Prezentacja grupy 7 oraz gości

Wprowadzenie do profilaktyki próchnicy zębów w okresie ich rozwoju: Wpływ pożywienia na jakość tkanek twardych wapń Białka tłuszcze i węglowodany Witaminy: a c d3 Udział bakterii i procesie rozwoju próchnicy Związek miedzy próchnicą a dietą Znaczenie fluoru w profilaktyce próchnicy

W ostatnim czasie istotny wpływ na rozwój próchnicy ma spożycie węglowodanów i napojów typu: Napoje gazowane zawierają około 10 g cukru w 0,1 litrze płynu

Napoje te mają pH w granicach 2-4 i obniżają pH w jamie ustnej do ok Napoje te mają pH w granicach 2-4 i obniżają pH w jamie ustnej do ok. 5-7. Również zawartość kwasu ortofosforowego powoduje demineralizację szkliwa.

Stosowanie związków fluoru Dla zdrowia zębów oraz w profilaktyce próchnicy duże znaczenie mają związki fluoru, ponieważ należą do tych mikroelementów, które odgrywają istotną rolę w budowie kości i w rozwoju zębów. Związki fluoru mogą być przyswajane przez organizm dwojako: wewnętrznie (metoda endogenna) i zewnętrznie (metoda egzogenna)

Dużo fluoru znajduje się w herbacie – od 1 do 7 mg/100 g, w dodatku fluoru łatwo przyswajalnego. Spośród produktów spożywczych najwięcej fluoru zawierają ryby, fasola.

Metoda Endogenna Fluor możemy przyjmować pod wieloma postaciami: fluorkowanej wody pitnej soli kuchennej gumy do żucia innych artykułów spożywczych Taka forma przyjmowania fluoru (choć nie pozbawiona zalet) nie pozwala na ustalenie dokładnej jego dawki..

We Wrocławiu zaczęto fluorkować wodę pitną 22 XI 1967r.

Fluorkowanie wody jest spowodowane tym, że pierwiastek ten o wiele lepiej przyswaja się za wody niż pożywienia.

W postaci kropelek lub tabletek fluorkowych  Krople fluorkowe możemy podawać niemowlętom bezpośrednio do buzi na język, do przegotowanej wody, herbatki, soku, ale nigdy do mleka i przetworów mlecznych, gdyż fluor dodany do mleka łączy się z wapniem i traci właściwości lecznicze. Najprostszym (najdokładniejszym) sposobem dawkowania fluoru będzie przyjmowanie go w postaci kropelek lub tabletek fluorkowych

W lecznictwie wykorzystuje się tabletki fluorowe – Natrium fluoratum (fluorek sodowy) – tabl. do ssania. Są stosowane do terapii osteoporozy oraz profilaktyki próchnicy zębów. Przyjmowanie tabletek fluorowych oraz past fluorowanych ma znaczenie zapobiegawcze jedynie w okresie tworzenia się i wapnienia związków zębowych, gdy czynne są adamantoblasty, a więc u kobiet w ciąży (u płodu), u dzieci i młodzieży. Badania naukowe nie dowiodły aby fluor przy zębach stałych hamował próchnicę zębów. Jest to biologicznie (fizjologicznie) niemożliwe.

Tabletki fluorkowe/krople Redukcja próchnicy o 39-80% przy podawaniu tabletek od 6 miesiąca do 7 roku życia Redukcja próchnicy zależy od czasu i systematyczności podawania tabletek (30-50%) Ssanie tabletek daje lepszy efekt kariostatyczny niż natychmiastowe ich połykanie Podawanie tabletek 1 raz dziennie powoduje różnice w fizjologicznym wchłanianiu w porównaniu z przyjęciem F z wody fluorkowanej (mniejsze wielokrotne dawki w ciągu dnia)

Metoda Egzogenna             Znaczącą rolę mają też metody egzogenne oparte na bezpośrednim wzbogacaniu szkliwa zęba jonami fluoru. Nośnikami fluorków są: pasty do zębów, roztwory do wcierania, płyny do płukania jamy ustnej, żele, lakiery i laki fluorkowe oraz zawierające i uwalniające fluor materiały stosowane do wypełnienia ubytków próchnicowych

Indywidualne domowa profilaktyka fluorkowa: Pasty do zębów z fluorem Płukania jamy ustnej roztworami fluorków Żele fluorkowe Płukania jamy ustnej środkami antybakteryjnymi Nici dentystyczne bez lub z fluorem Wykałaczki bez lub z fluorem Gumy do żucia z substytutami cukru (ksylitolem) Gumy do żucia z fluorem

Główne kierunki zapobiegania próchnicy: Utrzymanie właściwej higieny jamy ustnej Przestrzegane odpowiedniej diety Wykorzystanie kariostatycznego działania fluoru Regularne kontrole stomatologiczne Zabezpieczenie powierzchni zębów: Lakowanie bruzd Poszerzone lakowanie bruzd

Zwrócono uwagę że w miejscowościach o mniejszej intensywności występowania próchnicy szkliwo zębów miało białawe plamki, co było skutkiem obecności fluoru w wodzie pitnej.

Po odkryciu kariostatycznych właściwości fluoru w 1969r Po odkryciu kariostatycznych właściwości fluoru w 1969r. rozpoczęto akcję fluorkowania wody; objęto nią 120 mln ludzi w 33 krajach.

Fluor pobudza osteoblasty (komórki kościotwórcze), wzmaga wzrost kostniny i zapobiega nadwrażliwości zębiny na wahania temperatury.

