Powtórka chemia

Stężenia % Stężenie % - zawartość procentowa substancji rozpuszczonej w roztworze 100% - masa całego roztworu stężenie % - masa substancji Masa wody = masa roztworu – masa substancji Zawartość % wody = 100% - stężenie %

Rozpuszczalność Maksymalna ilość gram substancji potrzebna do otrzymania roztworu nasyconego w określonej temperaturze w 100g wody. Rozpuszczalność: Zawsze na 100g wody!! Zmienia się wraz ze zmianą temperatury -> krzywa rozpuszczalności

Krzywa rozpuszczalności

Oblicz stężenie % nasyconego roztworu jodku potasu KI w 40 Rozpuszczalność KI - 160g Ilość wody – 100g Cały roztwór – 160g + 100g = 260g 100% - 260g x% - 160g X= ― 100% *160g = 62% 260g

Skala pH

Wiązania między atomami Wiązania jonowe: atomy przekazują sobie elektrony atomy metali np.: Na, K, Ca, Mg, Al – oddają elektrony = stają się kationami atomy niemetali np.: S, Cl – przyjmują elektrony = stają się anionami aniony i kationy przyciągają się

Wiązania atomowe = kowalencyjne

Powtórzenie klasa III

Węglowodory: Ropa naftowa – mieszanina węglowodorów gazowych, stałych i ciekłych Właściwości: Czarno – brązowa gęsta ciecz, nie rozpuszczalna w wodzie, palna, gęstość mniejsza od wody W wyniku jej destylacji otrzymujemy: propan, butan, benzyne, mazut itp

Alkany: C – C Wzór ogólny: Cn H2n+2 atom węgla zawsze IV – wartościowy pojedyncze wiązania między atomami węgla pozostałe wiązania z wodorem są NASYCONE – NIE ODBARIAJĄ WODY BROMOWEJ ulegają reakcjom: spalania całkowitego, półspalania i spalania niecałkowitego

Metan Etan Propan Butan Bezbarwne, bezwonne gazy Łatwo palne Metan – gaz ziemny Propan – butan – butle turystyczne, zapalniczki

Alkany ciekłe: C5 – C16 np. C8H18 - oktan Ich mieszanina to benzyna: bezbarwna ciecz, charakterystyczny zapach, nie rozpuszczalna w wodzie, gęstość mniejsza od wody Alkany stałe Powyżej C17 Ich mieszanina: parafina, wazelina techniczna, mazut, asfalt

WĘGLOWODORY NIENASYCONE

Alkeny: C = C Wzór ogólny: Cn H2n atom węgla zawsze IV – wartościowy między atomami węgla przynajmniej JEDNO WIĄZANIE PODWÓJNE są NIENASYCONE – ODBARIAJĄ WODĘ BROMOWĄ ulegają reakcjom: spalania całkowitego, półspalania i spalania niecałkowitego, przyłączania i polimeryzacji Eten = etylen C2H4 bezbarwny gaz, nieprzyjemny zapach stosowany do uzyskiwania tworzyw sztucznych np.: foli polietylenowej i przyspieszania dojrzewania owoców

Alkiny: C C Wzór ogólny: Cn H2n-2 atom węgla zawsze IV – wartościowy między atomami węgla przynajmniej JEDNO WIĄZANIE POTRÓJNE są NIENASYCONE – ODBARIAJĄ WODĘ BROMOWĄ ulegają reakcjom: spalania całkowitego, półspalania i spalania niecałkowitego, przyłączania i polimeryzacji Etin = acetylen bezbarwny gaz, bardzo reaktywny chemicznie stosowany w palnikach acetylenowo – tlenowych i do produkcji tworzyw sztucznych

produkcja tworzyw sztucznych POLIMERYZACJA monomer polimer produkcja tworzyw sztucznych

węglowodory nienasycone + H2 ; Br2 - reakcja z wodą bromową PRZYŁĄCZANIE węglowodory nienasycone + H2 ; Br2 - reakcja z wodą bromową

POCHODNE WĘGLOWODORÓW

ALKOHOLE Grupa funkcyjna: wodorotlenkowa –OH JEDNOWODOROTLENOWE = MONOHYDROKSYLOWE Wzór ogólny: CnH2n+1OH Alkohol metylowy = metanol CH3OH Trujący! Alkohol etylowy = etanol C2H5OH Alkohol spożywczy bezbarwna, lotna ciecz charakterystyczny zapach bardzo dobrze rozpuszczalny w wodzie, kontrakcja ścina białka ulega reakcji spalania powstaje w reakcji fermentacji

WIELOWODOROTLENOWY = POLIHYDROKSYLOWY ALKOHOL WIELOWODOROTLENOWY = POLIHYDROKSYLOWY glicerol = gliceryna C3H5(OH)3 bezbarwna, gęsta ciecz rozpuszczalna w wodzie palna słodki smak zastosowania: kosmetyki, materiały wybuchowe, leki na serce

KWASY KARBOKSYLOWE Grupa funkcyjna: karboksylowa –COOH Wzór ogólny: CnH2n+1COOH Kwas mrówkowy = metanowy HCOOH trujący, jad mrówek, pokrzywa Kwas octowy = etanowy CH3COOH ocet bezbarwna ciecz, nieprzyjemny zapach łatwo rozpuszczalna w wodzie odczyn kwasowy palna reaguje z metalami, tlenkami i wodorotlenkami metali dając sole

WYŻSZE KWASY KARBOKSYLOWE NIENASYCONY ODBARWIA WODĘ BROMOWĄ !! NIE ODBARWIAJĄ WODY BROMOWEJ !! NASYCONE kwas palmitynowy Stały, nierozpuszczalny w wodzie, mniejsza gęstość od wody, palny kwas stearynowy Stały, nierozpuszczalny w wodzie, mniejsza gęstość od wody, palny Zastosowania: świece, estry – tłuszcze, sole - mydła

Powstawanie mydła soli kwasów karboksylowych

ESTRY Grupa estrowa: -COO Estryfikacja: substancje zapachowe estry glicerolu i wyższych kwasów karboksylowych – tłuszcze rozpad estru na kwas i alkohol - hydroliza

AMINY grupa aminowa –NH2 CH3NH2 – metyloamina właściwości: odczyn zasadowy, AMINOKWASY grupa aminowa + grupa karboksylowa monomer białek tworzą wiązania peptydowe

CUKRY = sacharydy = węglowodany BIAŁKA Wykrywanie: z kwasem azotowym (V) – żółty Z wodorotlenkiem miedzi (II) – fioletowy CUKRY = sacharydy = węglowodany Proste: Glukoza C6H12O6 Złożone dwucukry: Sacharoza C12H22O11 Złożone wielocukry: Skrobia (C6H10O5)n Wykrywanie skrobi – barwi się na fioletowo pod wpływem jodyny