Doświadczenie Rutherforda. Budowa jądra atomowego.
1. Doświadczenie Rutherforda polegało na bombardowaniu cienkiej złotej folii o grubości około jednej tysięcznej milimetra (co odpowiada mniej więcej czterystu warstwom atomów złota) strumieniem cząsteczek , których źródłem był polon (rys 4.16).
Cząsteczki po przejściu przez kolimatory padały na cienką tarczę wykonaną ze złotej folii, a następnie uderzały w ekran znajdujący się wokół tarczy.
2. Celem doświadczenia Rutherforda było sprawdzenie słuszności założenia modelu Thompsona budowy atomu, zgodnie z którym zbudowany jest on z dodatniej materii wypełnionej ujemnymi elementami. Gdyby tak było, cząsteczki powinny przelatywać przez folię prawie bez zmiany kierunku.
3. Uzyskane wyniki w doświadczeniu Rutherforda
4. Wnioski z doświadczenia Rutherforda – model budowy atomu według Rutherforda – model planetarny.
5. Budowa jądra atomowego Jądro atomowe zbudowane jest z dodatnio naładowanych protonów i elektrycznie obojętnych neutronów. Protony i neutrony określa się wspólnym mianem nukleonów.
6. Siły jądrowe. Jądra swoją stabilność zawdzięczają siłom jądrowym, które mają charakter przyciągający. Siły te działają na bardzo małych odległościach – rzędu rozmiaru nukleonu (10–15 m). Wykazują one niezależność ładunkową, to znaczy, że z taką samą siłą przyciągają się dwa protony, jak i dwa neutrony, a także neutron i proton. Siły jądrowe są najsilniejszymi oddziaływaniami w przyrodzie.
7. Liczba atomowa Z (porządkowa) - liczba określająca, ile protonów znajduje się w jądrze danego atomu. Jest równa liczbie elektronów niezjonizowanego atomu, a także numerowi danego pierwiastka w układzie okresowym. 8. Liczba masowa A - wartość opisująca liczbę nukleonów (czyli protonów i neutronów) w jądrze atomu danego pierwiastka.
9. Izotopy – odmiany pierwiastka chemicznego różniące się liczbą neutronów w jądrze atomu (z definicji atomy tego samego pierwiastka mają tę samą liczbę protonów w jądrze). Izotopy tego samego pierwiastka różnią się liczbą masową (łączną liczbą neutronów i protonów w jądrze), ale mają tę samą liczbę atomową (liczbę protonów w jądrze).
Zadanie domowe 1. Wypisz i scharakteryzuj odmiany izotopowe wodoru. 2. Zadanie 1/174