Istota wzajemnej zależności pojęć między sobą. dr Genowefa Janczewska- Korczagin www.wiktor.horyzont.net

Konieczność uogólnienia i uświadomienia Napotkanych zjawisk zaistniała u Wygotskiego w czasie badań. Dotyczy ona właśnie sytuacji wprowadzania pojęcia. Bez tego uświadomienia i uogólnienia nie bylibyśmy w stanie zrozumieć istoty wzajemnej zależności pojęć między sobą.

Jeżeli np. wyobrazić sobie Że wszystkie pojęcia znajdują się podobnie jak wszystkie punkty powierzchni ziemi znajdującej się między Północnym i Południowym Biegunami, na znanym stopniu długości geograficznej miedzy biegunami bezpośredniego, odczuwalnego, wzrokowego schwytywania przedmiotu i maksymalnie uogólnionego, skrajnie abstrakcyjnego pojęcia, to jak długością pojęcia można oznaczać miejsce, które zajmuje między biegunami skrajnie obrazowej i skrajnie uogólnionej myśli o przedmiocie.

Pojęcia wtedy Będą się różnić swoją długością w zależności od tej miary w której przedstawiono jedność konkretnego i abstrakcyjnego w każdym danym pojęciu. Idąc dalej, jeśli wyobrazić sobie, że sfera kuli ziemskiej może symbolizować nam całą pełnię i całą różnorodność przedstawianych w pojęciach rzeczywistości, można będzie wtedy oznaczać i szerokość pojęcia i miejsce zajmowane przez nie między innymi, wśród innych pojęć tej samej długości ale odnoszących się do drugich innym punktem rzeczywistości, podobnie temu jak geograficzna szerokość oznacza punkt na powierzchni ziemskiej w stopniach ziemskich równoleżników.

Dzięki temu Długość pojęcia będzie najpierw charakteryzować naturę samej myśli, samego aktu myśli, samego schwytywania przedmiotów w pojęciu z punktu widzenia zawartej w nim jakości połączenia konkretnego i abstrakcyjnego. Szerokość pojęcia charakteryzuje najpierw relację pojęcia z przedmiotem, punkt przyłożenia pojęcia do określonego miejsca (punktu) rzeczywistości.

Długość i szerokość pojęcia razem Powinny dać wyczerpujące przedstawienie o naturze pojęcia z punktu widzenia obydwu momentów- czyli zamkniętego w nim aktu myśli i przedstawianego w nim przedmiotu. Tym samym one powinny zamknąć w sobie węzeł wszystkich wspólnych relacji istniejących w sferze danego pojęcia zarówno w poziomie jak i w pionie, to jest zarówno w stosunku paralelizmu (słów) pojęć jak i w stosunku do wyższych i niższych stopni wspólnoty pojęciowej (wspólności pojęć).

Paralelizm To taki związek (paralelny)-wzajemnego podporządkowania, w którym jednej głównej części podporządkowują się podrzędne. To taki porządek rozłożenia oddzielnych słów albo zdań, przy którym jedna grupa słowna zamyka w sobie obrazy, myśli… odpowiadające innej grupie, przy czym obydwie te grupy stanowią jedną całość.

Ten węzeł To miejsce pojęcia w systemie wszystkich pojęć, definiowany jego długością i szerokością, ten węzeł zawiera w jego rozumieniu relacje z innymi pojęciami, nazywany miarą wspólną danego pojęcia. Miarą wspólnoty danego pojęcia.

Wygotski wymusił Zastosowanie metaforycznych oznaczeń , zapożyczonych z geografii, bez którego wg niego te oznaczenia mogą doprowadzić do istotnych nieporozumień. W tym czasie jak w geografii między liniami szerokości, między południkiem i równoleżnikiem istnieję liniowe relacje, tak że obie linie przecinają się tylko w jednym punkcie, jednocześnie definiującym ich pozycję na południku i równoleżniku, w systemie pojęć te relacje okazują się bardziej skomplikowane i nie mogą być wyrażone w języku relacji liniowych. Wyższe wg długości pojęcie jest razem z nią bardziej szerokim w swojej zawartości treściowej. Ono obejmuje cały odcięty fragment linii szerokości podporządkowanych jemu pojęć, w którym jest kawałek , który wymaga wielu punktów swojego oznaczenia.

Dzięki istnieniu Miary wspólnoty dla każdego pojęcia właśnie i powstaje jego relacja do wszystkich pojęć, możliwość przejścia od jednych pojęć do drugich, ustanawianie relacji między nimi i niepoliczonych i bez końca różnorodnych pojęć, równoważników pojęć, oraz pojęć równoznacznych.

Aby to wyjaśnić tą myśl: należy wziąć dwa skrajne przypadki. -Z jednej strony autonomiczną mowę dziecięcą, w której, jak zauważono, relacje wspólnoty miedzy pojęciami w ogóle nie mogą istnieć i rozwinięte naukowe pojęcia. Np. pojęcie liczb, jak one rozwijają się w rezultacie uczenia się arytmetyki. Jest jasne, że w pierwszym wypadku ekwiwalentność, wspólność pojęć nie może istnieć. Pojęcie może być wyrażone tylko przez siebie, a nie przez inne pojęcia. -W drugim przypadku, jest wiadome, pojęcie dowolnej liczby, w dowolnym systemie obliczeń . Może być wyrażone niekończącą się liczbą sposobów zgodnie z nieskończonością szeregu liczbowego, ponieważ zgodnie z pojęciem każdej liczby, w systemie liczbowym podane są jednocześnie wszystkie możliwe jego relacje, ze wszystkimi pozostałymi liczbami.

Więc Liczba 1 może być wyrażona zarówno jak 1000000-999999 i w ogóle jako różnica dowolnych dwu sąsiednich liczb, i jak relacje dowolnej liczby do samej siebie i jeszcze, i jeszcze niekończącą się liczbą sposobów.

Ale W autonomicznej mowie dziecięcej pojęcie może być wyrażone tylko jednym jedynym sposobem, ono nie ma ekwiwalentu zgodnie z tym, na podstawie tego, że nie ma relacji wspólnoty z innymi pojęciami. To jest możliwe tylko wtedy, gdy jest długość i szerokość pojęcia, jest rozróżnienie miary wspólnoty pojęć dopuszczające przejście od jednych pojęć do drugich.

Ta reguła ekwiwalentności pojęć Jest różna pod względem specyfiki każdego stopnia uogólnienia, ponieważ ekwiwalentność pojęcia zależy bezpośrednio od relacji wspólnych między pojęciami, a te ostatnie jak wyjaśniono wyżej, specyficzne są dla każdej struktury uogólnienia, zupełnie jasne jest, że każda struktura uogólnienia określa możliwą w jej sferze ekwiwalentność pojęć.

Autonomiczna mowa dziecięca To językowy podsystem, który grupa mowy, uważa za godny głównie dla kontaktów z maleńkimi dziećmi. On składa się : Z cech intonacji Z modyfikacji języka Oraz zbioru specyficznych jednostek leksykalnych ( a liczba specyficznych jednostek leksykalnych przeważnie wynosi od 25 do 60). To są terminy spokrewnione i apelacyjne imiona, funkcje ciała, niektóre proste cechy ( np.: brudny-”be”, smaczny, gorący, zimny) i słowa odnoszące się do zwierząt, dziecięcych zabaw i związanymi z nimi jednostkami)... To są słowa uniwersalne, one są dziedziczone tak samo prawie jak inne zjawiska tradycji grupowej.

Okazuje się że autonomiczna mowa dziecięca Służy w każdej grupie językowej jako specjalne źródło dziecięcych dogramatycznych słów,, dając dzieciom możliwość tworzyć sobie na tym danym stadium swojego rozwoju jednostek, które mogą odrzucać w miarę przyswajania prawdziwych słów i gramatyki. To jest pierwotna funkcja autonomicznej mowy dziecięcej, która , oprócz tego wykorzystywana jest przy relacjach z noworodkami i niemowlętami i wszystkimi domowymi zwierzętami, a także w rozmowach dorosłych ze sobą, kiedy tworzy się sytuacja z noworodkiem.

Jednostki autonomicznej mowy dziecięcej Wystarczająco dobrze wlały się w fonologiczny system językowy ale one mają bardzo mało odniesień do gramatyki normalnego języka, co z jednej strony przejawia się znaczną ilością wariantów w obszarze jednej grupy językowej strony, a z drugiej mają tendencję lekko różnicować, przechodząc językowe granice poza zależność od genetycznych relacji.

System każdej danej autonomicznej dziecięcej mowy Może być scharakteryzowany w terminach wewnętrznej struktury z pomocą objętości specyficznego słownika i zakresu wariantów. Zewnętrznie może być ona scharakteryzowana ilością jej wtórnego wykorzystywania i relacją do jej publicznego wykorzystania.

Miara wspólna Jak wynika z badań Wygotskiego, jest wyjściowym momentem w dowolnym funkcjonowaniu każdego pojęcia, tak samo jak w przekazywaniu pojęcia- pokazuje to analiza fenomenologiczna.

Gdy nazywamy jakiekolwiek pojęcie Np.: „ssaki”, przeżywamy następujące: o czym pisze Wygotski- Mnie postawiono w określony punkt sieci linii szerokości i długości, ja zajęłam określoną pozycję dla mojej myśli, ja otrzymałam wyjściowy punkt orientacyjny, ja doświadczam gotowości poruszania się w dowolnym kierunku od tego punktu. To przejawia się w tym, że wszelkie pojęcie powstające w sposób izolowany w świadomości, tworzy jakby grupę gotowości, grupę podatną ku definiowalnym ruchom myśli. Dlatego w świadomości wszelkie pojęcie przedstawione jest jako figura na tle odpowiadających jej relacji wspólnoty. A my wybieramy z tego tła niezbędną dla naszej myśli drogę ruchu.

Dlatego Miara wspólności ze strony funkcjonalnej definiuje całą zawartość ogółu połączeń możliwych operacji myśli z danym pojęciem. Jak wynika z badania dziecięcych definicji pojęć, te definicje stają się wprost wyrażeniem prawa ekwiwalentności pojęcia, rządzącego w danym etapie rozwoju znaczenia słów.

Tak samo dowolne operacje Jak: porównanie, ustalenie różnicy, identyczności dwu myśli, wszelkich sądów oraz wniosków; One zakładają określony strukturalny ruch po siatce linii długości i szerokości pojęcia. W sytuacji chorobowego rozpadu pojęć narusza się miara wspólna, zachodzi rozpad jedności abstrakcji i konkretu w znaczeniu słowa. Pojęcia tracą swoją miarę wspólną, swoje relacje z innymi pojęciami (wyższymi, niższymi i swojego rządu), ruch myśli zaczyna dokonywać się wg złamanych, nieprawidłowych przeskakujących linii, myśl staje się alogiczna i irrealna, ponieważ akt uchwycenia obiektów pojęć i relacji pojęć z przedmiotem przestają obrazować, tworzyć jedność.