Procedury postępowania nauczycieli w sytuacjach zagrożenia dzieci i młodzieży demoralizacją i przestępczością

Przepisy warunkujące postępowanie w sprawach nieletnich 1. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. 2. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. 3. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997r. kodeks karny. 4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (akt nakłada obowiązek na szkoły i placówki podejmowania działań interwencyjnych w sytuacjach kryzysowych oraz w § 10, zobowiązuje szkoły i placówki do opracowania strategii działań wychowawczych i zapobiegawczych oraz interwencyjnych wobec dzieci i młodzieży zagrożonych demoralizacją)

Obowiązek zawiadamiania o przestępstwie Ustawa z dnia 6.06.1997r. Kodeks Postępowania Karnego (KPK) Art. 304 § 1 – Każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję.

Obowiązek prawny zawiadamiania Ustawa z dnia 26.10.1982r. o postępowaniu w sprawach nieletnich z późniejszymi zmianami: Art. 4 § 1 – Każdy, kto stwierdzi istnienie okoliczności świadczących o demoralizacji nieletniego ma społeczny obowiązek odpowiedniego przeciwdziałania temu, a przede wszystkim zawiadomienia o tym rodziców lub opiekuna nieletniego, szkoły, sądu rodzinnego, Policji lub innego właściwego organu.

Obowiązek prawny zawiadamiania Ustawa z dnia 26.10.1982r. o postępowaniu w sprawach nieletnich z późniejszymi zmianami: Art. 4 § 3 – Instytucje państwowe i organizacje społeczne, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przez nieletniego czynu karalnego ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję oraz przedsięwziąć czynności nie cierpiące zwłoki, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów popełnienia czynu.

Demoralizacja DEMORALIZACJA – naruszenie zasad współżycia społecznego, popełnienie czynu zabronionego, systematyczne uchylenie się od obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki, używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawianie nierządu, włóczęgostwo, udział w grupach przestępczych,

Demoralizacja a czyn karalny CZYN KARALNY – w myśl przepisów (art.1 par. 2 pkt 2 u.p.n.) jest to czyn zabroniony przez Ustawę jako przestępstwo ( a więc jako zbrodnia – czyn zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 albo karą surowszą lub występek – czyn zagrożony grzywną, ograniczeniem wolności albo karą przekraczającą miesiąc pozbawienia wolności), przestępstwo skarbowe oraz niektóre wykroczenia.

Czyn karalny - wykroczenia art. 51 (zakłócanie porządku publicznego), art. 62 (znęcanie się nad zwierzętami) – zmiana teraz jest to przestępstwo, art. 69 (niszczenie i uszkadzanie znaków umieszczonych przez organ państwowy), art. 74 (uszkadzanie znaków lub urządzeń zapobiegających niebezpieczeństwu), art. 76 (rzucanie kamieniami w pojazd będący ruchu), art. 85 (samowolna zmiana znaków lub sygnałów drogowych) ,

Czyn karalny – wykroczenia art. 87 (prowadzenie pojazdów przez osobę będącą po użyciu alkoholu), art. 119 (kradzież lub przywłaszczenie mienia o wartości do 420 zł.), art. 122 (paserstwo mienia o wartości do 420 zł.), art. 124 (niszczenie lub uszkadzanie mienia, jeśli szkoda nie przekracza 420 zł.), art. 143 (utrudnianie korzystania z urządzeń przeznaczonych do użytku publicznego).

DZIAŁANIA INTERWENCYJNE I DZIAŁANIA INTERWENCYJNE I .W przypadku uzyskania informacji, że uczeń który, nie ukończył 18 lat, używa alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawia nierząd, bądź przejawia inne zachowania świadczące o demoralizacji, nauczyciel powinien podjąć następujące kroki: Poinformować o stwierdzonym fakcie dyrektora szkoły , a także pedagoga/psychologa szkolnego i wychowawcę klasy; Wezwać do szkoły rodziców (ewentualnie opiekunów prawnych), poinformować ich o zdarzeniu, przeprowadzić rozmowę z rodzicami i uczniem, zobowiązać go do zaniechania negatywnego postępowania, rodziców zaś do nadzoru nad dzieckiem, zaproponować rodzicom skierowania dziecka do specjalistycznej placówki; Zawiadomić Policję lub sąd rodzinny w przypadku gdy rodzicedotychczasowe środki oddziaływania wychowawczego nie przynoszą oczekiwanych rezultatów; odmawiają współpracy, a nadal napływają informacje o przejawach demoralizacji dziecka, a także , gdy

