcji krajowej, zapisu na sąd polubowny; stron: zdolność sądowa, procesowa oraz właściwa reprezentacja; Postępowanie zabezpieczające jest dopuszczalne w odniesieniu do roszczeń rozpoznawanych we wszystkich rodzajach postępowania cywilnego i niezależnie od trybu postępowania mającego zastosowanie przy ich rozpoznawaniu (procesowego lub nieprocesowego). Art.  730 §  1. W każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia. (…) Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Dopuszczalność zabezpieczenia CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Dopuszczalność zabezpieczenia OKOLICZNOŚCI WARUNKUJĄCE UDZIELENIE ZABEZPIECZENIA: SPEŁNIENIE WARUNKÓW FORMALNYCH oraz DOPUSZCZALNOŚCI, a także ZASADNOŚĆ ZABEZPIECZENIA; WARUNKI DOPUSZCZALNOŚCI: Warunkiem udzielania zabezpieczenia jest istnienie w danej sprawie drogi sądowej. Z art. 2 § 1 wynika bowiem domniemanie drogi sądowej w sprawach cywilnych. Przy tym, zgodnie z art. 2 § 3, w postępowaniu sądowym nie są rozpoznawane sprawy cywilne, jeżeli przepisy szczególne przekazują je do właściwości innych organów. Wyłączenie dopuszczalności zabezpieczenia może mieć charakter podmiotowy (np. roszczeń pieniężnych przeciwko Skarbowi Państwa z wyjątkiem wspomnianych roszczeń z art. 7531 - renty, wynagrodzenia) lub przedmiotowy (dotyczy rzeczy, wierzytelności i praw, z których egzekucja jest wyłączona - art. 750). Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Dopuszczalność zabezpieczenia CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Dopuszczalność zabezpieczenia OKOLICZNOŚCI WARUNKUJĄCE UDZIELENIE ZABEZPIECZENIA: SPEŁNIENIE WARUNKÓW FORMALNYCH oraz DOPUSZCZALNOŚCI, a także ZASADNOŚĆ ZABEZPIECZENIA; ZASADNOŚĆ ZABEZPIECZENIA: UPRAWDOPODOBNIENIE: ROSZCZENIA - jeżeli wniosek o zabezpieczenie składany jest wraz z pozwem, wystarcza odwołanie się do dokumentów uzasadniających żądanie pozwu; Roszczenie jest uprawdopodobnione, jeżeli prima facie istnieje znaczna szansa na jego istnienie, co nie wyklucza, że w świetle głębszej analizy stanu faktycznego i prawnego wniosek może okazać się bezzasadny. Istotą postępowania zabezpieczającego jako postępowania incydentalnego nie jest uznanie dochodzonego roszczenia za udowodnione, ale jedynie za uprawdopodobnione, czemu służy dokonywana przez sąd jedynie pobieżna analiza dostarczonego przez wnioskodawcę materiału dowodowego. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Dopuszczalność zabezpieczenia CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Dopuszczalność zabezpieczenia OKOLICZNOŚCI WARUNKUJĄCE UDZIELENIE ZABEZPIECZENIA: SPEŁNIENIE WARUNKÓW FORMALNYCH oraz DOPUSZCZALNOŚCI, a także ZASADNOŚĆ ZABEZPIECZENIA; ZASADNOŚĆ ZABEZPIECZENIA: UPRAWDOPODOBNIENIE: 2. ISTNIENIA INTERESU PRAWNEGO W UDZIELENIU ZABEZPIECZENIA - obiektywnie istniejąca potrzeba udzielenia ochrony, w szczególności wskazanie, że brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia, lub w inny sposób uniemożliwi lub utrudni osiągnięcie celu postępowania w tych sprawach, w których orzeczenie nie nadaje się do wykonania. Nie jest wymagane uprawdopodobnienie interesu prawnego w przypadku zabezpieczenia w sprawach o alimenty, o rentę, sumę potrzebną na koszty leczenia, z tytułu odpowiedzialności za uszkodzenie ciała lub utratę życia żywiciela albo rozstrój zdrowia, a także o zmianę uprawnień objętych treścią dożywocia na dożywotnią rentę oraz w sprawach o wynagrodzenie za pracę (art. 753 § 1in fine , art. 7531 § 1 pkt 1 i 2 i § 3) -> uprawdopodobnienie dotyczy tylko roszczenia. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Regulacja prawna CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Regulacja prawna Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego poświęcone postępowaniu zabezpieczającemu nie regulują jego przebiegu w sposób całkowicie samodzielny i zupełny. Oznacza to, że w sprawach nieunormowanych przepisami tego postępowania mogą mieć zastosowanie przepisy o procesie (art. 13 § 2), a w zakresie wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia - przepisy o postępowaniu egzekucyjnym (art. 743). Przepisy regulujące postępowanie zabezpieczające zawarte są nie tylko w części drugiej Kodeksu postępowania cywilnego (art. 730-757), lecz także w przepisach tego Kodeksu regulujących zabezpieczenie: w sprawach rodzinnych (art. 445 i 4451), w postępowaniu nakazowym (art. 492 i 4921), w sprawach o ustalenie nieistnienia prawa