Przegląd najważniejszych europejskich idei politycznych. Część 1. Starożytność grecka i rzymska. Średniowiecze.

Starożytna Grecja: 800-480 p.n.e. – okres archaiczny 480-323 p.n.e. – okres klasyczny 323-146 p.n.e. – okres hellenistyczny

Platon (427-347) rozczarowany demokracją ateńską tworzy koncepcję państwa idealnego punktem odniesienia są dlań nauki czyste jak geometria i matematyka przedstawia model nieuchronnej degeneracji ustrojów: arystokracja  timokracja  oligarchia  demokracja  tyrania w państwie idealnym każdy robi to do czego się najlepiej nadaje, ludzie podzieleni są na kasty filozofów, wojowników i żywicieli

Arystoteles (384-322) jego filozofia wywodzi się od nauk empirycznych, starał się skupiać na tym, co rzeczywiste i możliwe człowiek jest stworzony do życia w państwie (ζῷον πολιτικόν) za cnotę szczególną uważał umiarkowanie, stąd też za najważniejszą warstwę w państwie uważał stan średni wyróżnił trzy ustroje akceptowalne tj. monarchię, arystokrację i politeę oraz ich zdegenerowane formy: tyranię, oligarchię i demokrację

Starożytny Rzym: 753-509 p.n.e. – okres królewski 509-27 p.n.e. – okres republikański 27 p.n.e.-395 n.e. – okres cesarski Niewielki wkład w filozofię polityki, natomiast fundamentalne znaczenie dla rozwoju europejskiego prawa. Polibiusz (ok. 200-118 p. n. e.) - teoria ustroju mieszanego jako optymalnego, z której czerpali inspirację późniejsi teoretycy trójpodziału władzy Cyceron (106-43 p. n. e.) - pogląd iż obywatela z państwem łączy przede wszystkim prawo (a nie partycypacja jak u Greków)

Umowna data końcowa wczesnego chrześcijaństwa różnie rozumiana, zwykle sytuowana między 325 r. (Sobór Nicejski) a 787 r. (II Sobór Nicejski). Pierwotne chrześcijaństwo przeniknięte wiarą w paruzję postrzegało państwo jako fałsz i zło, które należy traktować w najlepszym razie z obojętnością. Św. Augustyn (354-430) postrzega państwo jako skutek upadku człowieka, ale zarazem sposób na złagodzenie jego skutków.

Mianem średniowiecza określa się okres od upadku Cesarstwa Zachodniego (476) do końca Bizancjum (1453). Wyróżnia się: wczesne średniowiecze (V-X w.) pełne średniowiecze (1001—1300) późne średniowiecze (1301- ) Głównym problemem myśli i praktyki politycznej średniowiecza jest negocjowanie relacji pomiędzy władzą królewską (państwem) a kościołem.

Najważniejsi myśliciele polityczni średniowiecza: Jan z Salisbury (1120-1180) – autor dzieła Policratus, uważany za pierwszego od starożytności teoretyka myśli o polityce Św. Tomasz z Akwinu (1225-1274) – opierał się na myśli Arystotelesa, dowodził istnienia prawa naturalnego pochodzącego od Boga, opowiadał się za ustrojem monarchicznym, ale wyraźnie stwierdzał, że władza powinna być rozproszona. Marsyliusz z Padwy (1275-1342) – autor dzieła Defensor pacis, w którym opowiada się za koniecznością ograniczenia władzy kościoła, głosi iż władza powinna reprezentować ogół obywateli, a prawo powinno być pozbawione czynnika sakralnego.