DZIAŁANIA INTERWENCYJNE II DZIAŁANIA INTERWENCYJNE II. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje się uczeń będący pod wpływem alkoholu lub narkotyków powinien podjąć następujące kroki: Odizolować ucznia od reszty klasy/grupy, zapewniając stałą obecność przy uczniu osoby z personelu szkoły; Powiadomić dyrektora szkoły, w przypadku nieobecności dyrektora dalsze czynności nauczyciel podejmuje samodzielnie, Wezwać lekarza w celu stwierdzenia stanu nietrzeźwości lub odurzenia, ewentualnie udzielenia pomocy medycznej; Wezwać do szkoły rodziców dziecka, zobowiązać ich do niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły, w przypadku odmowy, o losie ucznia decyduje lekarz; Zawiadomić Policję, gdy rodzice ucznia odmawiają przyjścia do szkoły , a jest on agresywny , bądź swoim zachowaniem daje powód do zgorszenia albo zagraża życiu lub zdrowiu swoim lub innych osób;

DZIAŁANIA INTERWENCYJNE III DZIAŁANIA INTERWENCYJNE III. W przypadku, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły substancję przypominającą wyglądem narkotyk powinien podjąć następujące kroki: Zabezpieczyć substancję przed dostępem do niej osób postronnych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do czasu przyjazdu Policji (umieszczenie substancji w papierowej kopercie, woreczku foliowym, przeniesienie substancji w bezpieczne miejsce, ustalenie okoliczności zdarzenia), ustalić do kogo znaleziona substancja należy; Powiadomić Policję; Po przyjeździe Policji niezwłocznie przekazać zabezpieczoną substancję wraz z informacjami dot. szczegółów zdarzenia.

DZIAŁANIA INTERWENCYJNE IV DZIAŁANIA INTERWENCYJNE IV. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie substancję przypominającą narkotyk, powinien podjąć następujące kroki: Odizolować ucznia od klasy/grupy, zapewniając stałą obecność przy uczniu osoby z personelu szkoły; Nauczyciel w obecności innej osoby ma prawo żądać, aby uczeń przekazał mu substancję, pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni w odzieży (polecenie wydania substancji); W przypadku dobrowolnego wydania przez ucznia substancji nauczyciel zabezpiecza ją zgodnie z procedurą III; Uwaga!! Nauczyciel nie ma prawa samodzielnie wykonać czynności przeszukania odzieży ani teczki ucznia – jest to czynność zastrzeżona wyłącznie dla policji! Jeśli uczeń wyda substancję, nauczyciel zabezpiecza ją i przekazuje dyrektorowi wraz z informacją dotycząca okoliczności zdarzenia; Dyrektor/nauczyciel zawiadamia o zdarzeniu policję oraz rodziców/opiekunów dziecka; dyrektor/nauczyciel przekazuje Policji ucznia, zabezpieczoną substancję oraz informacje dotyczące okoliczności zdarzenia.

DZIAŁANIA INTERWENCYJNE – cd. Zgodnie z przepisami Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii – w Polsce karalne jest: posiadanie każdej ilości środków odurzających lub substancji psychotropowych; wprowadzanie do obrotu środków odurzających; udzielanie innej osobie, ułatwianie lub umożliwienie ich użycia oraz nakłanianie do użycia; udzielanie innej osobie, ułatwianie lub umożliwienie ich użycia oraz nakłanianie do użycia w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej wytwarzanie i przetwarzanie środków odurzających.

V. W przypadku, gdy uczeń popełnił przestępstwo ścigane z urzędu nauczyciel powinien podjąć następujące kroki: Przestępstwa ścigane z urzędu: udział w bójce lub pobiciu (art. 158 § 1 kk), doprowadzenie małoletniego poniżej lat 15 do obcowania płciowego lub poddania się innej czynności seksualnej (art. 200 kk), znęcanie się (art. 207 kk), naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza (art. 222 kk), znieważenie funkcjonariusza publicznego (art. 226 kk), podrabianie dokumentów (art. 270 kk), kradzież (art. 270 kk), kradzież z włamaniem (art. 279 §1 kk), zgwałcenie (art. 197 kk), rozbój (art. 280 kk), kradzież rozbójnicza (art. 281 kk), wymuszenie rozbójnicze (art. 282 kk), przywłaszczenie (art. 284 kk), oszustwo (art. 286 kk)

Zapewnić pomoc lekarską pokrzywdzonemu i sprawcy, V. W przypadku, gdy uczeń popełnił przestępstwo ścigane z urzędu nauczyciel powinien podjąć następujące kroki: Przyjąć zgłoszenie zapewniając dyskrecję zgłaszającemu poprzez wysłuchanie go przez świadków, odnotować godzinę zgłoszenia, Zapewnić pomoc lekarską pokrzywdzonemu i sprawcy, Sprawdzić wiarygodność informacji - jeżeli uczeń podaje świadków, w rozmowie z nimi uwiarygodnić informację, sprawdzić, czy zdarzenie zaistniało na terenie szkoły, w rozmowie z pokrzywdzonym ustalić liczbę sprawców i ich dane personalne, nie nagłaśniać zdarzenia, Zatrzymać sprawców - w miarę możliwości, zatrzymać do czasu przybycia Policji sprawcę (ów) przestępstwa, nie należy zatrzymywać sprawcy „na siłę”, jeżeli sprawców jest kilku, w miarę możliwości należy ich umieścić w oddzielnych pomieszczeniach,

V. W przypadku, gdy uczeń popełnił przestępstwo ścigane z urzędu nauczyciel powinien podjąć następujące kroki: Zapewnić opiekę pokrzywdzonym - ofiarę należy odizolować od sprawców, udzielić wsparcia psychologicznego pokrzywdzonym, jeżeli sytuacja tego wymaga, Zabezpieczyć rzeczy pochodzące z przestępstwa lub służących do jego popełnienia - pozostawić je w miejscu znalezienia, zabezpieczając przed przemieszczeniem, zniszczeniem, zapewnić, by przedmioty te nie były dotykane, a gdy istnieje potrzeba ich przemieszczenia, chwytać je w jednym miejscu (jak najmniej typowym) i zapamiętać miejsce uchwycenia, Odnotować personalia uczestników i ewentualnych świadków zdarzenia, Powiadomić o zdarzeniu Policję.

Przestępstwa ścigane na wniosek pokrzyw. np. : VI.W przypadku, gdy uczeń popełnił przestępstwo ścigane na wniosek pokrzywdzonego lub z oskarżenia prywatnego, nauczyciel powinien podjąć następujące kroki: Przestępstwa ścigane na wniosek pokrzyw. np. : zniszczenie lub uszkodzenie cudzej rzeczy, groźby karalne, Przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego np.: naruszenie nietykalności cielesnej, zniesławienie, zwykłe lub lekkie uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia, zniewaga,

zapewnić, w miarę potrzeby, niezbędną pomoc lekarską VI.W przypadku, gdy uczeń popełnił przestępstwo ścigane na wniosek pokrzywdzonego lub z oskarżenia prywatnego, nauczyciel powinien podjąć następujące kroki: przyjąć informację zapewnić, w miarę potrzeby, niezbędną pomoc lekarską sprawdzić wiarygodność informacji powiadomić rodziców lub opiekunów prawnych dziecka pokrzywdzonego; zrelacjonować im zdarzenie i uzgodnić, czy będą chcieli zgłosić sprawę Policji; w przypadku odmowy złożenia wniosku o ściganie sprawców przez rodziców należy ich poinformować, jakie środki (przewidziane regulaminem szkolnym) podejmie szkoła w stosunku do sprawców zdarzenia;

UWAGA ! W przypadku, gdy sprawca zdarzenia wcześniej dopuszczał się czynów świadczących o jego demoralizacji, szkoła powinna sporządzić wystąpienie do sądu rodzinnego lub Policji (specjalisty ds. nieletnich).

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ IWONA DEC