Maria Skłodowska-Curie
Dokonania
Sto cztery lata temu, 10 grudnia 1903 r Sto cztery lata temu, 10 grudnia 1903 r. na dorocznym uroczystym zebraniu Królewska Akademia Nauk w Sztokholmie ogłosiła, że nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki uhonorowano Henriego Becquerela oraz Marię i Piotra Curie za odkrycie i badania nad promieniotwórczością. W 1911 r. Maria Skłodowska-Curie otrzymała drugą nagrodę Nobla, tym razem w dziedzinie chemii, za odkrycie polonu i radu. Jak dotychczas nikomu nie udało się dostać tego wyróżnienia w dwóch dyscyplinach naukowych. Polka była też jedyną kobietą wśród laureatów nagrody naukowej do 1935 r., kiedy to jej córka Irena Joliot-Curie wraz z mężem Fryderykiem otrzymała nagrodę Nobla z chemii za odkrycie sztucznej promieniotwórczości.
Odkrycie promieniotwórczości dokonało przełomu w istniejącym sposobie pojmowania świata. Dzięki niemu nauki, medycyna i przemysł nabrały rozmachu, który dotąd nie osłabł. Promieniowanie wykorzystywane w medycynie ratuje chorych na raka. Mimo, że los związał naszą Rodaczkę z Francją zawsze utrzymywała Ona ścisłe kontakty z Polską. Przyczyniła się ogromnie do powstania Instytutu Radowego w Warszawie. Uczestniczyła w międzynarodowej współpracy dla rozwoju nauki. W 1929 roku odbyła podróż do USA i podczas spotkania z prezydentem Herbertem Hooverem odebrała z jego rąk 1 gram radu dla Instytutu.
W czasie I Wojny Światowej organizowała ruchome stacje rentgenowskiego prześwietlania rannych. Z własnej inicjatywy zdobyła 20 samochodów i zorganizowała ruchome pogotowie z aparatami Roentgena. W lipcu 1916 roku jako jedna z pierwszych kobiet zrobiła prawo jazdy, by móc prowadzić samochód. Docierała do najbardziej zagrożonych pozycji pod Verdun. Jej pogotowie znał cały front, a francuscy żołnierze wyposażone w aparaty rentgenowskie pojazdy nazywali „małymi Curie”. Przebadano w nich 10 tysięcy rannych. Oprócz pogotowia Maria Curie założyła 220 stacji radiologicznych i przeszkoliła kadry do ich obsługi. Obsłużyły one ponad 3 miliony przypadków urazów wśród francuskich żołnierzy.
Jest pierwszą kobietą będącą profesorem Sorbony Jest pierwszą kobietą będącą profesorem Sorbony. Maria Skłodowska Curie udowodniła swoim życiem, ze kobieta może osiągnąć ponadczasowy światowy sukces. Dała tym nadzieję wszystkim dziewczętom i kobietom na przyszłość.
Rad został odkryty w 1898 roku. łac. radium Promieniotwórczy pierwiastek chemiczny z II grupy głównej układu okresowego( metali ziem alkalicznych). Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa radius oznaczającego promień. Liczba atomowa 88, masa atomowa 226,03. Rad posiada 25 izotopów , najtrwalszy z nich jest izotop 226, który ma czas połowicznego rozpadu 1600 lat.
WŁAŚCIWOŚCI ZASTOSOWANIE Gęstość: 5 g/cm3 Temperatura topnienia: 700 °C 973 K Temperatura wrzenia: 1536 °C 1809 K Na powietrzu w temperaturze pokojowej pokrywa się szybko warstewką tlenku, a po ogrzaniu zapala się. Metal ten ulega działaniu wody i alkoholi. ZASTOSOWANIE W medycynie wykorzystuje się go do niszczenia komórek nowotworowych, w technice - do sporządzania stale świecących luminoforów.
Rad występuje naturalnie w rudach uranu i w skorupie ziemskiej. OTRZYMYWANIE Metaliczny rad wydziela się przez oddestylowanie rtęci z amalgamatu radu. WYSTĘPOWANIE Rad występuje naturalnie w rudach uranu i w skorupie ziemskiej.
POLON Polon został odkryty w 1898 roku. łac. polonium Jest to promieniotwórczy pierwiastek chemiczny VI grupy głównej układu okresowego. Liczba atomowa 84, masa atomowa 208,98. Znanych jest 28 izotopów polonu, z których najtrwalszy ma czas połowicznego rozpadu 102 lata. Nazwa pochodzi od łacińskiej nazwy Polski. Polon jest srebrzystoszarym metalem o żółtym odcieniu i metalicznym połysku. Dobrze przewodzi prąd elektryczny. Tworzy dwie odmiany alotropowe.
WŁAŚCIWOŚCI ZASTOSOWANIE Gęstość 9,4 g/cm3 Temperatura topnienia: 254°C, 527 K Temperatura wrzenia: 962°C, 1235 K Ciepło topnienia: 60.1 kJ/mol Polon jest metalem bardziej szlachetnym niż srebro. Reaguje z kwasami tworząc kationy Po2+. Polon reaguje z wodorem tworząc nietrwały polonowodór PoH2.Reaguje też z tlenem i chlorowcami tworząc odpowiednio tlenek PoO2 i halogenki PoX4. Z kwasem fluorowodorowym tworzy fluorki PoF62-. ZASTOSOWANIE Polon jest silnym źródłem promieniowania a używanym w chemii i medycynie. Polon jest silnie toksyczny. Znajduje zastosowanie w analizie aktywacyjnej oraz w badaniach mechanizmów procesów elektrodowych. Stosowany również (w satelitach) jako źródło ciepła i elektryczności.
OTRZYMYWANIE WYSTĘPOWANIE Polon otrzymuje się z pozostałości po wydzieleniu radu z rudy uranowej. Polon strąca się w postaci siarczku i oczyszcza przez krystalizację frakcyjną. WYSTĘPOWANIE Polon występuje naturalnie w złożach rud uranu, jako tlenek. Jego stężenie w tych rudach jest bardzo małe. Jego światowa produkcja wynosi ok. 100 gramów rocznie. Na ziemi jest go tak mało, ze nawet nie podaje się szacunkowych danych na ten temat.