DZIAŁANIA OSI 4 – LEADER W RAMACH PROW 2007-2013 Konferencja 17.12.2007 r. Nowa Wieś Królewska

Podstawa prawna podejścia Leader art. 61-65 rozporządzenia Rady (WE) Nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) - art. 37-39 rozporządzenie Komisji (WE) Nr 1974/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)

Legislacja krajowa - Ustawa z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Określa: Zadania oraz właściwość organów i jednostek organizacyjnych w zakresie wspierania rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków pochodzących z EFRROW Warunki i tryb przyznawania, wypłaty oraz zwracania pomocy -Rozporządzenia wykonawcze: W sprawie szczegółowych kryteriów i sposobu wyboru lokalnej grupy działania do realizacji lokalnej strategii rozwoju w ramach PROW 2007-2013. 2) W sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju” objętego PROW 2007-2013. 3) W sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Funkcjonowanie lokalnej grupy działania” objętego PROW 2007-2013.

Cele osi 4 - Leader budowanie kapitału społecznego na wsi poprzez aktywizację mieszkańców oraz przyczynianie się do powstawania nowych miejsc pracy na obszarach wiejskich polepszenie zarządzania lokalnymi zasobami i ich waloryzacja

Główne założenia podejścia Leader jest oddolnym partnerskim podejściem do rozwoju obszarów wiejskich jest realizowany poprzez Lokalne Grupy Działania (LGD) lokalna społeczność wiejska opracowuje Lokalną Strategię Rozwoju (LSR) oraz realizuje wynikające z niej innowacyjne projekty łączące zasoby ludzkie, naturalne, kulturowe, historyczne, wiedzę i umiejętności przedstawicieli trzech sektorów: publicznego, gospodarczego i społecznego Lokalna Grupa Działania wybiera projekty, których realizacja przyczynia się do osiągnięcia celów wspólnie opracowanej strategii

Główne założenia podejścia Leader wspierana będzie działalność Lokalnych Grup Działania, w tym realizowane przez nie projekty współpracy sprzyja lepszemu wdrożeniu i absorpcji środków w ramach osi 3, której charakter działań i jej podstawowy cel odpowiada idei tworzenia LSR realizacja osi 4 w dłuższej perspektywie czasowej przyczyni się do osiągnięcia celów osi trzeciej

Działania osi 4 - Leader Wdrażanie Lokalnych Strategii Rozwoju - działanie 4.1 Wdrażanie projektów współpracy - działanie 4.2 Funkcjonowanie Lokalnej Grupy Działania - działanie 4.3

Wysokość środków przewidzianych na działania osi IV 4.1 – nie więcej niż iloczyn liczby mieszkańców zameldowanych na pobyt stały na obszarze objętym LSR i kwoty 132 4.2 – nie więcej niż iloczyn liczby mieszkańców zameldowanych na pobyt stały na obszarze objętym LSR i kwoty 4 zł 4.3 – nie więcej niż iloczyn liczby mieszkańców zameldowanych na pobyt stały na obszarze objętym LSR i kwoty 33 zł

Działanie 4.1 Wdrażanie Lokalnych Strategii Rozwoju Pomoc w ramach działania będzie przyznawana: na operacje wybrane, zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporządzenia nr 1698/2005, przez lokalną grupę działania w drodze konkursu do realizacji opracowanej przez nią lokalnej strategii rozwoju, które: 1) odpowiadają warunkom przyznania pomocy w ramach działań: „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej” „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” „Odnowa i rozwój wsi” 2) nie odpowiadają warunkom przyznania pomocy w ramach działań, o których mowa powyżej, jeżeli operacje te będą realizowane na obszarze objętym lokalną strategią rozwoju, a ich realizacja jest zgodna z tą strategią;

Działanie 4.1 Wdrażanie Lokalnych Strategii Rozwoju Pomoc na realizację projektów kwalifikujących się do uzyskania pomocy w ramach działań osi III Pomoc może być przyznana jeśli spełnione są następujące warunki: Projekt: spełnia kryteria dostępu zgodnie z przepisami regulującymi zasady wdrażania poszczególnych działań (PROW 2007-2013, ustawa o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich …, rozporządzenia), uzyska uchwałę właściwej LGD w zakresie zgodności (lub braku zgodności) z LSR, projekt jest realizowany na obszarze działania LGD, wnioskodawca mieszka lub ma siedzibę na obszarze objętym LSR, Zakres pomocy, zasady, beneficjenci – jak w przepisach dotyczących danego działania.

