Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny Mgr Agnieszka Kwiecień-Madej

Usytuowanie przepisów Księga III KC, Tytuł VI1 „Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, Nie można utożsamiać tej odpowiedzialności ani z odpowiedzialnością deliktową, ani kontraktową, Uzupełniające stosowanie przepisów, Art. 449(1)-449(11)KC

Produkt Art. 449(1) par. 2 KC – przez produkt należy rozumieć rzecz ruchomą, choćby została połączona z inną rzeczą, a także zwierzęta i energię elektryczną Przedmioty nieprzetworzone, Rzeczy ruchome, które utraciły tę cechę wskutek połączenia z inną rzeczą, stając się częściami składowymi, NIE dotyczy dóbr intelektualnych (chyba, że ich nośnikami są rzeczy ruchome)

Produkt niebezpieczny Produkt mający cech niezapewniające bezpieczeństwa, jakiego można oczekiwać uwzględniając normalne jego użycie – art. 449(1) par. 3 zd. 1 KC Obiektywne kryterium oceny, Prawidłowe użycie oraz typowe przypadki nieprawidłowego użycia,

Ustawa z dnia 12.12.2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów , Obowiązek wprowadzania na rynek przez producentów i dystrybutorów wyłącznie produktów bezpiecznych (art. 10-11), Art. 3 – definicja produktu Art. 4 ust. 1 – definicja produktu bezpiecznego oraz ocena bezpieczeństwa: cechy, oddziaływanie na inne produkty, oznakowanie, ostrzeżenia, kategorie konsumentów narażonych na niebezpieczeństwo, Art. 10 – obowiązki informacyjne producenta (również art. 449(1) par. 3 zd. 2 KC)

Podmioty odpowiedzialne Producent, który wytwarza produkt niebezpieczny w zakresie swojej działalności (art. 449(1) par. 1 KC)  nie tylko wytwórca produktu finalnego, ale i wytwórca materiału, surowca, części składowej, odpowiedzialność powstaje z chwilą wprowadzenia produktu do obrotu, Art. 449(4) KC – domniemanie prawne na korzyść konsumenta

Inne podmioty odpowiedzialne Osoby, które przez umieszczenie na produkcie swojej nazwy, znaku towarowego lub innego oznaczenia odróżniającego podają się za producenta, Importerzy produktów zagranicznych, którzy w zakresie swojej działalności wprowadzili produkt do krajowego obrotu Odpowiedzialność solidarna razem z producentem (art. 449(5) par. 3 KC) – gdy producenta nie da się ustalić,

Profesjonalni zbywcy produktów niebezpiecznych – gdy nie wiadomo kto jest producentem, nie został on oznaczony na produkcie, ani nie można ustalić importera, Mogą oni zwolnić się od odpowiedzialności, wskazując w ciągu miesiąca od daty zawiadomienia o szkodzie wyżej wymienione osoby – a gdy nie mogą tego uczynić – osobę, od której sami nabyli produkt niebezpieczny (art. 449(5) par. 4 i 5 KC)

Podmiot uprawniony Każdy, kto poniósł szkodę przez produkt niebezpieczny, Chodzi o szkodę w mieniu osobistym, Dotyczy wyłącznie osób fizycznych, Obejmuje nabywcę produktu niebezpiecznego oraz inne osoby, które znalazły się w zasięgu oddziaływania niebezpiecznych właściwości produktu,

Przesłanki odpowiedzialności Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka, NIE obejmuje przypadków gdy: Producent nie wprowadził produktu niebezpiecznego do obrotu, Wprowadzenie do obrotu nastąpiło poza zakresem działalności, Niebezpieczne właściwości ujawniły się dopiero po wprowadzeniu do obrotu, chyba, że wynikły one z przyczyny tkwiącej poprzednio w produkcie, Nie można było przewidzieć niebezpiecznych właściwości produktu, uwzględniając stan techniki i nauki w chwili wprowadzania do obrotu (art. 449(3)par.2 KC)

Wyłączenie odpowiedzialności Producent nie odpowiada także wtedy, gdy wytworzył produkt niebezpieczny o cechach wskazanych bezwzględnie wiążącymi normami prawnymi – art. 449(3) par.1 KC

Szkoda i związek przyczynowy Obowiązek wykazania adekwatnego związku przyczynowego, Do szkody na osobie  art. 444, 445 par. 1 KC Do szkody majątkowej polegającej na zniszczeniu lub uszkodzeniu produktu niebezpiecznego odpowiednie stosowanie przepisów o nienależytym wykonaniu zobowiązania, umowie sprzedaży,

Szczególna regulacja szkody – art. 449(7) par. 1 KC Gdy szkoda wyraża się w uszczerbku poniesionym w pozostałym mieniu osobistym poszkodowanego, którego wartość przekracza 500 euro, Poniżej tej kwoty  dochodzenie odszkodowania na zasadach ogólnych,

Przedawnienie roszczenia odszkodowaczego Art. 449 (8) KC, 3 lata od dnia, w którym dowiedział się lub przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia, 10 lat od wprowadzenia produktu do obrotu, Art. 442(1)KC – nie stosuje się, chyba że producent odpowiada na zasadach ogólnych,

Zbieg odpowiedzialności Odpowiedzialność za tę samą szkodę osób wskazanych w Tytule VI(1) Księgi III KC wraz z innymi osobami np. szczególnie odpowiedzialnymi na podstawie przepisów o czynach niedozwolonych, Odpowiedzialność solidarna, Przykład: producent samochodu nie mającego cech produktu bezpiecznego i diagnosta, który niestarannie dokonał przeglądu i odpowiada na podstawie art. 415 KC

Semiimperatywny charakter norm Art.. 449(9) KC – odpowiedzialności za produkt niebezpieczny nie można ograniczyć, ani wyłączyć, Przepisy wyznaczają minimalny standard ochrony nabywców, która może być rozszerzona na podstawie klauzul umownych.

KAZUS Jacek kupił w supermarkecie lakier do ram okiennych, który następnie wykorzystał w swoim mieszkaniu. Po 5 latach lakier zaczął wytwarzać duszący zapach. Okazało się, że lakier jest szkodliwy dla zdrowia i Jacek musiał wymienić wszystkie okna. W chwili wprowadzania lakieru do sprzedaży badania wykazywały jego nieszkodliwość. Były jednak także nowe badania przeprowadzone w USA, niedostępne dla producenta, z których niezbicie wynikało, że lakier jest szkodliwy. Jacek domaga się od producenta naprawienia szkody spowodowanej koniecznością wymiany okien. Czy zasadnie?