Opieka nad pacjentem po udarze mózgu Anna Mirosz

Udar mózgu jest trzecią przyczyną zgonów i głównym powodem niesprawności u osób powyżej 40 roku życia.

Udar mózgu Każdy udar mózgu, nawet z niewielkimi objawami, jest stanem zagrożenia życia i wymaga jak najszybszego leczenia w szpitalu, najlepiej na tzw. oddziale udarowym, wyspecjalizowanym w opiece nad chorymi z udarem. Dotyczy to także napadu przemijającego niedokrwienia mózgu (nawet krótkotrwałego), ponieważ bardzo często poprzedza on o kilka godzin lub dni udar mózgu.

Co to jest udar mózgu? Udar mózgu to nagłe, miejscowe zaburzenie krążenia krwi w mózgu. W Polsce co roku udar mózgu dosięga ok. 70 tys. osób, z czego aż 30 tys. umiera w ciągu miesiąca. Spośród tych, którym udaje się przeżyć ostrą fazę udaru, 20% wymaga stałej opieki, 30% pomocy w niektórych codziennych czynnościach, zaś 50 % pacjentów po udarze mózgu odzyskuje niemal pełna sprawność, jest samodzielna, może wrócić do pracy.

Udar mózgu: rodzaje. Udar niedokrwienny Udar niedokrwienny mózgu (zawał mózgu) to najczęściej występująca postać udaru mózgu, która stanowi 70-80 proc. wszystkich jego przypadków. Leczenie udaru niedokrwiennego mózgu może być skuteczne - pod warunkiem, jeśli chory otrzyma pomoc w ciągu kilku godzin od pojawienia się objawów zawału mózgu. Udar mózgu nie jest jednostka chorobowa ,lecz zespołem klinicznym o różnych przyczynach, niejednorodnym obrazie klinicznym, zróżnicowanym przebiegu

Udar niedokrwienny mózgu (zawał mózgu) - przyczyny Mechanizm powstawania udaru niedokrwiennego mózgu jest podobny do zawału serca, stąd inne jego określenie – zawał mózgu. Do zawału serca dochodzi wtedy, gdy zamknięciu ulegnie tętnica doprowadzająca krew do serca. Zawał mózgu jest wynikiem zamknięcia tętnicy doprowadzającej krew do mózgu.

Ułożenie w pozycji bezpiecznej

Przyczyny Wyróżnia się trzy podstawowe przyczyny zawału mózgu: - zakrzep dużej tętnicy Jest wynikiem miażdżycy naczyń krwionośnych. Czynnikami ryzyka jej rozwoju są nadciśnienie tętnicze, podwyższony poziom cholesterolu (hipercholesterolemia), cukrzyca, palenie papierosów. W związku z tym u osób z tymi czynnikami prawdopodobieństwo wystąpienia udaru mózgu czy zawału serca jest większe niż u tych, które ich nie mają.

- uszkodzenie małych tętniczek W przebiegu niektórych chorób, np. cukrzycy czy nadciśnienia tętniczego, może dojść do uszkodzenia małych tętniczek. Skutkiem jest usztywnienie ściany naczynia, zwężenie ich światła, a czasami pełna niedrożność. Powstają wówczas małe obszary niedokrwienia mózgu – jest to tzw. mały udar mózgu. Inne jego określenie to przemijające niedokrwienia mózgu, gdyż jego objawy utrzymują się zwykle 15-60 minut, najdłużej 24 godziny, i same ustępują całkowicie. Są to objawy ostrzegawcze - jeśli ciśnienie krwi lub poziom cukru nie zostaną uregulowane, dochodzi do powstania coraz to nowych obszarów niedokrwienia, a w końcu do pełnego, dokonanego udaru mózgu.