Działanie 4.1 Wdrażanie Lokalnych Strategii Rozwoju MAŁE GRANTY Pomoc na realizację projektów nie odpowiadających warunkom przyznania pomocy w ramach działań osi III może być przyznana mieszkańcom gmin wiejskich lub miejsko-wiejskich objętych LSR, z wyłączeniem mieszkańców miast powyżej 20 tys. mieszkańców.

Beneficjenci Działania 4.1 Wdrażanie Lokalnych Strategii Rozwoju beneficjenci działań osi 3, objętych osią 4, beneficjenci tzw. „Małych grantów”: osoby fizyczne zameldowane na obszarze objętym LSR osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, posiadające siedzibę na obszarze objętym LSR; osoby prawne: organizacje pozarządowe, kościoły i związki wyznaniowe oraz pozostałe osoby prawne posiadające siedzibę lub działające na obszarze objętym LSR.

Działanie 4.1 Wdrażanie Lokalnych Strategii Rozwoju Wysokość pomocy w ramach „ Małych Grantów”: nie może być wyższa niż 25 tys. zł, przy czym całkowity koszt projektu nie może być niższy niż 4,5 tys. oraz wyższy niż 100 tys. zł; nie może przekroczyć kwoty 100 tys. zł na jednego beneficjenta w całym okresie programowania.

Działania dla małych projektów mogą dotyczyć: organizacji szkoleń i innych przedsięwzięć o charakterze edukacyjnym i warsztatowym dla ludności z obszaru objętego LSR, promocji i rozwoju lokalnej aktywności, w tym promocji lokalnej twórczości kulturalnej i artystycznej, z wykorzystaniem lokalnego dziedzictwa kulturowego, historycznego oraz przyrodniczego, rozwoju agroturystyki i turystyki na obszarach wiejskich, w tym: utworzenia lub zmodernizowania elektronicznej bazy informacji turystycznej oraz stron WWW, przygotowania i wydania folderów i innych publikacji informacyjnych, oznaczenia obiektów ważnych lub charakterystycznych dla obszaru objętego LSR, inicjowania powstawania, rozwoju, przetwarzania, wprowadzania na rynek oraz podnoszenia jakości produktów i usług bazujących na lokalnych zasobach, w tym naturalnych surowcach i produktach rolnych i leśnych oraz tradycyjnych sektorach gospodarki,

Działania dla małych projektów mogą dotyczyć: organizacji imprez kulturalnych, rekreacyjnych, sportowych na obszarze objętym działalnością LGD, zakupu i nasadzenia tradycyjnej roślinności oraz starych odmian roślin (nasion, sadzonek, kłączy, bulw etc.) w celu wykorzystania lub odnowienia cennego dziedzictwa przyrodniczego lub kulturowego ze szczególnym wskazaniem na obszary chronione w tym obszary objęte siecią Natura 2000, zakupu oprogramowania, urządzeń i sprzętu komputerowego (w tym urządzeń i sprzętu umożliwiającego dostęp do Internetu oraz zakup usługi dostępu do Internetu) i ich udostępnianie na potrzeby społeczności wiejskiej w celu podniesienia jakości życia ludności na obszarze działania LGD,

Działania dla małych projektów mogą dotyczyć: renowacji, zabezpieczenia i oznakowania przydrożnych kapliczek, pomników przyrody, odkrywek geologicznych i innych miejsc i budowli charakterystycznych dla danej miejscowości i istotnych dla realizacji LSR wraz z uporządkowaniem terenu wokół tych miejsc, odnawiania elewacji i dachów prywatnych budynków, ogrodzeń, oraz innych obiektów charakterystycznych dla budownictwa danego regionu, zakupu strojów, eksponatów i innego wyposażenia dla zespołów artystycznych, zespołów folklorystycznych oraz innych grup i zespołów kultywujących miejscowe tradycje i zwyczaje,

