Samorządy
Współpraca obywateli, dzięki której osiągają oni własne cele poprzez wybrane przez siebie organy. Działają niezależnie od władzy państwowej. Samorząd oznacza również powierzenie przez państwo realizacji różnego rodzaju zadań z zakresu administracji publicznej organizacjom, których dotyczą skutki wykonywania tych zadań.
Rodzaje samorządu terytorialny – dotyczący wspólnoty osób zamieszkujących dane terytorium. Specjalny (funkcjonalny) - dotyczący wspólnoty osób opartej na więzi pracy, wykonywania zawodu lub innej działalności, np: samorząd adwokacki samorząd lekarski Inny – oparty na innych więziach, np.: samorząd działkowców samorząd uczniowski
Samorząd uczniowski Jeden z organów szkoły (pozostałymi organami są: dyrektor, rada pedagogiczna i rada szkoły). Organizacja uczniów danej szkoły, obejmująca całą społeczność uczniowską, niezależną od administracji oświatowej i jakiejkolwiek partii oraz ugrupowań politycznych. Prekursorami samorządności uczniowskiej w Polsce byli: Janusz Korczak, Władysław Przanowski, Aleksander Kamiński. Powołanie samorządu uczniowskiego w polskiej szkole gwarantuje Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 grudnia 1991 roku. Zgodnie z przywołaną ustawą samorząd uczniowski tworzą wszyscy uczniowie danej szkoły. Uczniowie w demokratycznych wyborach wybierają swoich przedstawicieli zasiadających w organach samorządu uczniowskiego. Zasady wybierania przedstawicieli uczniów do organów muszą zostać ustalone w regulaminie samorządu uczniowskiego, który jest uchwalany przez uczniów w powszechnym, równym i tajnym głosowaniu.
Samorząd powinien być organizacją demokratyczną Samorząd powinien być organizacją demokratyczną. Uczniowie w sposób nieskrępowany powinni wybierać swoich przedstawicieli według przyjętych przez ogół uczniów procedur. Organy samorządu uczniowskiego powinny reprezentować interesy uczniów wobec nauczycieli, rodziców, administracji oświatowej. Członkowie samorządu mają prawo i powinni rozwiązywać realne problemy uczniów oraz podejmować realne decyzje, a tym samym mieć wpływ na życie szkoły, współdecydować o sprawach jej dotyczących. Decyzje dotyczące zakresu działań samorządu w danej szkole i planu tych działań powinny należeć do uczniów. Samorząd ma prawo oczekiwać od szkoły wsparcia dla swojej działalności. Rolę doradcy spełnia opiekun samorządu, wybrany przez uczniów spośród nauczycieli danej szkoły. Choć samorząd nie ma realnych uprawnień, prawo nakazuje władzom szkoły zasięgnięcie jego opinii w pewnych sprawach, takich jak np. skreślenie ucznia z listy uczniów, program wychowawczy szkoły, program profilaktyki, ocena pracy nauczyciela (tylko na wniosek dyrektora szkoły), średnia ocen uprawniająca uczniów do otrzymania stypendium za wyniki w nauce, wprowadzenie w szkole jednolitego stroju dla uczniów lub rezygnacja z niego.
Samorząd uczniowski Samorząd uczniowski tworzą wszyscy uczniowie szkoły. Władzami samorządu są: - na szczeblu klas: samorządy klasowe, - na szczeblu szkoły: rada uczniowska. Do zadań rady uczniowskiej należy: a) przygotowanie projektu regulaminu Samorządu Uczniowskiego, b) występowanie do władz szkolnych z nowymi inicjatywami dotyczącymi życia szkolnego i sposobem ich wykonania, c) wykonywanie zadań zleconych przez radę pedagogiczną i dyrekcję szkoły. Samorząd uczniowski współpracuje z radą pedagogiczną w opracowaniu i ewaluowaniu wewnątrzszkolnego prawa tj.: statutu, wewnątrzszkolnego systemu oceniania, programu wychowawczego i profilaktycznego szkoły. Samorząd Uczniowski może przedstawić Radzie Rodziców, Radzie Pedagogicznej oraz dyrektorowi wnioski i opinie we wszystkich sprawach dotyczących pracy szkoły, a w szczególności realizowania podstawowych praw uczniów, takich jak: a) prawo do zapoznania się z programem nauczania, b) prawo do jawnej i umotywowanej oceny postępów w nauce i zachowaniu, c) prawo do organizowania życia szkolnego, umożliwiające zachowanie właściwych proporcji między wysiłkiem szkolnym a możliwością rozwijania własnych zainteresowań, d) prawo do redagowania i wydawania gazetki szkolnej, e) prawo do organizowania działalności kulturalnej, oświatowej, sportowej oraz rozrywkowej zgodnie z własnymi potrzebami, w porozumieniu z dyrektorem szkoły.
Zadania Samorządu Uczniowskiego Mobilizowanie wszystkich uczniów do wypełniania obowiązków szkolnych wynikających z praw i obowiązków ucznia określonych w Statucie szkoły, Występowanie w charakterze rzecznika interesów społeczności uczniowskiej, wyrażanie jej uwag, wniosków i opinii, Czuwanie nad przestrzeganiem przez wszystkich organizatorów życia szkoły praw uczniów, Inspirowanie uczniów do czynnego udziału w życiu szkoły, w organizowaniu działalności kulturalno-rozrywkowej, sportowej, turystycznej, społeczno-użytecznej, naukowej, Aktywizowanie uczniów do rozwijania talentów, uzdolnień i reprezentowania szkoły w konkursach szkolnych, międzyszkolnych, gminnych, wojewódzkich itd. Prowadzenie działań zmierzających do utrzymania w dobrym stanie pomieszczeń szkolnych i sprzętu szkolnego, Wzbogacanie tradycji szkoły, troska o jej dobre imię Rozstrzyganie sporów między uczniami.
Postanowienia Samorządu naszej szkoły 1. Systematycznie i punktualnie uczęszczamy na zajęcia. 2. Szanuję mienie osobiste, szkolne i społeczne. 3. Przestrzegam zasad bezpieczeństwa w czasie przerw. 4. Aktywnie uczestniczę w zajęciach edukacyjnych, nie przeszkadzam nauczycielom i kolegom w trakcie lekcji. 5. Aktywnie uczestniczę w imprezach organizowanych przez klasę oraz szkołę. 6. Chętnie wykonuję prace społeczne na rzecz klasy i szkoły. 7. Szanuję godność innych. 8. Zachowuję się kulturalnie w stosunku do pracowników szkoły i rówieśników. 9. Dba o kulturę słowa, nie używa wulgaryzmów.
Struktura samorządu W wielu szkołach samorząd to tylko biurokratycznie zorganizowana struktura – regulaminy, protokoły i obowiązki. To oczywiście nie jest cel – biurokratyczne mechanizmy odwracają uwagę uczniów od działań szkolnych i tłumią ich aktywność. Celem sprawnie działającego samorządu jest działanie, zmienienie szkoły i wpływanie na to, co się w niej dzieje tak, aby wszystkim uczniom żyło się w niej dobrze i wszyscy byli zaangażowani w jej życie. W osiągnięciu tego celu pomaga sprawna organizacja – dzięki niej łatwiej coś zaplanować, przygotować, podzielić zadania, dowiedzieć się kto, co robi, kto za co jest odpowiedzialny, itd. Przemyślany podział zadań i funkcji między członków samorządu jest ważny z kilku powodów: pomaga włączyć i zmotywować do działań większą liczbę uczniów, usprawnia przepływ informacji w szkole, pozwala dostosować działania, tak by odpowiadały na potrzeby i zainteresowania uczniów, sprzyja kontynuacji pracy samorządu mimo zmieniających się co roku władz.
Jak działać ? Zgodnie z Ustawą o systemie oświaty każda szkoła ma prawo do ustalenia struktury samorządu i decydowania o tym, jakich instytucji potrzebuje. Wszystkie powołane przez nią sekcje czy komisje powinny funkcjonować w oparciu o demokratyczne zasady - warto zapewnić wszystkim uczniom możliwość angażowania się w szkolne i lokalne przedsięwzięcia. Dobra organizacja pracy samorządu uczniowskiego nierzadko decyduje o jego sukcesie – warto zatem dzielić zadania nie tylko między członków zarządu, ale również aktywizować do działania samorządy klasowe lub proponować współpracę innym mniej lub bardziej formalnym grupom uczniów działających w szkole (kołom zainteresowań, klubom, itd.).
Sekcje SU Przykładowe sekcje Samorządu uczniowskiego: Zarząd : przewodniczący, wiceprzewodniczący, skarbnik Sekcja ds. zabaw i rozrywki Sekcja ds. promocji Sekcja ds. organizacji imprez sportowych Sekcja ds. szkolnej zieleni Eko-klub Szkolny klub europejski Wolontariat Szkolne koło PTTK Redakcja szkolnej gazetki Rada samorządu klasowego:
Organy SU Rada Samorządu Klasowego – jest organem wykonawczym dla postanowień i uchwał Samorządu Klasy; w skład jej wchodzą: przewodniczący, zastępca przewodniczącego, sekretarz, skarbnik. ⇒ Konferencja Przedstawicieli Samorządów Klasowych utworzona z członków Rad Samorządów Klasowych i będąca przedstawicielem i reprezentantem wszystkich uczniów szkoły. ⇒ Rada Samorządu Uczniowskiego – jest organem wykonawczym dla postanowień i uchwał Samorządu Uczniowskiego; w jej skład wchodzą: