BANKOWOŚĆ dr Radosław Winiarski Zakład Bankowości i Rynków Pieniężnych Katedra Systemów Finansowych Gospodarki Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego

Zajęcia 1, 2 Bankowość centralna

Dwuszczeblowy sektor bankowy – instytucje centralne systemu bankowego B.C. bk bk bk bezpieczeństwo rozliczeń międzybankowych KNF KIR KIR KIR nadzór bk bk bk BFG gwarantowanie depozytów

Nadzór nad systemem bankowym 1989-1997 1997-2008 2008-obecnie Prezes NBP Generalny Inspektor Nadzoru Bankowego KNB Generalny Inspektor Nadzoru Bankowego KNF Obszar działalności KNF, skład komisji oraz aparat wykonawczy? Komisja Nadzoru Finansowego (główne zadania w obszarze nadzoru nad pionem bankowości): licencjonowanie działalności banków tworzenie regulacji ostrożnościowych kontrolowanie działalności banków nakładanie sankcji na banki w sytuacji nieprzestrzegania przepisów prawa Od 27 października 2012 roku KNF objęła nadzór nad SKOK

System gwarantowania depozytów Bankowy Fundusz Gwarancyjny BFG (Ustawa z 14 grudnia 1994), Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji system gwarantowania depozytów powszechność ? obowiązkowość ? deponenci ? kwoty gwarantowane ? fundusz ochrony środków gwarantowanych ? pomoc finansowa bankom, przymusowa restrukturyzacja pożyczki gwarancje poręczenia fundusz pomocowy monitoring sytuacji ekonomiczno finansowej banków

Najważniejsze funkcje Banku Centralnego według MFW: pełnienie roli agenta kredytowego i fiskalnego rządu, przechowywanie rezerw krajowych oraz złota i walut obcych oraz administrowanie nimi, przechowywanie rezerw banków komercyjnych, emitowanie znaków pieniężnych

Funkcje NBP: bank emisyjny bank banków podaż pieniądza gotówkowego przyjmowanie rezerw gotówkowych banków komercyjnych oraz udzielanie im kredytów kreacja potencjału kredytowego banków komercyjnych regulacja płynności sektora bankowego prowadzenie rachunków banków komercyjnych zapewnienie warunków prawidłowego obrotu płatniczego w kraju i za granicą

Funkcje NBP: bank państwa bieżąca obsługa budżetu oraz prowadzenie rachunków jednostek budżetowych występowanie w roli agenta w zakresie długu państwowego pełnienie roli depozytariusza rządu i jego agenta administrowanie rezerwami dewizowymi państwa oraz złotem realizacja polityki kursu walutowego oraz rezerw walutowych państwa rola doradcy rządu oraz jednostek organizacyjnych rządu

Cele polityki monetarnej BC podejście klasyczne „ilościowe” podejście nowoczesne „wielopłaszczyznowe” podejście eklektyczne oraz koncepcja BCI triada celów koncepcje cele finalne keynesowska monetarystyczna stabilności kursu walutowego (tzw. cel kursowy) cele pośrednie cele operacyjne

Cele polityki monetarnej NBP 1989-1997 1998-2003 2004-obecnie cel: umacnianie pieniądza polskiego osiąganie celów monetarnych przy utrzymaniu stałego kursu walutowego bardzo trudne zmiana założeń polityki monetarnej cel określony w K oraz ustawie o NBP średniookresowa strategia polityki pieniężnej 1999-2003 koncepcja BCI strategia polityki pieniężnej po 2003r koncepcja CCI kryteria zbieżności traktatu z Maastricht

Cele polityki monetarnej BC Rezerwa Federalna (FED) Bank Angli EBC podejście eklektyczne stabilna waluta oraz inflacja (2% +/- 1 p.p.) stabilność cen (HICP poniżej ale blisko 2%)

Klasyfikacje instrumentów polityki monetarnej BC: Instrumenty polityki monetarnej: stopy procentowe, system minimalnych rezerw obowiązkowych, operacje otwartego rynku, operacje depozytowo-kredytowe, maksymalne terminy spłat, dodatkowe zabezpieczenia zwrotności kredytu, limity (kontyngenty) kredytowe, oddziaływanie przez perswazję;

Instrumenty polityki monetarnej NBP: stopa rezerwy obowiązkowej operacje depozytowo-kredytowe kredyt lombardowy kredyt redyskontowy lokata jednodniowa operacje otwartego rynku warunkowe repo (zakup przez BC) reverse repo (sprzedaż przez BC) bezwarunkowe (outright) swap walutowy

Instrumenty polityki monetarnej NBP: operacje otwartego rynku podstawowe dostrajające strukturalne perswazja kurs walutowy

ekspansywna oraz restrykcyjna polityka monetarna NBP: Zaklasyfikuj poniższe działania do grupy ekspansywnej lub restrykcyjnej polityki monetarnej banku centralnego: - obniżenie oprocentowania rezerwy obowiązkowej w BC - zwiększenie salda operacji reverse repo o charakterze dostrajającym - wprowadzenie warunku redyskonta w BC jedynie weksli o charakterze kupieckim - rozszerzenie listy papierów wartościowych wykorzystywanych w transakcjach kredytu lombardowego i operacji repo - zapowiedź kontynuacji kolejnej rundy „luzowania ilościowego” - podwyżka stóp procentowych o 0,5 p.p. - zmiana nastawienia członków RPP do założeń polityki monetarnej na „jastrzębie” - kupno od banków komercyjnych przez BC bonów skarbowych na przetargach - zwiększenie udziału własnego klientów w przypadku kredytów hipotecznych

Polityka monetarna BC w latach 1998-2003  NBP EBC REZERWA FEDERALNA rok PKB inflacja stopa ref. 2003 3,7 0,8 6,75-5,25 0,2 2,0 2,75-2,0 3,1 1,9 1,0 2002 1,25 0,7 11,5-6,57 2,3 3,25-2,75 2,4 1,25-1,0 2001 0,97 3,6 19,0-11,5 1,4 4,75-3,25 0,3 6-1,25 2000 4,22 8,3 16,5-19,0 3,5 2,1 3,0-4,75 3,8 3,4 5,0-6,0 1999 3,95 9,4 15,5-16,5 2,5 1,1 3,0 4,1 2,6 4,75-5,0 1998 4,9 24,0-15,5 2,8 1,2 4,3 1,5 5,0-4,75   Na podstawie danych z powyższej tabeli skomentuj skuteczność polityki pieniężnej ww. banków centralnych oraz przyczyny różnic w prowadzonej polityce pieniężnej

Przygotowanie na zajęcia 2. Proszę o rozwiązanie zadań (slajdy nr 15 oraz 16). na podstawie Sprawozdania finansowego NBP (lata 2011,2012) – link- http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/statystyka/rachunkowosc/sprawozdanie2012.html proszę odpowiedzieć na poniższe pytania: - jakie są 3 główne funkcje BC? - które pozycje z bilansu oddają jego 3 główne funkcje? - jaka jest relacja trzech najwyższych pozycji aktywów i pasywów do sumy bilansowej NBP za 2012r. Scharakteryzuj poszczególne pozycje. - dlaczego w pasywach NBP występuje strata z lat ubiegłych? na czym BC zarabia? Jakiego rodzaju koszty ponosi? - po jakich pozycjach bilansu NBP można ocenić skalę i wartość operacji otwartego rynku? - czy NBP zasila czy może ściąga nadmiar płynności z sektora banków komercyjnych? - jaka jest baza monetarna NBP? skomentuj udział gotówki oraz rezerw dewizowych w bilansie NBP. Proszę przynieść na zajęcia wydrukowane sprawozdanie finansowe NBP (bilans, rachunek wyników) za lata 2011-2012. Literatura: Górski M., 2013, Rynkowy system finansowy – rozdziały 5. Dwuszczeblowy sektor bankowy – bankowość centralna,