- udar mózgu w wyniku zatoru pochodzącego z serca W przebiegu niektórych chorób serca w jego wnętrzu może się utworzyć skrzeplina krwi. Czasami dochodzi do oderwania się jej fragmentu, który z prądem krwi może dopłynąć do tętniczki mózgowej i spowodować jej zamknięcie, co skutkuje zawałem mózgu. Chorobą, która w sposób szczególny sprzyja powstawaniu skrzeplin w sercu, jest migotanie przedsionków. Inne możliwe przyczyny to wady zastawek serca, zapalenie wsierdzia, układowe zapalenie naczyń.

Ze względu na czas trwania udar niedokrwienny dzieli się na: przemijający atak niedokrwienny mózgu, inaczej mały udar lub mini udar, (TIA)- objawy niedokrwienia utrzymują się maksymalnie do 24 godzin odwracalny udar niedokrwienny mózgu- objawy ustępują w ciągu kilku (zwykle ok. 3) tygodni dokonany udar niedokrwienny mózgu - objawy utrzymują się dłużej

Udar niedokrwienny mózgu (zawał mózgu) – rehabilitacja W szpitalu, oprócz podawania leków, chory powinien rozpocząć rehabilitację: - ćwiczenia ruchowe, - ćwiczenia funkcji mowy, - sprawności myślenia. Rehabilitacja powinna być rozpoczęta najwcześniej jak to możliwe.

Możliwość wystąpienia przykurczów z powodu długotrwałego unieruchomienia. Cel pielęgnacji: 1. Zapobieganie powstawaniu przykurczy 2. Poprawa kondycji fizycznej pacjenta Działania pielęgniarskie: 1. Zaproponowanie ćwiczeń czynnych (przez rehabilitanta), które pacjent może wykonywać z pomocą opiekuna, rodziny 2. Edukacja pacjenta nt. ćwiczeń biernych, które może wykonywać w łóżku samodzielnie. 3. Zastosowanie udogodnień w łóżku oraz prawidłowe ułożenie kończyn chorego. 4. Stosowanie masażu w celu rozluźnienia mięśni. 5. Powolne uruchamianie pacjenta. 6. Poinformowanie rodziny o ograniczeniach chorego i ustalenie zakresu pomocy rodziny w rehabilitacji pacjenta 7. Zastosowanie odpowiedniego łóżka z regulacją wysokości

Trudności w połykaniu z powodu przebytego udaru niedokrwiennego i osłabienia mięśni gładkich przełyku Cel opieki: Ułatwienie choremu przyjmowania pokarmów i zapobieganie powikłaniom Działania pielęgniarskie: 1. Zredukowanie czynników niewydolności motorycznej przez: – układanie chorego w pozycji siedzącej lub wysokiej z lekko zgiętą szyją – przyjmowanie pozycji siedzącej na 15-30 min przed jedzeniem i po jedzeniu – zalecanie wstrzymywania oddechu przy przełykaniu – jedzenie małymi porcjami 2. Stosowanie diety bogato energetycznej i urozmaiconej 3. Zwiększenie podaży płynów 4. Zapewnienie higieny jamy ustnej, wykorzystywanie środków odkażających

Ryzyko odparzeń skóry z powodu założonego pampersa Cel opieki: Zmniejszenie ryzyka wystąpienia odparzeń Działania pielęgniarskie: 1. Codzienna systematyczna kontrola skóry pośladków oraz krocza (zaczerwienienie, obrzęk) 2. Dokładna kąpiel chorego z zastosowaniem płynów nawilżających skórę, dokładne, ale delikatne osuszanie miękkim ręcznikiem. 3. Zastosowanie kremów oraz oliwki do nawilżenia skóry. Zastosowanie np. Sudocremu na pośladki i pachwiny 4. Każdorazowa wymiana pampersa po oddaniu stolca i moczu, następnie zastosowanie chusteczek nawilżających, bądź kąpiel pod bieżącą wodą. 5. Dbanie o zasady aseptyki i antyseptyki, delikatne postępowanie w okolicach podrażnionych 6. Ubieranie chorego zgodnie z temperaturą, unikanie przegrzania, używanie bawełnianych materiałów 7. Codzienna ocena stosowanych procedur

Ryzyko urazu spowodowane zaburzeniami równowagi Cel: Likwidacja ryzyka, zapewnienie bezpieczeństwa Działania pielęgniarskie: 1. Towarzyszenie choremu podczas dłuższych spacerów ( wskazane jest wzięcie pacjenta pod rękę żeby zabezpieczyć przed ewentualnym upadkiem); 2. Zadbanie o to, aby chory nie nosił zbyt luźnych butów ani zbyt ciasnych, buty powinny mieć najlepiej gumową podeszwę, która zapobiega pośliźnięciu się; 3. Poinformowanie o zabezpieczeniu elementów kanciastych (stół, szafki) w mieszkaniu; 4. Zwrócenie uwagi na chodniki i dywaniki ( najlepsze by było ich usunięcie albo zaopatrzenie w podkłady antypoślizgowe); 5. Motywowanie chorego do skorzystanie z pomocy osoby drugiej 6. Poinformowanie rodziny, że w razie upadku nie należy krzyczeć ani robić przerażonej miny ponieważ może to zwiększyć stres u poszkodowanego( należy spokojnie obejrzeć chorego, sprawdzić czy nie doszło do złamania i pomóc mu się podnieść); 7. Wszystkie kruche przedmioty należy umieścić poza zasięgiem chorego; 8. Informujemy najbliższe osoby chorego o zabezpieczeniu ostrych przedmiotów – noże kuchenne, nożyczki itp.;

9.Staramy się przekazać informacje rodzinie jak ważne jest przechowywanie niebezpiecznych płynów np. środki czystości), leki i kosmetyki w zamkniętej szafce, a także o okryciu przewodów elektrycznych i różnego rodzaju kabli odpowiednio przystosowanymi listwami; 10. Przy łóżku chorego ( jeśli jest taka możliwość rodziny) można zamocować siatką zabezpieczającą przed wypadnięciem chorego z łóżka ( nie jest ona konieczna w początkowej fazie choroby, mogła by wówczas chorego przestraszyć) oraz uchwytów umożliwiających choremu podnoszenie; 11. Zalecenie rodzinie, aby w łazience i toalecie przymocować uchwyty, których chory będzie się mógł podtrzymać, w wannie i pod prysznicem maty antypoślizgowe, można też wstawić stołeczek.

Niewydolność w zakresie samoopieki i samopielęgnacji Cel: Poprawa wydolności opiekuńczej rodziny i pacjenta Działania pielęgniarskie: 1. Edukacja rodziny o sposobie wykonania toalety ciała w łóżku chorego. 2. Zaproponowanie ćwiczeń ( pomoc rehabilitanta), które rodzina może wykonywać z pacjentem samodzielnie. 3. Edukacja rodziny o konieczności pomocy pacjentowi w czynnościach, które sprawiają choremu trudność. 4. Edukacja rodziny nt. sposobów podnoszenia i zmiany pozycji chorego. 5. Zaproponowanie stosowania udogodnień w łóżku polepszających komfort pacjenta. 6. Edukacja rodziny nt. profilaktyki przeciwodleżynowej. 7. Wykonanie z rodziną zmiany pozycji ciała i bielizny pościelowej z zastosowaniem udogodnień u chorego.

Ryzyko powstania odleżyn Cel: Zapobieganie powstawaniu odleżyn Dziania pielęgniarskie: Ułożenie na materacu zmiennociśnieniowym dynamicznym z uwzględnieniem doboru materiału do stopnia ryzyka powstania odleżyn np. wg skali Norton 2. Zastosowanie udogodnień w łóżku (wałki, krążki, skóra owcza lub barania, podpórki, kliny) 3. Przy ułożeniu w pozycji wysokiej należy założyć wałek pod uda lub oparcie dla stóp. Pamiętać należy o ochronie stóp przed nadmiernym uciskiem bielizny pościelowej. Wezgłowie łóżka należy utrzymać na najniższej wysokości, jeśli nie przeszkadza w tym stan pacjenta 4. Przy ułożeniu w pozycji bocznej należy oddzielić kończyny dolne poduszkami. Unikać położenia bezpośrednio na krętarzu wielkim 5. Przy ułożeniu na brzuchu należy odciążyć kolce biodrowe, guzowatość piszczeli, piersi u kobiet