objętego planem podziału sumy uzyskanej z egzekucji (art. 1028), kosztów procesu od powoda cudzoziemca (art. 1119-1128) , w postępowaniu przed sądem polubownym (art. 1181 i 1182). Przepisy o zabezpieczeniu zawarte są także w ustawach pozakodeksowych, z których największe znaczenie praktyczne mają przepisy: Kodeksu spółek handlowych (art. 268, 295 § 2, art. 486 § 2 i 3), ustawy z 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (art. 2861), ustawy z 14 grudnia 1994 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (art. 37 ust. 4), ustawy z 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (art. 36-42), ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (art. 80). W przepisach Kodeksu postępowania karnego (art. 291-292) i Kodeksu karnego wykonawczego (art. 25-26) także są zawarte normy z zakresu postępowania zabezpieczającego. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Legitymacja do złożenia wniosku CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Legitymacja do złożenia wniosku WSZCZĘCIE POSTĘPOWANIA: NA WNIOSEK: Art.  7301. [Legitymacja czynna; interes prawny] §  1. Udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. (…) W świetle art. 7301 § 1 legitymację do złożenia wniosku o udzielenie zabezpieczenia uniezależnia się od tego, czy zgłaszającemu wniosek o udzielenie zabezpieczenia przysługuje status strony postępowania, przepis stanowi bowiem, że „udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania”. Oznacza to, że uprawnionym jest nie tylko powód (w sprawie rozpoznawanej w procesie) czy wnioskodawca (w sprawie rozpoznawanej w postępowaniu nieprocesowym), lecz także pozwany, uczestnik postępowania nieprocesowego. W literaturze zgodnie przyjmuje się, że legitymacja przysługuje także interwenientowi ubocznemu samoistnemu, natomiast nie ma jej interwenient uboczny niesamoistny, nie jemu bowiem przysługuje roszczenie, które ma być zabezpieczone. Z wnioskiem może wystąpić także prokurator (art. 7), organizacja pozarządowa w sprawach, w których może brać udział w postępowaniu rozpoznawczym (art. 61), a także Rzecznik Praw Obywatelskich oraz inne organy w sprawach, w których mogą wytaczać powództwa na rzecz obywateli [inspektor pracy - art. 631, powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów - art. 633]. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Tryb postępowania CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Tryb postępowania WSZCZĘCIE POSTĘPOWANIA: 2. Z URZĘDU: Art.  732. Zabezpieczenie udzielane jest na wniosek, a w wypadkach, w których postępowanie może być wszczęte z urzędu - także z urzędu. Zasadą jest udzielanie zabezpieczenia na wniosek uprawnionego. Jednakże w wypadkach, w których postępowanie rozpoznawcze może być wszczęte z urzędu, dopuszczalne jest także udzielenie zabezpieczenia z urzędu. Do spraw, które mogą być wszczęte z urzędu, zalicza się m.in. sprawy opiekuńcze (art. 570), sprawy o zabezpieczenie spadku (art. 635 § 1) czy spisanie inwentarza spadku (art. 637 § 2). Są to sprawy rozpoznawane w postępowaniu nieprocesowym. Udzielenie zabezpieczenia z urzędu może nastąpić jedynie w toku postępowania. Szczególna regulacja dotyczy postępowania nakazowego. Z art. 492 § 1 wynika, że nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z chwilą wydania stanowi tytuł zabezpieczenia, wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności. Jest to przypadek, gdy do zabezpieczenia roszczeń dochodzi z mocy prawa, bez potrzeby udzielania zabezpieczenia przez sąd. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Tryb postępowania CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Tryb postępowania WŁAŚCIWOŚĆ SĄDU W POSTĘPOWANIU ZABEZPIECZAJĄCYM: Art.  734. Do udzielenia zabezpieczenia właściwy jest sąd, do którego właściwości należy rozpoznanie sprawy w pierwszej instancji. Jeżeli nie można ustalić takiego sądu, właściwy jest sąd, w którego okręgu ma być wykonane postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia, a z braku tej podstawy lub w przypadku, w którym postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia miałoby być wykonane w okręgach różnych sądów - sąd rejonowy dla m.st. Warszawy. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia zgłoszony w toku postępowania rozpoznaje sąd tej instancji, w której toczy się postępowanie, z wyjątkiem przypadku, gdy sądem tym jest SN. Wtedy o zabezpieczeniu orzeka sąd pierwszej instancji. W sprawach poddanych pod rozpoznanie sądu polubownego właściwy do rozpoznania wniosku o udzielenie zabezpieczenia jest sąd polubowny, jednakże dokonanie zapisu na sąd polubowny nie wyklucza możliwości zabezpieczenia przez sąd powszechny roszczeń dochodzonych przed sądem polubownym -> art 1166 KPC SKŁAD SĄDU W POSTĘPOWANIU ZABEZPIECZAJĄCYM: Art.  735. §  1. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia podlega rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. §  2. W sprawie, którą rozpoznaje sąd w składzie trzyosobowym, w przypadku niecierpiącym zwłoki postanowienie w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia może być wydane przez sąd w składzie jednego sędziego. Skład sądu w postępowaniu zabezpieczającym będzie taki, jaki wynika z właściwości rzeczowej i instancyjnej sądu rozpoznającego sprawę. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Tryb postępowania CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Tryb postępowania TERMINY W POSTĘPOWANIU ZABEZPIECZAJĄCYM: Art.  737. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia podlega rozpoznaniu bezzwłocznie, nie później jednak niż w terminie tygodnia od dnia jego wpływu do sądu, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Jeżeli ustawa przewiduje rozpoznanie wniosku na rozprawie, należy ją wyznaczyć tak, aby rozprawa mogła odbyć się w terminie miesięcznym od dnia wpływu wniosku. Art.  733. Udzielając zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania w sprawie, sąd wyznacza termin, w którym pismo wszczynające postępowanie powinno być wniesione pod rygorem upadku zabezpieczenia. Termin ten nie może przekraczać dwóch tygodni. Ze względu na specyfikę postępowania zabezpieczającego, aby jego przeprowadzenie osiągnęło cek, powinno przebiegać szybko i sprawnie, nie może też być zawieszone -> orzeczenie Sądu Najwyższego SN z 20.09.1961 r., CZ 27/61, NP 1962, Nr 7-8) Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Tryb postępowania CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Tryb postępowania Sąd bada: Warunki formalne wniosku ( w tym opłatę); Dopuszczalność wniosku; Zasadność wniosku. Stosownie do okoliczności sąd zdecyduje o: W razie braków formalnych – wezwie do uzupełnienia, a jeśli nie usunięte – zwróci wniosek; W razie niedopuszczalności – odrzuci wniosek; W razie niezasadności – oddali wniosek; W razie zasadności – uwzględni i wyda postanowienie o zabezpieczeniu. Art.  739. §  1. Wykonanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia sąd może uzależnić od złożenia przez uprawnionego kaucji na zabezpieczenie roszczeń obowiązanego powstałych w wyniku wykonania postanowienia o zabezpieczeniu. Z kaucji tej będzie przysługiwało obowiązanemu pierwszeństwo zaspokojenia przed innymi należnościami zaraz po kosztach egzekucyjnych. §  2. Przepisu § 1 nie stosuje się, gdy uprawnionym jest Skarb Państwa oraz w wypadku zabezpieczenia roszczeń alimentacyjnych, o rentę, a także należności pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy, w części nieprzekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Tryb postępowania CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Tryb postępowania Rozpoznając wniosek o udzielenie zabezpieczenia, sąd jest związany granicami tego wniosku, a w szczególności: wskazanymi przez wnioskodawcę sposobami zabezpieczenia (art. 747 i 755), zakresem żądanego zabezpieczenia (określonym przez jego rozmiar i czas trwania) oraz podlegającym zabezpieczeniu roszczeniem. W sprawach o roszczenia pieniężne granice wniosku określa ponadto podana przez uprawnionego suma zabezpieczenia. Wskutek związania sąd nie może zabezpieczyć innego roszczenia niż wskazane we wniosku ani roszczenia wskazanego wprawdzie przez wnioskodawcę, lecz w szerszym zakresie lub innymi sposobami od zawnioskowanych. Możliwe jest natomiast uwzględnienie wniosku jedynie częściowo, poprzez udzielenie zabezpieczenia z zastosowaniem tylko niektórych ze wskazanych przez wnioskodawcę sposobów zabezpieczenia, jeżeli są one wystarczające do zapewnienia uprawnionemu potrzebnej ochrony. Wówczas wniosek w pozostałej części podlega oddaleniu. Częściowe oddalenie wniosku uzasadnia również udzielenie zabezpieczenia w węższym od wnioskowanego zakresie bądź tylko co do niektórych wskazanych przez wnioskodawcę roszczeń. Związanie sądu granicami wniosku nie występuje w sprawach, w których sąd może udzielić zabezpieczenia z urzędu, mimo że uprawniony złożył wniosek. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Zasady orzekania o zabezpieczeniu CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Zasady orzekania o zabezpieczeniu Zasada poszanowania interesów; Zasada sprawności postępowania; Zasada poszanowania minimum egzystencji Ad 1. Art.  7301. §  3. Przy wyborze sposobu zabezpieczenia sąd uwzględni interesy stron lub uczestników postępowania w takiej mierze, aby uprawnionemu zapewnić należytą ochronę prawną, a obowiązanego nie obciążać ponad potrzebę. Bardzo ważna dyrektywa interpretacyjna - można ją nazwać zasadą wyważonej uciążliwości zabezpieczenia. Obowiązywanie tej zasady jest wynikiem tego, że postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia co do reguły ma charakter tymczasowy. Nie jest wyłączone, że pomimo wcześniejszego udzielenia zabezpieczenia uprawnionemu sąd w postępowaniu merytorycznym wyda rozstrzygnięcie dla niego niekorzystne. Przy wyborze sposobu zabezpieczenia sąd powinien z urzędu porównać interesy uprawnionego i obowiązanego, i preferować takie środki, które z jednej strony zapewnią należytą ochronę prawną uprawnionemu, a z drugiej strony nie obciążą ponad potrzebę obowiązanego. Ocena taka musi być dokonana ad casu. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Zasady orzekania o zabezpieczeniu CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Zasady orzekania o zabezpieczeniu Art.  731 Zabezpieczenie nie może zmierzać do zaspokojenia roszczenia, chyba że ustawa stanowi inaczej. Kolejną zasadą jest zakaz stosowania takiej formy zabezpieczenia, która zmierza do zaspokojenia zabezpieczonego roszczenia. Reguła ta niewątpliwie służy ochronie interesów obowiązanego i uwzględnia charakter oraz funkcję postępowania zabezpieczającego, którego celem jest udzielenie uprawnionemu ochrony prawnej o tymczasowym charakterze. Stosowanie zabezpieczenia w takiej formie, która stanowiłaby zaspokojenie dochodzonego w postępowaniu sądowym roszczenia, oznaczałaby uzyskanie przez uprawnionego ochrony prawnej, zrównanej ze skutkami orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, jeszcze przed ostatecznym rozstrzygnięciem sporu sądowego. Prowadziłoby to do nadmiernego uprzywilejowania uprawnionego i stwarzało jednocześnie zagrożenie interesów obowiązanego, związane z ryzykiem wykonania obowiązku nałożonego przez sąd przy dokonaniu zabezpieczenia. Przewidziana w art. 731 możliwość uregulowania w przepisach szczególnych dopuszczalności takiej formy zabezpieczenia roszczenia, która może zmierzać do jego zaspokojenia, została uwzględniona w odniesieniu do roszczeń pieniężnych określonych w art. 753, 7531 i 754. W przypadku zabezpieczenia roszczeń niepieniężnych przepisem szczególnym, wprowadzającym wyjątek od zasady wynikającej z art. 731 jest art. 755 § 21. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Doręczenia CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Doręczenia Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 357 § 2 postanowienia wydane na posiedzeniu niejawnym sąd doręcza z urzędu obu stronom, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Taką właśnie odrębną regulację zawiera art. 740 § 1, który nakazuje doręczać wyłącznie uprawnionemu wydane na posiedzeniu niejawnym postanowienia w przedmiocie zabezpieczenia, jeśli podlegają one wykonaniu przez organ egzekucyjny. Zasada ta dotyczy wszystkich postanowień w przedmiocie zabezpieczenia, zarówno pozytywnych (udzielających zabezpieczenia), jak i negatywnych (oddalających lub odrzucających wniosek). Jednak również w art. 740 § 1 ustawodawca przewidział możliwość odmiennego uregulowania kwestii doręczania postanowień podlegających wykonaniu przez organ egzekucyjny. Przykładem takiego przepisu jest art. 753 § 2, z którego wynika, że w sprawach o alimenty sąd z urzędu doręcza (obydwu) stronom odpis postanowienia o zabezpieczeniu. Natomiast jeżeli wydane na posiedzeniu niejawnym postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia nie podlega wykonaniu przez komornika, sąd powinien je doręczyć obu stronom (art. 357 § 2), gdyż wówczas nie istnieje zagrożenie udaremnienia jego wykonania przez obowiązanego. W szczególności w art. 748 ustawodawca wyraźnie wskazał, że wydane na posiedzeniu niejawnym postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia, obejmujące sposoby zabezpieczenia określone w art. 747 pkt 2-6, doręcza się również obowiązanemu. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Uchylenie lub zmiana zabezpieczenia CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Uchylenie lub zmiana zabezpieczenia Wniosek o uchylenie lub zmianę prawomocnego postanowienia udzielającego zabezpieczenia może zostać zgłoszony w każdym czasie, jeżeli odpadnie lub zmieni się przyczyna zabezpieczenia (art. 742 § 1). Natomiast wniosek o uchylenie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia może być uzasadniony także złożeniem przez obowiązanego na rachunek depozytowy Ministra Finansów sumy wystarczającej do zabezpieczenia (art. 742 § 4). Legitymacja do żądania uchylenia lub ograniczenia zabezpieczenia przysługuje obowiązanemu, a także prokuratorowi i Rzecznikowi Praw Obywatelskich. Natomiast nie mają jej uprawniony ani organizacja pozarządowa. W orzecznictwie przyjęto, że każdy wniosek uprawnionego o zwiększenie zakresu uzyskanego zabezpieczenia należy traktować jako wniosek o dodatkowe zabezpieczenie, które tylko potocznie może być nazywane zmianą zabezpieczenia (orzeczenie SN z dnia 29 lipca 1954 r., II C 757/53, OSNCK 1955, nr 2, poz. 36). Wniosek o uchylenie lub zmianę prawomocnego postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia może być zgłoszony w każdym czasie, jednak dopiero po uprawomocnieniu się tego postanowienia. Przyczyna zabezpieczenia odpada lub zmienia się wówczas, gdy po udzieleniu zabezpieczenia roszczenie przestało być wiarygodne bądź przestał istnieć interes prawny uprawnionego w udzieleniu zabezpieczenia, co może nastąpić w sytuacji, gdy obowiązany zaspokoił zabezpieczone roszczenie w całości lub w części, bądź zwiększył się stopień wypłacalności obowiązanego. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Uchylenie lub zmiana zabezpieczenia CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Uchylenie lub zmiana zabezpieczenia Postanowienie w przedmiocie uchylenia lub ograniczenia zabezpieczenia może zapaść wyłącznie po przeprowadzeniu obligatoryjnej rozprawy (art. 742 § 2). Zmiana postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia może obejmować zmianę sposobu zabezpieczenia lub zmianę jego zakresu przy zachowaniu dotychczasowego sposobu. Postanowienie w przedmiocie uchylenia lub ograniczenia zabezpieczenia podlega zaskarżeniu zażaleniem na podstawie art. 741. Wniesienie zażalenia na postanowienie uchylające lub zmieniające postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia wstrzymuje wykonanie tego postanowienia (art. 742 § 3). Jeżeli obowiązany złoży na rachunek depozytowy Ministra Finansów sumę zabezpieczenia żądaną przez uprawnionego we wniosku o udzielenie zabezpieczenia, zabezpieczenie upada (art. 742 § 1). Skutek w postaci upadku zabezpieczenia następuje z mocy prawa z chwilą złożenia sumy zabezpieczenia na rachunek depozytowy i sąd nie wydaje w tym przedmiocie postanowienia o charakterze konstytutywnym. Jednak - ponieważ obowiązany może mieć interes w uzyskaniu dokumentu potwierdzającego ten fakt - na jego wniosek sąd wydaje deklaratoryjne postanowienie stwierdzające upadek zabezpieczenia (art. 7541 § 3). Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Upadek zabezpieczenia CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Upadek zabezpieczenia Zabezpieczenie upada z chwilą uprawomocnienia się: zarządzenia o zwrocie pozwu (wniosku w postępowaniu nieprocesowym), postanowienia o odrzuceniu pozwu (wniosku), postanowienia o umorzeniu postępowania albo wyroku oddalającego powództwo (art. 744 § 1). Ponadto zabezpieczenie w całości upada, jeżeli zostało udzielone przed wszczęciem postępowania, zaś uprawniony nie wystąpił we wszczętym postępowaniu w sprawie o całość roszczenia lub też wystąpił o roszczenia inne niż to, które zostało zabezpieczone (art. 744 § 2). Dalsze możliwości upadku zabezpieczenia ustawodawca uregulował w art. 742 § 1, 7541 i 757. Upadek zabezpieczenia następuje ex lege, więc zbędne jest wydanie przez sąd w tym przedmiocie konstytutywnego postanowienia. Jednakże na wniosek obowiązanego, na podstawie art. 7541 § 3 w zw. z art. 744 § 3, sąd może wydać deklaratoryjne postanowienie stwierdzające upadek zabezpieczenia. Orzeczenie takie może być potrzebne obowiązanemu m.in. do wykreślenia hipoteki przymusowej z księgi wieczystej. Natomiast w większości sytuacji wystarczające do wykazania upadku zabezpieczenia będzie okazanie prawomocnego orzeczenia, o którym mowa w art. 744 § 1. Upadek zabezpieczenia nie powoduje ipso iure umorzenia przeprowadzonych na podstawie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia czynności egzekucyjnych, gdyż do tego niezbędne jest zgłoszenie organowi egzekucyjnemu przez obowiązanego wniosku o umorzenie postępowania na podstawie art. 825 pkt 2 (post.SN z 14.12.1987 r., IV PZ 102/87, LEX nr 8853). Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Wykonalność postanowień CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Wykonalność postanowień Sposób wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia zależy od określonego w nim sposobu zabezpieczenia (art. 747, 755). Nie dotyczy to jednak nakazów zapłaty w postępowaniu nakazowym, które z chwilą wydania stanowią tytuł zabezpieczenia wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności (art. 492 § 1), więc nie określają sposobu zabezpieczenia. Art. 743 wprowadził podział postanowień o udzieleniu zabezpieczenia na podlegające wykonaniu w drodze egzekucji (§ 1) oraz niepodlegające wykonaniu w drodze egzekucji, lecz w inny sposób (§ 2). Do pierwszej grupy należą m.in. postanowienia udzielające zabezpieczenia przez zajęcie ruchomości, wynagrodzenia za pracę, wierzytelności lub prawa majątkowego. Do drugiej grupy zaś należą m.in. postanowienia udzielające zabezpieczenia przez obciążenie nieruchomości hipoteką przymusową czy wpis ostrzeżenia do księgi wieczystej. Jeżeli postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia nadaje się do wykonania w drodze postępowania egzekucyjnego, sąd nadaje mu z urzędu klauzulę wykonalności (art. 743 § 1). Do wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu egzekucyjnym, z uwzględnieniem przepisów o postępowaniu zabezpieczającym. W większości sytuacji czynności komornika w postępowaniu zabezpieczającym będą tożsame z czynnościami, jakie byłyby dokonywane w postępowaniu egzekucyjnym, przy czym są prowadzone tylko do pewnego etapu (np. zajęcia ruchomości, wynagrodzenia za pracę, wierzytelności z rachunku bankowego). Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Wykonalność postanowień CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Wykonalność postanowień W przypadku wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia mającego na celu tymczasowe zaspokojenie roszczeń uprawnionego (np. zabezpieczenie polegające na zobowiązaniu obowiązanego do zapłaty alimentów na rzecz uprawnionego) zakres postępowania zabezpieczającego będzie się pokrywał całkowicie z zakresem postępowania egzekucyjnego, obejmując także wypłatę środków pieniężnych na rzecz uprawnionego. Postępowanie prowadzone w celu wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia, tak jak postępowanie egzekucyjne, może być wszczęte na wniosek uprawnionego, na żądanie sądu I instancji, który udzielił zabezpieczenia, oraz na żądanie uprawnionego organu (art. 796). Jeżeli postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia podlega wykonaniu w sposób inny niż w drodze egzekucji, przewodniczący składu orzekającego zaopatruje je z urzędu we wzmiankę o wykonalności (art. 743 § 2). W literaturze wskazuje się, że zamieszczenie na postanowieniu wzmianki o wykonalności postanowienia jest niezbędne, gdy realizacja zabezpieczenia wymaga podjęcia czynności przez podmiot inny niż organ egzekucyjny, któremu należy wykazać, że postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia podlega wykonaniu. Dotyczy to m.in. obciążenia nieruchomości hipoteką przymusową, ustanowienia zakazu zbywania lub obciążania nieruchomości czy ustanowienia zakazu zbywania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Zaskarżalność postanowień CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Zaskarżalność postanowień Z art. 741 wynika, że zażalenie przysługuje na postanowienia sądu I instancji w przedmiocie zabezpieczenia. W literaturze przyjmowane jest stanowisko, zgodnie z którym komentowany przepis jest podstawą zaskarżalności nie tylko postanowień o udzieleniu zabezpieczenia bądź oddalających lub odrzucających wniosek o udzielenie zabezpieczenia, lecz także postanowień uchylających lub zmieniających postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia, uzależniających ich wykonanie od uiszczenia kaucji przez uprawnionego oraz postanowień stwierdzających upadek zabezpieczenia. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Art.  7431. [Osoba pozostająca w związku małżeńskim] Art.  745. [Koszty postępowania zabezpieczającego] Art.  746. [Roszczenie o naprawienie szkody] Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych Art.  747. Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych następuje przez: zajęcie ruchomości, wynagrodzenia za pracę, wierzytelności z rachunku bankowego albo innej wierzytelności lub innego prawa majątkowego; obciążenie nieruchomości obowiązanego hipoteką przymusową; ustanowienie zakazu zbywania lub obciążania nieruchomości, która nie ma urządzonej księgi wieczystej lub której księga wieczysta zaginęła lub uległa zniszczeniu; obciążenie statku albo statku w budowie hipoteką morską; ustanowienie zakazu zbywania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu; ustanowienie zarządu przymusowego nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym obowiązanego albo zakładem wchodzącym w skład przedsiębiorstwa lub jego częścią albo częścią gospodarstwa rolnego obowiązanego. Do zajęcia ruchomości jako sposobu udzielenia zabezpieczenia mają zastosowanie art. 844-863, przy uwzględnieniu odrębności przyjętej w art. 752 § 1 k.p.c., który stranowi lex specialis w stosunku do art. 855 k.p.c. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych Art.  748. Postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia wydane na posiedzeniu niejawnym, w wypadkach, o których mowa w art. 747 pkt 2-6, doręcza się również obowiązanemu. Art.  749. Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych przeciwko Skarbowi Państwa jest niedopuszczalne. Art.  750. Zabezpieczenie nie może obejmować rzeczy, wierzytelności i praw, z których egzekucja jest wyłączona. Art.  751. [Rzeczy ulegające szybkiemu zepsuciu] Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych Art.  753. §  1. W sprawach o alimenty zabezpieczenie może polegać na zobowiązaniu obowiązanego do zapłaty uprawnionemu jednorazowo albo okresowo określonej sumy pieniężnej. W sprawach tych podstawą zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia. §  2. W wypadkach wymienionych w § 1 sąd z urzędu doręcza stronom odpis postanowienia o zabezpieczeniu. Art.  7531.§  1. Przepis art. 753 stosuje się odpowiednio do zabezpieczenia roszczeń o: 1) rentę, sumę potrzebną na koszty leczenia, z tytułu odpowiedzialności za uszkodzenie ciała lub utratę życia żywiciela albo rozstrój zdrowia oraz o zmianę uprawnień objętych treścią dożywocia na dożywotnią rentę; 2) wynagrodzenie za pracę; 3) należności z tytułu rękojmi lub gwarancji jakości albo kary umownej, jak również należności z tytułu niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową sprzedaży konsumenckiej, przeciwko przedsiębiorcy do wysokości dwudziestu tysięcy złotych; 4) należności z tytułu najmu lub dzierżawy, a także należności z tytułu opłat obciążających najemcę lub dzierżawcę oraz opłat z tytułu korzystania z lokalu mieszkalnego lub użytkowego - do wysokości, o której mowa w pkt 3; 5) naprawienie szkody wynikającej z naruszenia przepisów o ochronie środowiska; 8) wynagrodzenie przysługujące twórcy projektu wynalazczego; 9) przyznanie państwowej kompensaty przysługującej ofiarom niektórych czynów zabronionych, w części na pokrycie niezbędnych kosztów leczenia, rehabilitacji lub pogrzebu. §  2. W sprawach wymienionych w § 1, z wyjątkiem spraw, o których mowa w pkt 9, sąd udziela zabezpieczenia po przeprowadzeniu rozprawy. Oddalenie wniosku o udzielenie zabezpieczenia może nastąpić na posiedzeniu niejawnym. Przepisu art. 749 nie stosuje się. 3. W sprawach wymienionych w § 1 w pkt 1, 2 i 9 do udzielenia zabezpieczenia nie jest wymagane uprawdopodobnienie interesu prawnego. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych Art.  7532. [Uznanie roszczenia] W sprawach, o których mowa w art. 753 i art. 7531, jeżeli osoba obowiązana do świadczeń uzna roszczenie, wyrok zasądzający świadczenie w zakresie niezaspokojonym może być wydany na posiedzeniu niejawnym. Art.  754. [Przyszłe roszczenia alimentacyjne] Sąd może jeszcze przed urodzeniem się dziecka zabezpieczyć przyszłe roszczenia alimentacyjne związane z ustaleniem ojcostwa, o których mowa w art. 141 i art. 142 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, przez zobowiązanie obowiązanego do wyłożenia odpowiedniej sumy na koszty utrzymania matki przez trzy miesiące w okresie porodu oraz na utrzymanie dziecka przez pierwsze trzy miesiące po urodzeniu. W sprawach tych termin do wytoczenia powództwa wynosi trzy miesiące od dnia urodzenia się dziecka. Postanowienie sąd wydaje po przeprowadzeniu rozprawy. Przepisy art. 733 i art. 7532 stosuje się odpowiednio. Art.  7541. [Upadek zabezpieczenia] §  1. Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej albo jeżeli sąd inaczej nie postanowi, zabezpieczenie udzielone według przepisów niniejszego tytułu upada po upływie miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego roszczenie, które podlegało zabezpieczeniu. §  2. W sprawach, w których udzielono zabezpieczenia przy zastosowaniu art. 747 pkt 1 lub pkt 6, zabezpieczenie upada, jeżeli uprawniony w terminie dwóch tygodni od uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego roszczenie nie wniósł o dokonanie dalszych czynności egzekucyjnych. §  3. Na wniosek obowiązanego sąd wyda postanowienie stwierdzające upadek zabezpieczenia. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Zabezpieczenie roszczeń niepieniężnych CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Zabezpieczenie roszczeń niepieniężnych Art.  755. §  1. Jeżeli przedmiotem zabezpieczenia nie jest roszczenie pieniężne, sąd udziela zabezpieczenia w taki sposób, jaki stosownie do okoliczności uzna za odpowiedni, nie wyłączając sposobów przewidzianych dla zabezpieczenia roszczeń pieniężnych. W szczególności sąd może: 1) unormować prawa i obowiązki stron lub uczestników postępowania na czas trwania postępowania; 2) ustanowić zakaz zbywania przedmiotów lub praw objętych postępowaniem; 3) zawiesić postępowanie egzekucyjne lub inne postępowanie zmierzające do wykonania orzeczenia; 4) uregulować sposób roztoczenia pieczy nad małoletnimi dziećmi i kontaktów z dzieckiem; 5) nakazać wpisanie stosownego ostrzeżenia w księdze wieczystej lub we właściwym rejestrze. §  2. W sprawach o ochronę dóbr osobistych zabezpieczenie polegające na zakazie publikacji może być udzielone tylko wtedy, gdy nie sprzeciwia się temu ważny interes publiczny. Udzielając zabezpieczenia, sąd określa czas trwania zakazu, który nie może być dłuższy niż rok. Jeżeli postępowanie w sprawie jest w toku, uprawniony może przed upływem okresu, na który orzeczono zakaz publikacji, żądać dalszego zabezpieczenia; przepisy zdania pierwszego i drugiego stosuje się. Jeżeli uprawniony zażądał dalszego zabezpieczenia, zakaz publikacji pozostaje w mocy do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia wniosku. §  21. Przepisu art. 731 nie stosuje się, jeżeli zabezpieczenie jest konieczne dla odwrócenia grożącej szkody lub innych niekorzystnych dla uprawnionego skutków. §  3. Sąd doręcza obowiązanemu postanowienie wydane na posiedzeniu niejawnym, w którym nakazuje mu wykonanie lub zaniechanie czynności albo nieprzeszkadzanie czynnościom uprawnionego. Nie dotyczy to postanowień nakazujących wydanie rzeczy będących we władaniu obowiązanego. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postępowanie zabezpieczające Zabezpieczenie roszczeń niepieniężnych CYWILNE POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Postępowanie zabezpieczające Zabezpieczenie roszczeń niepieniężnych Art.  756. W sprawach o rozwód, o separację oraz o unieważnienie małżeństwa, sąd może również orzec o wydaniu małżonkowi, opuszczającemu mieszkanie zajmowane wspólnie przez małżonków, potrzebnych mu przedmiotów. Art.  7561. W sprawach dotyczących pieczy nad małoletnimi dziećmi i kontaktów z dzieckiem sąd orzeka w przedmiocie zabezpieczenia po przeprowadzeniu rozprawy, chyba że chodzi o wypadek niecierpiący zwłoki. Art.  7562. §  1. Uwzględniając wniosek o zabezpieczenie przez uregulowanie: 1) stosunków na czas trwania postępowania, 2) sposobów kontaktów z dzieckiem, 3) sposobu roztoczenia pieczy nad małoletnim dzieckiem w ten sposób, że dziecko będzie mieszkać z każdym z rodziców w powtarzających się okresach - sąd, na wniosek uprawnionego, może w postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia zagrozić obowiązanemu nakazaniem zapłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz uprawnionego na wypadek naruszenia obowiązków określonych w tym postanowieniu. §  2. Przepisy art. 10501 i art. 10511, a jeżeli zabezpieczenie polega na uregulowaniu sposobu kontaktów z dzieckiem albo ustaleniu, że dziecko będzie mieszkać z każdym z rodziców w powtarzających się okresach - przepis art. 5821 § 3, stosuje się odpowiednio. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii