„Jak odzyskać swoje pieniądze, czyli od wezwania do zapłaty Okręgowa Izba radców prawnych w szczecinie „Lekcje prawa w szkołach 2016/2017” „Jak odzyskać swoje pieniądze, czyli od wezwania do zapłaty do komornika” Marta Maciejuk radca prawny Gryfino, dnia 16 listopada 2016 r.
DŁUŻNIK (pozwany) wierzytelność WIERZYCIEL (powód) PODSTAWOWE POJĘCIA* DŁUŻNIK (pozwany) wierzytelność WIERZYCIEL (powód) Podmiot zobowiązany Podmiot uprawniony Wierzytelność – uprawnienia wierzyciela Dług – obowiązki dłużnika Świadczenie – przedmiot stosunku prawnego (np. pieniądze) Roszczenie – skonkretyzowana wierzytelność (podmiotowo i przedmiotowo) *Opracowano na podstawie: Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania – część ogólna, 8 wydanie rozszerzone i zaktualizowane, Warszawa 2008, str. 11 – 16. dług
3 ETAPY WINDYKACJI 1. Wezwanie do zapłaty 2. Sąd 3. Komornik
WEZWANIE DO ZAPŁATY – CZY JEST KONIECZNE? Trzeba je wysłać, gdy nie oznaczono daty spełnienia świadczenia (dłużnik ma obowiązek je spełnić niezwłocznie po wezwaniu – art. 476 k.c.). W pozostałych przypadkach nie jest to konieczne, ale warto je wysłać – daje to możliwość: uniknięcia długiego postępowania sądowego i ewentualnego zwrotu kosztów procesu dłużnikowi, uzyskania oświadczenia o uznaniu długu, sprawdzenia aktualności adresu dłużnika.
CO MOŻE WYDARZYĆ SIĘ W SĄDZIE? POZEW NAKAZ ZAPŁATY KLAUZULA WYKONALNOŚCI SPRZECIW/ZARZUTY WYROK ODPOWIEDŹ NA POZEW ROZPRAWA WYROK APELACJA SĄD II INSTANCJI
WŁAŚCIWOŚĆ SĄDÓW – art. 17 kpc Sądy rejonowe – sprawy o: prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu sporu nie przewyższa siedemdziesięciu pięciu tysięcy złotych, alimenty, naruszenie posiadania, ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami, uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, sprawy rozpoznawane w elektronicznym postępowaniu upominawczym (https://www.e-sad.gov.pl), o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa, rozwiązanie przysposobienia.
WŁAŚCIWOŚĆ SĄDÓW – art. 17 kpc Sądy okręgowe – sprawy o: o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych; prawa niemajątkowe i łącznie z nimi dochodzone roszczenia majątkowe; ochronę praw autorskich i pokrewnych, jak również dotyczących wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych oraz o ochronę innych praw na dobrach niematerialnych; o roszczenia wynikające z Prawa prasowego; o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale spółdzielni; o uchylenie, stwierdzenie nieważności albo o ustalenie nieistnienia uchwał organów osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną; o zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji; o odszkodowanie z tytułu szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem.