6. Zmiana pozycji przynajmniej, co 2 godziny 6. Zmiana pozycji przynajmniej, co 2 godziny. Należy stosować pisemny schemat obracania i zmian ułożenia pacjenta 7. Zachowanie prawidłowej techniki podnoszenia na podkładzie z mocnego płótna metodą ,,hamaka”. Nie należy pociągać za skórę pacjenta. Należy mieć krótko obcięte paznokcie 8. Dokładne, delikatne osuszanie skóry, szczególnie w okolicach fałdów i miejsc narażonych na ucisk 9. Oklepywanie miejsc narażonych na ucisk wypukliną dłonią o złączonych palcach 10. Przy każdej zmianie pozycji, przy kąpieli delikatny masaż (nacieranie) skóry w miejscach narażonych na ucisk z zastosowaniem: – zawiesiny (lotionu) – oliwki – kremu alantoinowego – 0.5% kremu propolisowego – talku lub mączki ziemniaczanej 11. Delikatny masaż różnymi technikami: – unoszenie i ściskanie tkanki okolicy pośladkowej, u podstawy kręgosłupa i mięśni obręczy kończyny górnej: unikanie pocierania opuszkami palców skóry w okolicach wyrostków kolczystych i innych wystających części ciała

12. Obserwowanie skóry przynajmniej 1 raz dziennie, najlepiej w czasie czynności higienicznych i przy każdej zmianie pozycji. Obserwowanie czy pacjentka nie moczy się. Dokumentowanie wyników oględzin. 13. Kontrolowanie objawów (ból, duszność, przykurcze) 14. Stosowanie przylepców nieodparzających do przytwierdzenia opatrunków 15. Dokładne codzienne prześcielanie łóżka, aby nie pozostawić fałdów i zmarszczek. Usuwanie spod pacjenta szwów, guzików, okruchów i innych zanieczyszczeń. Bielizna i pościelowa powinna być sucha, czysta, nie krochmalona, miękka z surowców naturalnych. Należy unikać przegrzania i przepocenia 16. Żywienie pacjenta zgodnie ze zleconą dietą, uzupełnianie niedoborów białka, suplementacja witamin A i C, soli mineralnych głównie cynku

Zaburzenia w komunikacji z powodu afazji i porażenia mięśni twarzy. Cel: Poprawa komunikacji chorego z innymi osobami. Działania pielęgniarskie: Rozmowa z pacjentem i rodziną nt. przyczyn afazji, dalszego postępowania, rokowania. Zaproponowanie ćwiczeń mięśni twarzy poprawiających wymowę. Motywowanie chorego do ćwiczeń aparatu mowy. Zaproponowanie innych, niewerbalnych sposobów do komunikacji z innymi. Głośna i wyraźna mowa z głową skierowaną w stronę pacjenta. Organizacja choremu warunków i czasu na ćwiczenia mowy . Obserwacja chorego i instruowanie chorego podczas ćwiczeń mowy. Zaproponowanie/organizacja konsultacji z logopedą. Śledzenie postępów chorego, podkreślanie osiągnięć chorego w obecności jego i jego bliskich.

Niemożność samodzielnego wykonania czynności higienicznych przez chorego. Cel: Zwiększenie sprawności chorego w wykonywaniu czynności higienicznych. Działania pielęgniarskie: Stworzenie optymalnych warunków do wykonywania czynności higienicznych (temperatura łazienki, preferowana temperatura wody). Zapewnienie intymności podczas kąpieli i korzystania z toalety. Przygotowanie przyborów toaletowych w łatwo dostępnym miejscu. Zapewnienie bezpieczeństwa w łazience i zwiększenie samodzielności przez stosowanie urządzeń pomocniczych: krzesło lub stolik w wannie (kabinie) gąbka na długiej rączce podnośnik przy transporcie na krzesło antypoślizgowe maty na podłodze w łazience rękawiczki myjące z kieszonką na mydło przystosowanie szczoteczki do zębów uchwyty prysznicowe

Nietrzymanie moczu i stolca. Cel opieki: Pomoc choremu w osiągnięciu lepszej kontroli nad realizacją potrzeb fizjologicznych. Działania pielęgniarskie: Pomoc w założeniu lub założenie choremu pampersa. Podejmowania działań mających na celu regulacje rytmu wypróżnień i zwiększenie kontroli nad oddawaniem moczu. Zapewnienie choremu szybkiego dostępu do kaczki, basenu. Wychodzenie z chorym codziennie o tej samej porze do toalety, wychodzenie w regularnych odstępach i przed odpoczynkiem nocnym do toalety w celu oddania moczu.

Obniżone samopoczucie chorego, ryzyko rozwoju depresji. Cel opieki: Poprawienie samopoczucia chorego. Działania pielęgniarskie: Towarzyszenie choremu, rozmowa z chorym. Życzliwe zwracanie się do chorego. Zapewnienie choremu konsultacji psychologicznej. Poinstruowanie rodziny aby zapewniła choremu niezbędne wsparcie i towarzyszyła mu. Mobilizowanie chorego, zachęcanie do ćwiczeń, podkreślanie sukcesów chorego w terapii.

Odczuwanie bólu i zaburzeń czucia po stronie niedowładnych kończyn. Cel opieki: Zmniejszenie odczuwania bólu, zmniejszenie zaburzeń czucia. Działania pielęgniarskie: Podaż leków przeciwbólowych (pielęgniarka) wg. indywidualnej karty zleceń lekarskich Monitorowanie nasilenia bólu. Realizacja zabiegów fizjoterapeutycznych, mających na celu poprawę ukrwienia tkanek, poprawę czucia. Ocena skuteczności prowadzonego leczenia p-bólowego, modyfikacja w razie potrzeby.

Ryzyko powikłań wynikających z rozpoznania klinicznego. Cel opieki: Wczesne rozpoznawanie powikłań, zapobieganie im. Działania pielęgniarskie: wczesne rozpoznawanie zaburzeń połykania, unikanie zachłyśnięć monitorowanie przyrządowe i bezprzyrządowe chorego regularna ocena chorego pod kątem wydolności samoopiekuńczej instruowanie pacjenta jak ma wykonywać ćwiczenia oddechowe, oklepywanie pacjenta szybkie reagowanie na problemy występujące u chorego częsta ocena stanu skóry i stanu ogólnego chorego regularna ocena stanu neurologicznego chorego usprawnianie chorego

Ryzyko występowania zaparć stolca w konsekwencji unieruchomienia w łóżku. Cel: Przywrócenie prawidłowego wydalania stolca. Działania pielęgniarskie: Przeprowadzenie z pacjentem wywiadu ukierunkowanego na: - czas trwania zaparcia, - częstość wypróżnień, - ilość, - konsystencję, - kształt stolca, - objawy towarzyszące oddawaniu stolca Badanie fizykalne brzucha w kierunku występowania twardych mas kałowych i wzdęcia brzucha, osłuchiwanie perystaltyki jelit. Zastosowanie diety bogato resztkowej- zwiększenie ilości błonnika pokarmowego do 20/30 g na dobę, w kilku porcjach, zwiększenie ilości płynów do 2-3 litrów/dobę przez podawanie: produktów zbożowych: kaszy gryczanej, jęczmiennej, chleba razowego, chleba żytniego, otrąb, owoców i warzyw: jabłek, agrestu, poziomek, ogórków, winogron, suszone śliwki, rzepy, buraków, rzodkiewek, pomidorów, szczawiu, roślin strączkowych, ziemniaków, chłodnych płynów: wody, mleka, maślanki, kefiru, kompotu z suszonych śliwek, powideł ze śliwek, tłuszczów- masła, oliwy z oliwek, konieczne regularne spożywanie posiłków, 4-5 razy na dobę.

cd. Zwiększenie aktywności ruchowej podczas leżenia w łóżku: częsta zmiana pozycji, ćwiczenia mięśni tłocznych brzucha, ćwiczenia oddechowe masaż brzucha kilka razy dziennie- dłonią przez 2-3 minuty, z zastosowaniem ruchów głaskających w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara Dbanie o regularne wypróżnienia, zalecane próby oddania stolca 5-10 min po posiłkach do ok. 30 min, umożliwienie wydalania w porze, do której pacjent był przygotowany, na życzenie pacjenta bezzwłocznie podawać basen, codziennie dokonywać oceny wypróżnień i je odnotowywać. Przyjmowanie wygodnej, fizjologicznej pozycji podczas defekacji ( w miarę możliwości), zapewnienie intymności i spokoju.

UDAR KRWOTOCZNY

Udar krwotoczny mózgu Udar krwotoczny mózgu (krwotok śródmózgowy) to potocznie wylew krwi do mózgu, spowodowany pęknięciem naczynia mózgowego. Udar krwotoczny mózgu występuje rzadziej niż udar niedokrwienny, jednak jest znacznie groźniejszy. Udar krwotoczny mózgu stanowi 10 – 15 %wszystkich udarów. Częstość ich występowania ocenia się na 10 – 20 przypadków na 100 tys.

Wszystkie krwotoczne udary mózgu są niebezpieczne, jednak do najgroźniejszych należy krwotok do móżdżku (do tylnej jamy czaszki), ponieważ w miarę stopniowego powiększania się objętości krwiaka tylnej jamy dochodzi do ucisku na ośrodek oddechowy pnia mózgu, co stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia i wymaga jak najszybszej interwencji neurochirurgicznej. Ciężki przebieg i gorsze rokowania mają te krwotoki, w których dochodzi do przebicia się krwiaka do układu komorowego mózgu, wypełnionego płynem mózgowo-rdzeniowym.

NAGŁY STAN ZAGROŻENIA ŻYCIA Udar krwotoczny jest dolegliwością chorobową i nagłym stanem zagrożenia życia, często nazywanym krwotokiem śródmózgowym lub wylewem krwi do mózgu. W obrębie mózgowia dochodzi do wynaczynienia krwi, wskutek pęknięcia naczynia. Udar krwotoczny jest jedną z najczęstszych przyczyn śmierci oraz niepełnosprawności u osób dotychczas zdrowych. Według badań w Polsce na udar zapada około 177 na 100 000 mieszkańców (mężczyźni) oraz 125 na 100 000 u kobiet. Śmiertelność oscyluje w granicach 65 zgonów na 100 tysięcy osób. Najcięższy przebieg i gorsze rokowania posiadają krwotoki, w których krwiak przebija się do układu komorowego mózgu, w którym znajduje się płyn mózgowo- rdzeniowy. Krwotok śródmózgowy to choroba, która może występować u osób w każdym wieku, chociaż największe predyspozycje posiadają osoby w przedziale 50-70 lat.

Wpływ NT (Nadciśnienie Tętnicze) na udar krwotoczny Za główny czynnik zwiększający ryzyko krwotoku śródmózgowego uważa się nadciśnienie tętnicze, a dokładniej brak jego leczenia lub niewłaściwe leczenie. Nadciśnienie uszkadza ściany naczyń mózgowych, zwiększając ich podatność na pęknięcie. Znacznie rzadziej krwawienie obserwuje się w miejscu, gdzie znajdują się nieprawidłowo zbudowane naczynia mózgowe, zazwyczaj pod postacią naczyniaka lub tętniaka. Ponad połowa udarów krwotocznych mózgu związana jest właśnie z nadciśnieniem tętniczym, a u pacjentów w wieku ponad 70 lat najczęstszą jego przyczyną jest mózgowa angiopatia amyloidowa, czyli gromadzenie się patologicznego białka- amyloidu w okolicy naczyń. Wysokie ciśnienie powoduje, że ściany drobnych tętniczek ulegają stwardnieniu, przez co stają się one mniej odporne i pękają.

Do powstawania krwotoku śródmózgowego przyczyniają się również : zapalenie naczyń, infekcyjne zapalenie wsierdzia, nadużywanie alkoholu wywołujące nadciśnienie nerkopochodne, wywiad rodzinny w kierunku krwotocznych udarów mózgu, przyjmowanie niektórych leków (np. heparyna, preparaty przeciw krzepliwości), nowotwory oraz ich przerzuty, przyjmowanie narkotyków, wrodzone i nabyte skazy krwotoczne, zaburzenia krzepnięcia wskutek, np. chorób wrodzonych.

NAGŁY PRZEBIEG Symptomy towarzyszące krwotokowi śródmózgowemu pojawiają się nagle. Rozerwane i krwawiące naczynie sprawia, że dochodzi do ostrego niedokrwienia tkanki nerwowej, czemu towarzyszy powiększający się krwiak i szybko rosnący obrzęk mózgu. Dochodzi do zespołu wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego z powodu braku możliwości rozciągnięcia się kości czaszki i wzajemnego ucisku struktur mózgowia oraz gromadzącej się krwi.

Wzmożonemu ciśnieniu towarzyszą: nudności, wymioty (chlustające), pojawiające się zazwyczaj nad ranem niezależnie od spożytych pokarmów, ostry ból głowy (opisywany przez chorych jako najsilniejszy ze wszystkich dotychczas doświadczonych) utrata przytomności, drętwienie twarzy z wykrzywieniem ust, niedowłady i zaburzenia mowy. napady drgawkowe, czasem sztywność karku.

Z czasem zaczynają pojawiać się kolejne objawy udaru krwotocznego mózgu, które stanowią bezpośrednie zagrożenie dla życia chorego. Klinicznie objawiają się one śpiączką i problemami z oddychaniem. Czasem obserwuje się objawy ogniskowe udaru mózgu, które wynikają ze zniszczenia określonych struktur mózgu, nie są one jednak dominujące.

Diagnoza udaru krwotocznego mózgu i jego pochodzenie powinna być jak najszybciej postawiona. Najczęściej w tym celu wykonuje się tomografię komputerową głowy u wszystkich osób z objawami nasuwającymi podejrzenie krwotoku śródmózgowego. Inną, również skuteczną metodą jest badanie rezonansem magnetycznym, jednak stosowane jest ono o wiele rzadziej, ze względu na mniejszą dostępność aparatury medycznej, szczególnie na izbie przyjęć. W każdym przypadku konieczne jest oznaczenie ciśnienia tętniczego. Diagnostyka rozszerzana jest u pacjentów z podejrzeniem malformacji naczyniowych. U chorych hospitalizowanych z powodu udaru krwotocznego mózgu wykonuje się dodatkowo: morfologię, oznaczenie glikemii, elektrolitów, kreatyniny, aminotransferaz, koagulogram oraz EKG.

ROKOWANIE Rokowania w udarze krwotocznym mózgu są dosyć poważne i zależą od tego, które struktury mózgu zostały uszkodzone oraz w jakim stopniu. Ważny jest również wiek chorego oraz inne dodatkowe choroby, na które cierpi. Śmiertelność w udarze krwotocznym mózgu to około 40-60% w ciągu 30 dni po udarze. Rokowania polepszają się u osób, które przeżyją pierwszy miesiąc po tym epizodzie. Do najpoważniejszych powikłań krwotoku śródmózgowego zalicza się: - obrzęk mózgu (w pierwszych dniach po udarze), - krwawienia nawrotowe (w ciągu pierwszych kilku godzin po udarze) - krwotok wewnątrzkomórkowy.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