Wprowadzenie do profilaktyki próchnicy, wpływ pożywienia na jakoś twardych tkanek zębów w czasie ich rozwoju.

W procesie mineralizacji kości Ca i P odgrywają ważną rolę.

Niedobór Ca i P powoduje niedostateczną mineralizację kości, natomiast tworzenie tkanek twardych zęba odbywa się normalnie.

Adamantoblasty (ameloblasty lub komórki szkliwotwórcze) po wyprodukowaniu szkliwa zanikają, co w razie powstania ubytku uniemożliwia odtworzenie, zregenerowanie szkliwa

Wpływ witamin A, C, D na rozwój zęba.

Witamina A Niedobór powoduje hipoplazję szkliwa i powstawanie dużych przestrzeni międzykulistych w zębinie

Witamina C Wpływa na tworzenie zębiny przez odontoblasty,gdyż jej niedobór zmniejsza wykorzystanie białek, co powoduje hipoplazję zębiny.

Witamina D3 Wpływa na prawidłową mineralizację tkanek twadych. Niedobór powoduje hipoplazję szkliwa charakteryzującą się powstaniem zagłębień i nieprawidłową budową szkliwa, miejsca te są podatne na rozwój próchnicy, która jest wtedy bardziej aktywna.

Przedawkowanie wit. D może powodować: ścieńczenie szkliwa, kwitnąca próchnicę oraz inne zmiany w budowie tkanek zęba

Substancje kariogenne Stanowią: słodycze (węglowodany proste), pokarmy papkowate i kleiste, słodkie i kwaśne napoje. Stanowią one materiał energetyczny dla bakterii próchniczych.

Wpływ węglowodanów na rozwój próchnicy zależy od: Rodzaju weglowodanów Przylepności

Węglowodany, które najdłużej utrzymują się na powierzchni zębów są najbardziej próchniczotwórcze. Ważna jest także konsystencja pokarmów, ponieważ często te same pokarmy w zależności od tego czy są one spożywane bezpośrednio po przygotowaniu czy później.

Bakterie żyjące na powierzchni płytki nazębnej metabolizują cukry proste – powstają kariogeniczne kwasy.

Istotna jest także podatność węglowodanów na przetwarzanie ich na kwasy przez mikroorganizmy jamy ustnej. Ilość utrzymujących się na powierzchni zęba węglowodanów malej z czasem w związku z tym zmienna jest również ilość wytwarzanego kwasu.

W okresie wojen światowych ograniczenie spożycia węglowodanów przyczyniło się do redukcji nasilenia próchnicy wśród populacji w latach późniejszych.

Niedobór białek powoduje większe odchylenia w budowie kości niż zębów mających priorytet.

Dieta wyłącznie białkowa zabezpiecza w pewnym sensie przed wystąpieniem próchnicy.

Dieta bogata w tłuszcze daje efekt kariostatyczny – nienasycone kwasy tłuszczowe hamują rozwój paciorkowców na powierzchni zębów.

Głównymi bakteriami odpowiedzialnymi za rozwój próchnicy są streptokoki (paciorkowce) Najważniejsze to Streptococcus mutans(88%). Inne próchnicotwórcze bakterie to: S. salivaris, S. mitior, S. sanguis. Bakterie te są zdolne do wytwarzania kwasów w wyniku metabolizowania cukrów (gł. kwas mlekowy).

Zakwaszone środowisko (pH < 5,5) sprzyja demineralizacji szkliwa. W ten sposób ząb zostaje pozbawiony swojej najważniejszej ochrony przed środowiskiem zewnętrznym a bakterie mogą penetrować w jego głąb.

Ponadto bakterie te uczestniczą w powstawaniu płytki nazębnej Ponadto bakterie te uczestniczą w powstawaniu płytki nazębnej. Stanowi ona doskonałe środowisko dla rozwoju bakterii pierwotnie tlenowych a z czasem względnie beztlenowych i beztlenowych.

Różnice we frekwencji i intensywności występowania próchnicy były bodźcem do prowadzenia badań.

Dieta odgrywa kluczowe znaczenie w kariogenezie zarówno jak się jest płodem, a matka je bo jak nie je to już nie, i jak dużym człowiekiem też.

Dostarczanie wapnia i fluoru w okresie płodowym jak i w okresie wzrostu ma bardzo duży wpływ na podatność zębów na próchnicę.

Bakterie, cukry, podatność zębów Aby doszło do powstania próchnicy trzy powyższe czynniki muszą zaistnieć jednocześnie odpowiednio długo w czasie. Nawet wysokie spożycie cukru przy podatnych na próchnicę zębach nie musi prowadzić do rozwoju tej choroby. Warunkiem jest jednak dokładne i częste oczyszczanie zębów z pozostałości pokarmowych.

Aby utrzymać zdrowe zęby, trzeba przestrzegać sposobu żywienia zapobiegającego próchnicy.

Dieta powinna zawierać produkty mleczne, jaja, mięso, jarzyny i owoce oraz kasze i potrawy mączne. Należy ograniczyć spożywanie pokarmów gęstych i kleistych. Należy również ograniczyć podjadanie między posiłkami głównymi.

Na podwyższenie pH dobrze wpływa żucie gumy bez cukru po posiłku. Słodycze działają najbardziej próchnicotwórczo, wtedy gdy są spożywane między posiłkami. Nie powinno się spożywać posiłków bezpośrednio przed snem. Nawet owoc zjedzony przed snem przyczynia się do powstawania próchnicy.

Przygotowała grupa 7 oraz goście