Działania dla małych projektów mogą dotyczyć: inwestycji służących utrzymaniu i kultywowaniu tradycyjnych zawodów i rzemiosła oraz inwestycji służących wspieraniu twórczości lokalnej lub ludowej, budowy/odbudowy małej infrastruktury turystycznej, w szczególności punktów widokowych, miejsc wypoczynkowych i biwakowych, tras narciarstwa biegowego i zjazdowego, tras rowerowych, zakupu wyposażenia świetlic wiejskich i ich remont.

Kryteria dostępu dla LGD partnerstwo trójsektorowe składające się z przedstawicieli sektora publicznego, gospodarczego i społecznego na poziomie decyzyjnym partnerstwa przynajmniej 50% stanowią partnerzy gospodarczy i społeczni, w tym przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego, w szczególności: rolnicy, kobiety wiejskie, młodzi ludzie oraz ich stowarzyszenia LGD przygotowuje Lokalną Strategię Rozwoju; obszar objęty strategią LGD jest spójny i obejmuje gminy wiejskie lub miejsko-wiejskie, z wyłączeniem miast powyżej 20 tys. mieszkańców

Kryteria dostępu dla LGD obszar, na którym jest realizowana LSR, liczy co najmniej 10 tys. i nie więcej niż 150 tys. mieszkańców zameldowanych na pobyt stały dopuszcza się możliwość działania wyłącznie jednej LGD na danym obszarze LGD musi posiadać potencjał administracyjny do zarządzania środkami publicznymi i wdrożenia LSR

Projekt wyboru LGD nabór wniosków o wybór lokalnej grupy działania odbywa się w trybie zamkniętym; ogłaszany jest dwukrotnie w okresie programowania umowy z wybranymi Lokalnymi Grupami Działania zostaną podpisane przez odpowiedni samorząd województwa po 3 latach od rozpoczęcia realizacji PROW przewiduje się weryfikację działalności LGD pod względem realizacji LSR oraz potencjału organizacyjno-administracyjnego i drugi nabór wniosków LGD

Projekt wyboru LGD po pozytywnym przejściu formalnej weryfikacji LGD i LSR sprawdzane są według kryteriów wyboru: sprawdzenie potencjału LGD (ocena punktowa) ocena jakości strategii (ocena punktowa) LGD, które otrzymają min. 60% możliwych do uzyskania punktów za ocenę potencjału LGD i min. 50% możliwych do uzyskania punktów za ocenę LSR zostają zakwalifikowane do dofinansowania przez SW pod warunkiem dostępności środków w ramach danego województwa LGD, które nie zostało wybrane, ma prawo wniesienia skargi do sądu administracyjnego

Ocena potencjału organizacyjno -administracyjnego LGD struktura LGD (max 24 pkt) struktura organu decyzyjnego (max 3 pkt) zasady i procedury rozszerzania składu LGD albo jej partnerów (max 3 pkt) szczegółowe zasady i procedury funkcjonowania LGD (max 12 pkt) procedura wyboru projektów (max 10 pkt) kryteria oceny projektów przez LGD (max 30 pkt) dotychczasowa działalność LGD lub partnerów tworzących LGD (max 10 pkt) kwalifikacje i doświadczenie osób wchodzących w skład organu decyzyjnego (max 8 pkt) Maksymalna liczba punktów - 100

Ocena jakości LSR związek i spójność przyjętych w LSR kierunków rozwoju z uwarunkowaniami lokalnymi (max 10 pkt) analiza SWOT (max 5 pkt) cele LSR (max 17 pkt) adekwatność przedstawionych operacji w stosunku do celów LSR (max 8 pkt) zintegrowany charakter LSR ( max 6 pkt) innowacyjny charakter proponowanych w LSR przez LGD rozwiązań i operacji (max 7 pkt)

