związki wodoru z metalami - wodorki, związki wodoru z niemetalami
Wodorki Wodorki to związki pierwiastków z wodorem, które można opisać ogólnym wzorem: EHm lub HmE, gdzie m – wartościowość (stopień utlenienia) pierwiastka. Właściwe wodorki, to związki wodoru z pierwiastkami, których elektroujemność jest mniejsza od elektroujemności wodoru (2,1), czyli związki, w których wodór występuje na stopniu utlenienia –I.
Wodorki metali Wodorki litowców i berylowców z wyjątkiem wodorku berylu i wodorku magnezu, są związkami jonowymi, substancje stałe, krystaliczne Sieć krystaliczną tworzą kationy metalu i aniony wodorkowe H- LiH – wodorek litu, CaH2 – wodorek wapnia, AlH3 – wodorek glinu
Wodorki metali cd Otrzymywanie: synteza z pierwiastków w podwyższonej temperaturze: 2Na + H2 2NaH wodorek sodu Ba + H2 BaH2 wodorek baru 2Al + 3H2 2AlH3 wodorek glinu Wodorki metali grupy 1 i 2 reagują z wodą, dając wodorotlenek oraz wodór, czyli mają charakter zasadowy: KH + H2O KOH + H2 BeH2 + 2H2O Be(OH)2 + 2H2
Związki wodoru z pierwiastkami grupy 14 u.o.p. chem. Związki wodoru z węglem - węglowodory, np. metan CH4, Związki wodoru z krzemem – silany, np. silan SiH4, Z zależności od liczby atomów C lub Si cząsteczce są to gazy, ciecze lub ciała stałe, niereagujące z wodą (charakter obojętny)
Związki wodoru z pierwiastkami grupy 15 u.o.p. chem. Amoniak NH3 – gaz, bardzo dobrze rozpuszczalny w wodzie, wodny roztwór - woda amoniakalna NH3·H2O, wykazuje odczyn zasadowy, jest słabą zasadą: NH3(g) + H2O NH4+ + OH- Fosfina (fosfriak, fosfan) PH3 - gaz, wykazuje bardzo słaby charakter zasadowy, jednak wodny roztwór tego gazu wykazuje odczyn obojętny Arsenowodór – AsH3 w kontakcie z wodą ulega rozkładowi
Związki wodoru z pierwiastkami grupy 16 u.o.p. chem. Tlenek wodoru (woda) H2O – ma charakter amfoteryczny: H2O + H2O ↔ H3O+ + OH- Siarkowodór H2S, selenowodór H2Se, tellurowodór H2Te, gazy bardzo dobrze rozpuszczalne w wodzie, o charakterze kwasowym, moc beztlenowych kwasów w grupie wzrasta wraz ze wzrostem liczby atomowej Z pierwiastka: H2S < H2Se < H2Te H2S(g) + H2O ↔ H3O+ + HS- HS-(c)+ H2O ↔ H3O+ + S2- kwas siarkowodorowy
Związki wodoru z pierwiastkami grupy 17 u.o.p. chem. Fluorowodór HF - lotna ciecz, chlorowodór HCl, bromowodór HBr, jodowodór IH - gazy, związki bardzo dobrze rozpuszczalne w wodzie, o charakterze kwasowym: HF(c) + H2O ↔ H3O+ + F- kwas fluorowodorowy HCl (g) + H2O ↔ H3O+ + Cl- kwas chlorowodory HBr (g) + H2O ↔ H3O+ + Br- kwas bromowodorowy HI (g) + H2O ↔ H3O+ + I- kwas jodowodorowy Moc kwasów beztlenowych w grupie wzrasta wraz ze wzrostem liczby atomowej Z pierwiastka, czyli wraz ze zmniejszającą się polaryzacją wiązania H – X HF < HCl < HBr < HI
Związki wodoru z pierwiastkami grupy 17 u.o.p. chem. cd Otrzymywanie halogenowodrów (HX) – synteza z pierwiastków F2 + H2 2HF reakcja samorzutna, wybuchowa, Cl2 + H2 2HCl pod wpływem uv, Br2 + H2 2HBr w podwyższonej temp. I2 + H2 2HI w podwyższonej temp.