OPŁATY W POSTĘPOWANIU CYWILNYM USTAWA z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j.: Dz.U. z 2016 r., poz. 623): podstawowa opłata od pozwu – 5% wartości przedmiotu sporu inne wysokości opłaty – postępowanie uproszczone, nakazowe, elektroniczne postępowanie upominawcze minimalna opłata – 30 zł
POSTĘPOWANIE UPROSZCZONE – art. 5051 k.p.c. Ma zastosowanie w sprawach należących do właściwości sądów rejonowych: o roszczenia wynikające z umów, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza dziesięciu tysięcy złotych, a w sprawach o roszczenia wynikające z rękojmi, gwarancji jakości lub z niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową sprzedaży konsumenckiej, jeżeli wartość przedmiotu umowy nie przekracza tej kwoty; o zapłatę czynszu najmu lokali mieszkalnych i opłat obciążających najemcę oraz opłat z tytułu korzystania z lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej bez względu na wartość przedmiotu sporu. UWAGA: Pozew, odpowiedź na pozew, sprzeciw od wyroku zaocznego i pismo zawierające wnioski dowodowe wnoszone w postępowaniu uproszczonym powinny być sporządzone na urzędowych formularzach – OBOWIĄZKOWO. https://bip.ms.gov.pl/pl/formularze/formularze-pism-procesowych-w-postepowaniu-cywilnym/
POSTĘPOWANIE UPOMINAWCZE POSTĘPOWANIE NAKAZOWE I NAKAZOWE POSTĘPOWANIE UPOMINAWCZE POSTĘPOWANIE NAKAZOWE Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym może być wydany, jeśli powód dochodzi roszczenia pieniężnego Nakaz w postępowaniu nakazowym może być wydany na pisemny wniosek powoda zgłoszony w pozwie i przy spełnieniu określonych przesłanek z art. 485 k.p.c. Środek zaskarżenia od nakazu zapłaty – sprzeciw (nie podlega opłacie) Środek zaskarżenia od nakazu zapłaty – zarzuty (podlegają opłacie) Niższa opłata od pozwu Nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym – tytuł zabezpieczenia
Z SĄDU DO KOMORNIKA TYTUŁ EGZEKUCYJNY – np. nakaz zapłaty, wyrok, ugoda sądowa określająca roszczenie wierzyciela nadające się do wyegzekwowania KLAUZULA WYKONALNOŚCI – postanowienie sądu umożliwiające wszczęcie postępowania egzekucyjnego TYTUŁ EGZEKUCYJNY + KLAUZULA WYKONALNOŚCI TYTUŁ WYKONAWCZY WNIOSEK EGZEKUCYJNY – pismo do komornika, do którego dołącza się tytuł wykonawczy
KLAUZULA WYKONALNOŚCI Brzmienie klauzuli wykonalności według rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 6 sierpnia 2014 r. w sprawie określenia brzmienia klauzuli wykonalności: "W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej, dnia ..... 20..... r. Sąd ..... w ..... / Referendarz sądowy w Sądzie ..... w ..... stwierdza, że niniejszy tytuł uprawnia do egzekucji w całości / w zakresie ..... oraz poleca wszystkim organom, urzędom oraz osobom, których to może dotyczyć, aby postanowienia tytułu niniejszego wykonały, a gdy o to prawnie będą wezwane, udzieliły pomocy.” (§ 1 ww. rozporządzenia) W treści klauzuli wykonalności ponadto wskazuje się: 1) numer PESEL lub NIP wierzyciela i dłużnika będących osobami fizycznymi, jeżeli są oni obowiązani do jego posiadania lub posiadają go, nie mając takiego obowiązku, lub 2) numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku jego braku - numer w innym właściwym rejestrze, ewidencji lub NIP wierzyciela i dłużnika niebędących osobami fizycznymi, którzy nie mają obowiązku wpisu we właściwym rejestrze lub ewidencji, jeżeli są oni obowiązani do jego posiadania. (§ 4 ww. rozporządzenia)
KOMORNIK Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (T. j.: Dz. U. poz. 2016, poz. 113): komornik jest funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie rejonowym (art. 1 ust. 1 ww. ustawy) komornikom powierza się w szczególności (….) wykonywanie orzeczeń sądowych w sprawach o roszczenia pieniężne i niepieniężne oraz o zabezpieczenie roszczeń (art. 1 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy) http://www.komornik.pl/
http://radcamaciejuk.pl/ Dziękuję za uwagę. Marta Maciejuk radca prawny http://radcamaciejuk.pl/ kancelaria@radcamaciejuk.pl Prezentacja stanowi moją własność i jest utworem w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (T. j.: Dz. U. z 2016 r., poz. 666).