Maksymalna liczba punktów - 102 Ocena jakości LSR zapewnienie udziału partnerów lokalnych i mieszkańców w procesie przygotowania LSR (max 10 pkt) Zapewnienie udziału społeczności lokalnej w procesie przygotowania LSR (max 14) metodologii ewaluacji własnej LGD i oceny realizacji LSR (max 7 pkt) budżet wraz z harmonogramem przedsięwzięć w ramach LSR (max 12 pkt) powiązanie z innymi dokumentami planistycznymi i wpływ na rozwój obszaru objętego LSR (max 4 pkt) LSR przewiduje mechanizmy uniemożliwiające nakładanie się pomocy z różnych programów finansowanych z budżetu UE (max 2 pkt) Maksymalna liczba punktów - 102

Wybór LGD LGD, które nie planują realizacji innych projektów mogą otrzymać maksymalnie 200 pkt, natomiast te, które realizację przewidują – 202 pkt Minimalna liczba punktów niezbędna do uzyskania dofinansowania: za ocenę potencjału LGD – 60 % za ocenę LSR – 50 % Łącznie min. - 111pkt

Schemat wdrażania projektów z puli Leader – działania osi III i małe granty ARiMR Zlecenie płatności Podmiot Wdrażający (Samorząd Województwa lub OR ARiMR) środki Wniosek o płatność Wniosek z opinią Umowa LGD Wniosek o dofinansowanie BENEFICJENCI

Umowa na realizację LSR Umowa określa w szczególności maksymalną wysokość środków na wdrażanie lokalnej strategii rozwoju oraz innych działań, realizowanych w ramach podejścia Leader LGD na podstawie Umowy z Samorządem: Rozpowszechnia założenia zatwierdzonej LSR, Upowszechnia informacje o warunkach i zasadach udzielania pomocy na realizację projektów, kryteriach wyboru projektów oraz sposobie naboru wniosków o pomoc,

Umowa na realizację LSR Informuje za pomocą dostępnych środków przekazu, m.in. strona www, ogłoszenia w prasie etc. o możliwości wystąpienia do LGD w sprawie wyboru projektu do realizacji LSR w ramach działania 4.1; Sprawdza zgodność projektu z założeniami LSR; Dokonuje wyboru projektu do finansowania z puli środków przyznanych LGD na realizację LSR w ramach działania 4.1

Działanie 4.2 Wdrażanie projektów współpracy Finansowaniu podlegają projekty współpracy polegające na realizacji wspólnych działań (nie tylko wymiana doświadczeń!) przez partnerów biorących udział w projekcie, z wykorzystaniem lokalnych zasobów. Przynajmniej 1 partner spośród biorących udział w projekcie powinien być LGD w ramach realizacji założeń osi 4. Tylko koszty związane z uczestnictwem tego partnera są kosztami kwalifikowalnymi. Kosztami kwalifikowalnymi są także koszty związane z planowaniem i przygotowaniem projektu współpracy, tj. np. organizacja spotkań w celu nawiązania współpracy.

Działanie 4.3 Funkcjonowanie LGD W ramach działania pokrywane będą następujące koszty: realizacji badań dotyczących obszaru objętego LSR, informowania o obszarze objętym LSR, realizacji LSR oraz działalności LGD, szkolenia pracowników LGD oraz członków organu LGD, realizacji wydarzeń promocyjnych lub kulturalnych związanych z obszarem objętym LSR, realizacją LSR oraz działalnością LGD prowadzenie działań aktywizujących w celu zaangażowania społeczności lokalnej w rozwój obszaru objętego LSR, koszty bieżące funkcjonowania LGD (wynagrodzenia, delegacje, wynajem i utrzymanie pomieszczeń biurowych, zakup materiałów biurowych i sprzętu biurowego). Koszty bieżące mogą wynieść maksymalnie 15% wartości wszystkich przeprowadzonych przez LGD działań.

Dziękuję za uwagę Jacek Kukowski Urząd Marszałkowski w Toruniu Departament Polityki Regionalnej Wydział Zarządzania PROW tel. (0-56) 656-11-73 e-mail: j.kukowski@kujawsko-pomorskie.pl