Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków 1990 - 2012 Anna Suchowolec Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków

STREFA BUFOROWA NARWIAŃSKIEGO PARKU NARODOWEGO

BAGIENNA DOLINA NARWI Dolina Narwi z lotu ptaka, fot. Dariusz Ochrymiuk

GENEZA PROJEKTU Prace melioracyjne na rzece Narew, fot. archiwum

1990 r. PTOP rozpoczyna PROJEKT NAREW 1991 r. – współpraca z Fundacją Europejskiego Dziedzictwa Przyrody – Euronatur 1993 - 2002 - wykup gruntów - 431 ha łąk, pastwisk, nieużytków, starorzeczy Struktura gruntów PTOP w strefie buforowej NPN

1995 r. – 1998 r. - budowa 2 tam Budowa pierwszej tamy, fot. D. Ochrymiuk

1998 r. – 2002 r. - odtworzenie łącznie 13,56 km odnóg Narwi z czego odkopano mechanicznie 9,91 km oraz oczyszczono ręcznie 3,65 km Prace ręczne, fot. D. Ochrymiuk Mechaniczne odtwarzanie koryt 2001, fot. D. Ochrymiuk Rok po przekopaniu koryt 2002, fot. D. Ochrymiuk Mechaniczne odtwarzanie koryt 2001, fot. D. Ochrymiuk

2003 r. - budowa 3 mostów nad 3 odtworzonymi korytami 2002 r. - wyremontowanie grobli Rzędziany – Pańki – wymieniono umocnienie powierzchni z płyt betonowych na części powierzchni, podwyższono groblę w miejscach przewidywanych mostów, pomiędzy powstały 2 przewały 2003 r. - budowa 3 mostów nad 3 odtworzonymi korytami Metrowy przepust w grobli fot. D. Ochrymiuk Budowa jednego z mostków 2003 r., fot. D. Ochrymiuk Gotowy mostek w roku 2003, fot. D. Ochrymiuk

2007 – 2010 - budowa 2 progów piętrzących na Narwi Budowa pierwszego progu na Narwi 2007, fot. A. Gorczewski Budowa drugiego progu na Narwi 2010 r., fot. A. Suchowolec

2012 r. - ręczne oczyszczanie odtworzonych koryt z roślinności 2012 r. - remont grobli Rzędziany – Pańki i 3 mostków Mostek nad starorzeczem, przed remontem i po, fot. A. Suchowolec Oczyszczanie odnóg Narwi, fot. A. Suchowolec

1. Układ koryt Narwi w strefie buforowej NPN przed melioracją, rys. D 1. Układ koryt Narwi w strefie buforowej NPN przed melioracją, rys. D. Ochrymiuk 2. Układ Koryt Narwi w strefie buforowej NPN po melioracji (początek realizacji projektu), rys. D. Ochrymiuk

1a - Tama o średnim piętrzeniu 95 cm na ujściu koryta Rogowo do nowego koryta rzeki Narew 1b - Próg o średnim piętrzeniu 95 cm 800 metrów w górę rzeki na ujściu innego dawnego koryta do nowego koryta 2a - Oczyszczanie dawnych odnóg Narwi na gruntach wsi Rogowo i Majątek Rogowo 2b - Uaktywnienie koryta Babino północ 2c – Przekop koryta Babino do rzeki 2e - Budowa 2 przewałów o dł. 0,74 km 3a, 3b, 3c - Budowa 3 mostów drewnianych na grobli Rzędziany 4a - Odbudowa progu kamiennego w miejscu dawnej lokalizacji młyna wodnego w Kolonii Radule 4b - Budowa progu stałego na kanale poniżej połączenia starego i nowego koryta Narwi na wysokości Kolonii Rzędziany w roku 2010

druga połowa lat 90-tych - budowa 3 wodopojów dla zwierząt, 3 kładek, 4 brodów i 2 przepustów rurowych Krowy tradycyjnej rasy polska czerwona, fot. Archiwum PTOP

1998 r. – 2002 r. - rekultywacja 28,6 ha nieużytków 2008 r. - przywrócenie do użytkowania 30 hektarów łąk Odtwarzanie łąk w strefie buforowej – odkrzaczanie, zrębkowanie, karczowanie, koszenie w roku 2008, fot. A. Suchowolec Odtwarzanie łąk w latach 1998 - 2002, fot. D. Ochrymiuk

OCENA EFEKTÓW RENATURALIZACJI Badania i analizy wykonane w 2011 r. w strefie buforowej NPN: charakterystyka hydrologiczna i hydrochemiczna wody Narwi na odcinku renaturyzowanym, ocena hydromorfologiczna , metodą River Habitat Survey, zróżnicowanie i stan siedlisk waloryzacja fauny bezkręgowej stan i zmiany ichtiofauny inwentaryzacja ważek inwentaryzacja motyli dziennych inwentaryzacja i ocena zmian batrachofauny inwentaryzacja i ocena zmian awifauny lęgowej Czerwończyk fioletek Lycaena helle, fot. K. Deoniziak Ampleksus żab moczarowych Rana arvalis, fot. K. Deoniziak Przedstawiciel wioślarek Acropercus harpie, fot. M. Karpowicz

EFEKTY RENATURALIZACJI korzystny wpływ na stężenie i strukturę związków azotu, wskaźnik przekształcenia siedliska (HMS) – pierwsza klasa klasyfikacji dla odtworzonych koryt, wzrost uwilgotnienia siedlisk w części doliny przylegającej do udrożnionych koryt, zwiększona liczebność i biomasa makrozoobentosu, masowe występowanie bezkręgowców obligatoryjnie rzecznych w udrożnionych korytach, wzrost o 8 gatunków ryb w porównaniu do lat 1986-1988, wysoka bioróżnorodność oraz zróżnicowana struktura wiekowa zespołów ryb – zwiększony potencjał migracyjny sieci koryt, stworzenie potencjalnych stanowisk rozrodu i życia płazów, Piskorz (Misgurnus fosilis), fot. Maciej Pućkowski Rycyk, fot. G. Grygoruk Larwy traszki grzebieniastej, fot. K. Deoniziak

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