autorstwa posłów z Klubu poselskiego Prawa i Sprawiedliwości Główne założenia projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych autorstwa posłów z Klubu poselskiego Prawa i Sprawiedliwości
Projekt ustawy wprowadza zmiany w następujących aktach prawnych: - ustawie z dnia 8 marca 1990 o samorządzie gminnym - ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym - ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa - ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy Projekt ustawy wprowadza zmiany w następujących aktach prawnych:
Porównanie obecnie obowiązujących uregulowań prawnych i propozycji zawartych w projekcie: zgodnie z projektem wybory do rady gminy odbywać się będą w systemie proporcjonalnym obecnie wybory, z wyjątkiem wyborów do rad gmin w miastach na prawach powiatu, odbywają się według ordynacji większościowej
maksymalna liczba radnych powiatowych wybieranych w okręgu wyborczym ma być zmniejszona z 10 do 7 w wyborach do rady gminy i sejmiku województwa w każdym okręgu wyborczym wybieranych ma być od 3 do 7 radnych zgodnie z obecnymi przepisami w okręgu wyborczym wybiera się od 3 do 10 radnych powiatowych w zależności od liczby mieszkańców powiatu obecnie w okręgu wyborczym wybiera się od 5 do 15 radnych sejmiku
zgodnie z obecnie obowiązującym prawem kadencja członka PKW trwa 9 lat kadencja członków PKW wskazanych przez TK i NSA ma wynosić 9 lat, natomiast kadencja osób powołanych w Sejmie ma odpowiadać kadencji Sejmu, przy czym ich członkostwo w PKW ma wygasać z mocy prawa po upływie 150 dni od dnia wyborów do Sejmu. Przepisy dotyczące PKW mają wejść w życie dzień po dniu wyborów parlamentarnych w 2019 r.
obecnie komisarzy wyborczych powołuje Państwowa Komisja Wyborcza, na wniosek Ministra Sprawiedliwości spośród sędziów w każdym województwie, na okres 5 lat komisarzy wojewódzkich i powiatowych powoływać ma PKW w każdym województwie i w każdym powiecie, w tym w miastach na prawach powiatu, na okres 5 lat, "spośród osób mających wykształcenie wyższe prawnicze"
obecnie przepis dotyczący szefa KBW mówi, że jest on powoływany i odwoływany przez PKW na wniosek jej przewodniczącego szef KBW ma być powoływany przez PKW na okres 7 lat, spośród kandydatów zgłoszonych przez prezydenta, Sejm, Senat - każdy z tych podmiotów może zgłosić tylko jednego kandydata.
zgodnie z projektem wojewódzki komisarz wyborczy jest pełnomocnikiem PKW wyznaczonym na obszar województwa, a powiatowy komisarz wyborczy jest pełnomocnikiem PKW wyznaczonym na obszar powiatu obecnie komisarz wyborczy jest pełnomocnikiem Państwowej Komisji Wyborczej wyznaczonym na obszar stanowiący województwo lub część jednego województwa. Komisarzy wyborczych PKW powołuje w każdym województwie w liczbie od 2 do 6
obecnie każda zgłaszana lista kandydatów powinna być poparta podpisami: co najmniej 25 wyborców - jeżeli dotyczy zgłoszenia w gminie niebędącej miastem na prawach powiatu; co najmniej 150 wyborców - jeżeli dotyczy zgłoszenia w mieście na prawach powiatu. każda lista kandydatów ma być poparta podpisami co najmniej 150 wyborców
Projekt zakłada również: zniesienie możliwości głosowania korespondencyjnego i zorganizowania wyborów dwudniowych wprowadzenie zasady dwukadencyjności wójtów, burmistrzów i prezydentów miast
zobligowanie przewodniczącego komisji wyborczej do sprawdzenia każdej karty do głosowania i ogłoszenia reszcie członków, czy głos jest ważny modyfikację przepisu określającego wymaganą liczbę członków odpowiedniej obwodowej komisji wyborczej obecnych w lokalu w trakcie głosowania działanie urzędników wyborczych, powoływanych przez Szefa Krajowego Biura Wyborczego w każdej gminie poszerzenie kompetencji mężów zaufania, którzy mają brać czynny udział w pracach komisji
wprowadzenie obowiązku pisemnego potwierdzania odbioru protokołu wyborczego wprowadzenie dodatkowego wyposażenia technicznego lokalu wyborczego nałożenie obowiązku prowadzenia transmisji z każdego lokalu wyborczego zmianę formy graficznej kart do głosowania nakaz ekspozycji godła państwowego w lokalu wyborczym
Inne zmiany w przepisach samorządowych zawarte w omawianym projekcie ustawy: Projekt: reguluje instytucję budżetu obywatelskiego jako jednej z form konsultacji z mieszkańcami odpowiednio gminy, powiatu i województwa, wprowadza obowiązek utworzenia budżetu w miastach na prawach powiatu, zakłada powołanie komisji skarg, wniosków i petycji w każdej jednostce samorządu terytorialnego,
nadaje grupie mieszkańców gminy możliwość podejmowania inicjatywy uchwałodawczej, wprowadza instytucję corocznej debaty o sprawach samorządu, wprowadza obowiązek transmisji, nagrywania i upubliczniania nagrań sesji rad i sejmików, przewiduje wyodrębnienie biur obsługujących organ stanowiący, komisje i radnych ze struktur urzędu, określa liczbę radnych niezbędnych do utworzenia klubu radnych, przewiduje obowiązek wprowadzenia do porządku obrad projektu uchwały zgłoszonej przez przewodniczącego klubu radnych.
Koszty realizacji założeń tej ustawy, zdaniem projektodawców, mają wynosić odpowiednio: ok. 190 mln zł. - po stronie budżetu państwa ok. 58 mln zł. - po stronie samorządów