Wzory elektronowe Lewisa drobin Graficzne oznaczenie wiązań Wzory wybranych drobin: tlenki jonowe wodorki jonowe i niejonowe metali, wodorki niemetali, związki azotu z wodorem, węglowodory, cyjanowodór, kwas cyjanowodorowy, kwasy cyjanowe, tlenki azotu, siarki i fosforu kwasy fosforowe, kwasy siarkowe, kwasy azotowe, sole – manganiany i chromiany, wodorosole i hydroksosole chlorki kwasowe

Stosowane oznaczenia graficzne Oznaczenie Symbol graficzny Wolna para elektronowa / para niewiążąca •• / Elektron niesparowany * Uwspólnionia para elektronowa wiążąca • • Wiązanie kowalencyjne / atomowe Wiązanie kowalencyjne spolaryzowanie Wiązanie koordynacyjne / semipolarne / donorowo-akceptorowe Wiązanie wodorowe …… A wiązanie leżące w płaszczyźnie rysunku X wiązanie leżące pod C płaszczyzną rysunku B D wiązanie leżące nad płaszczyzną rysunku

Tlenki jonowe Wzór sumaryczny drobiny Wzór elektronowy kropkowy Wzór elektronowy kreskowy K2O – tlenek potasu K+2 [ O ]2- K+2[ O ]2- CaO – tlenek wapnia Ca2+ [ O ]2- Ca2+ [ O ]2- Na2O2 – nadtlenek sodu Na+ -[ O O ]- Na+ Na+ -[ O O ]- Na+ KO3 – ozonek potasu K+[ O O O ]- K+[ O O O ]- •• — •• •• — — •• — •• — •• •• — — •• — •• •• — — •• •• •• — — •• •• — — •• •• •• — — — •• •• •• * * — •• •• •• — — —

Wodorki jonowe i niejonowe metali Wzór sumaryczny drobiny Wzór elektronowy kropkowy Wzór elektronowy kreskowy RbH – wodorek rubidu Rb+ [H ]- Rb+ [H ]- SrH2 – wodorek strontu Sr2+ [H ]2- Sr2+ [H ]2- Uwaga: wodorki jonowe tworzą litowce i berylowce z wyjątkiem berylu i magnezu, wodorki pozostałych metali są związkami kowalencyjnymi BeH2 – wodorek berylu H Be H H Be H •• — •• — •• ••

Wodorki niemetali Wzór sumaryczny drobiny Wzór elektronowy kropkowy Wzór elektronowy kreskowy HF - fluorowodór H F H2O2 - nadtlenek wodoru H O O H H O O H NH3 – amoniak H N H H H N H •• — •• •• — — •• •• •• — — •• •• •• •• •• •• — — •• — •• •• ••

Wodorki niemetali /cd i metan Wzór sumaryczny drobiny Wzór elektronowy kropkowy Wzór elektronowy kreskowy PH3 - wodorofosfór (fosfina) H P H H H P H CH4 – metan H C H H C H •• — •• •• •• •• •• •• ••

Węglowodory Wzór sumaryczny drobiny Wzór elektronowy kropkowy Wzór elektronowy kreskowy C2H4 – eten (etylen) H H C C H H C C H H C2H2 – etyn (acetylen) H C C H H C C H •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• ••

Węglowodory / cd Wzór sumaryczny drobiny Wzór elektronowy kropkowy Wzór elektronowy kreskowy C6H12 – cykloheksan C6H6 – benzen H C •• H C •• • • • • •• •• •• •• • • • • •• •• •• •• • • • • •• • • H C H C •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• ••

Związki azotu z wodorem Wzór sumaryczny drobiny Wzór elektronowy kropkowy Wzór elektronowy kreskowy NH3 H N H H H N H N2H4 H H N N H H Wzór rzeczywisty Wzór hipotetyczny HN3 H N N N •• — •• •• •• •• •• •• •• — — •• •• •• •• •• — — •• •• •• •• •• •• —

Cyjanowodory i kwasy cyjanowe Wzór sumaryczny drobiny Wzór elektronowy kropkowy Wzór elektronowy kreskowy HCN - cyjanowodór H C N H C N HNC – kwas izo-cyjanowodorowy H N C H N C HOCN – kwas cyjanowy H O C N H O C N HNCO – kwas izocyjanowy H N C O H N C O •• •• •• •• — •• •• •• •• — •• — •• •• •• •• •• — •• •• — •• •• — — •• •• •• •• •• •• —

Kwasy tlenowe – fosforowe Wzór sumaryczny drobiny Wzór elektronowy kropkowy Wzór elektronowy kreskowy H2PHO3 / H3PO3 - kwas fosfonowy(V) H O H P H O O H O H H O O HPO2 - kwas meta-fosforowy(III) H O P O H O P O HPH2O2 /H3PO2) – kwas fosfinowy (V) H H O P O H O P O •• — •• •• •• — •• •• •• •• — — •• •• •• — •• •• — — •• •• •• — — — •• •• •• •• •• •• — — •• •• •• — — •• •• •• •• — •• •• — — ••

Kwasy tlenowe – fosforowe / cd Wzór sumaryczny drobiny Wzór elektronowy kropkowy Wzór elektronowy kreskowy H3PO4 - kwas fosforowy(V) / ortofosforowy(V) H O H H O P O H O H O H O P O H O H4PO7 - kwas dwufosforowy(V) / pirofosforowy(V) H O O H O P O P O H O O H O P O P O H O O H •• — •• — •• • • •• •• — — •• • • • • •• — •• •• — — • • •• — •• •• — •• •• — — •• •• •• •• — — •• •• •• •• •• — — — •• •• •• •• •• •• — — •• •• •• — — — •• •• •• •• •• •• — — •• — —

Kwasy tlenowe – siarkowe Wzór sumaryczny drobiny Wzór elektronowy kropkowy Wzór elektronowy kreskowy H2SO3 kwas siarkowy(IV) H O S O H O S O H2S2O5 - kwas dwusiarkowy(IV) O H O S H2S2O3– kwas tiosiarkowy(VI) H O S O H O S O S •• — •• •• •• •• •• — — — • • •• — •• •• — — •• •• •• — •• — •• — •• •• • • •• — — — •• •• •• • • •• — — •• • • •• — — •• •• •• •• • • •• — — — •• — — •• •• •• — VI — •• •• •• •• •• •• — — • • • • -II •• •• •• •• — — — — •• •• — —

Kwasy tlenowe – siarkowe / cd Wzór sumaryczny drobiny Wzór elektronowy kropkowy Wzór elektronowy kreskowy H2SO4 kwas siarkowy(VI) H O O S H O O H2S2O7 - kwas dwusiarkowy(VI) / pirosiarkowy(VI) O H O S •• •• — — •• •• — •• • • — •• •• — •• • • •• — — •• •• •• — •• •• — — •• — •• •• — — •• — • • •• — • • •• •• — — •• •• •• • • •• — — •• •• — — • • — •• •• •• • • •• — — • • •• — •• — •• •• — — •• —

Kwasy tlenowe – azotowe Wzór sumaryczny drobiny Wzór elektronowy kropkowy Wzór elektronowy kreskowy HNO2 kwas azotowy(III) H O N O H O N O HNO3 - kwas azotowy(V) H O N O O H O N O HNO4 – kwas nadtlenoazotowy (V) H O O N O H O O N O •• •• •• — — — •• •• •• •• •• — — •• •• •• — — •• •• •• •• •• •• — — •• •• •• — — •• — •• — •• •• — — •• •• •• •• — — — •• •• •• •• •• •• •• •• — — —

Tlenki azotu N2O – tlenek azotu(I) - elektrony nie – sparowane, Wzór sumaryczny drobiny Wzór elektronowy kropkowy Wzór elektronowy kreskowy N2O – tlenek azotu(I) - elektrony nie – sparowane, N N O lub N N O N N O N N O NO – tlenek azotu(II) - elektron nie – sparowany N O N O N2O3 – tlenek azotu(III) O O N N O N N - + + - •• — •• •• •• •• — — •• — •• - + - •• + — •• •• •• •• — •• •• — — •• — — • •• • — — •• •• • — II •• IV •• — •• •• •• — — •• •• •• •• •• — — •• — •• —

Tlenki azotu - cd NO2 – tlenek azotu(IV) - elektron nie – sparowany Wzór sumaryczny drobiny Wzór elektronowy kropkowy Wzór elektronowy kreskowy NO2 – tlenek azotu(IV) - elektron nie – sparowany O N O O N O N2O4 – tlenek azotu(IV) / dimer O O N N O O N2O5 – tlenek azotu(V) O O N O N O O •• • •• — • — •• •• •• — •• •• — — • •• •• •• •• — — — — •• •• •• •• •• •• •• •• •• — — — — •• — — •• •• •• — — •• •• •• •• •• — — — •• •• — •• •• •• •• •• •• •• — — — — •• — — ••

Tlenki siarki S2O– tlenek siarki(I) S S O S S O Wzór sumaryczny drobiny Wzór elektronowy kropkowy Wzór elektronowy kreskowy S2O– tlenek siarki(I) S S O S S O SO / S2O2– tlenek siarki(II) S O S O SO2 – tlenek siarki(IV) S O O SO3– tlenek siarki(VI) O •• •• •• — — — •• •• •• — •• •• — — — — •• •• •• •• •• — — •• — •• • • •• — •• •• — — •• •• — — •• •• — — •• • • • • •• •• — — •• •• •• •• — — — —

Tlenki kwasowe fosforu Wzór sumaryczny drobiny Wzór elektronowy kreskowy P2O3 / tworzy cząsteczki dimeru P4O6 – tlenek fosforu(III) P2O5 / tworzy cząsteczki dimeru P4O10 – tlenek fosforu(V) — — — — — — — — — — — — O — — — — — — — — — — — — — — — O — — O — — — — — — — — — O — —

Sole – manganiany KMnO4 – manganian(VII) potasu O - K+ O Mn O O O - Wzór sumaryczny drobiny Wzór elektronowy kropkowy Wzór elektronowy kreskowy KMnO4 – manganian(VII) potasu O - K+ O Mn O O O - K+ O Mn O K2MnO4 – manganian(VI) potasu - elektron niesparowany O O 2- K+2 Mn O O O O 2- O O •• •• — — •• •• •• — — •• •• •• •• — — •• •• — — •• •• •• — — •• •• — — •• — •• • •• •• • — •• — •• •• •• •• — • •• •• — — — •• — •• —

Sole – chromiany K2CrO4 – chromian(VI) potasu O O 2- K+2 Cr O O O O 2- Wzór sumaryczny drobiny Wzór elektronowy kropkowy Wzór elektronowy kreskowy K2CrO4 – chromian(VI) potasu O O 2- K+2 Cr O O O O 2- K+2 Cr K2Cr2O7 – dichromian(VI) potasu O O O 2- Cr K+2 O O O O O 2- K+2 O •• •• — — •• •• — — •• •• •• — •• •• •• — •• •• — — •• — •• — •• •• — — •• •• — — •• •• — •• •• •• — — •• •• •• — •• •• — •• •• •• •• — — •• — •• •• — — •• •• — —

Wodorosole i hydroksosole Wzór sumaryczny drobiny Wzór elektronowy kropkowy Wzór elektronowy kreskowy NaHSO4 – wodorosiarczan (VI) sodu H O O - Na+ S O O H O O - O O Ba(OH)NO3 – azotan(V) hydroksobaru Ba2+ O - N O [ O H]- O O - Ba2+ N O [ O H]- O •• •• — — •• •• — •• — •• •• •• — •• •• •• •• — — •• •• — — •• •• — — •• — •• •• — — •• •• — •• •• •• •• — — •• •• •• — •• •• — — — —

Chlorki kwasowe COCl2 - fosgen Cl O C O C SOCl2 - chlorek tionylu O S Wzór sumaryczny drobiny Wzór elektronowy kropkowy Wzór elektronowy kreskowy COCl2 - fosgen Cl O C O C SOCl2 - chlorek tionylu O S •• — •• — •• •• •• — — •• •• — •• •• •• — — •• — •• — •• — •• — •• •• •• •• — — •• •• — •• •• — •• •• — •• —

Chlorki kwasowe SO2Cl2 - chlorek sulfurylu O Cl S O Cl Wzór sumaryczny drobiny Wzór elektronowy kropkowy Wzór elektronowy kreskowy SO2Cl2 - chlorek sulfurylu O Cl S O Cl POCl3 - trichlorek fosforylu Cl O P Cl O P Cl •• •• — — •• •• — — •• •• •• •• — — •• •• — — •• •• •• — — •• •• — — •• — •• — •• — •• •• •• — — •• •• •• •• — — •• •• — — •• •• — •• — •• —