„Czym jest ekonomia polityczna dzisiaj?” Ewolucja ekonomii politycznej i jej miejsce we współczesnej myśli ekonomicznej Na podstawie książki „Czym jest ekonomia polityczna dzisiaj?” Anna Kuczyńska
Ekonomia polityczna Ekonomia polityczna, podobnie jak i inne nurty w naukach ekonomicznych, ma wiele odmian i nie jest łatwo określić, co jest wspólne dla przedstawicieli ekonomii politycznej i co ich odróżnia od innych ekonomistów.
Ekonomia polityczna „ Ekonomia polityczna ma dla różnych autorów różne znaczenie, a w niektórych przypadkach oznacza po prostu to, co rozumie się przez teorię ekonomiczną, czy też <<czystą ekonomię>>.” Schumpeter „Historia analizy ekonomicznej”
Początki ekonomii politycznej W początkowym okresie rozwoju ekonomii politycznej, zwłaszcza we Francji, traktowano ją jako naukę o zarządzaniu i administrowaniu państwem. Przedmiotem zainteresowania ekonomistów było funkcjonowanie państwa i relacje między względnie autonomicznym mechanizmem rynkowym a instytucjonalną strukturą państwa.
Początki ekonomii politycznej cd. Klasyczna ekonomia polityczna ukształtowała podstawy ekonomii jako nauki. Ważną jej cechą było badanie procesów gospodarczych w powiązaniu z zagadnieniami filozoficznymi, moralnymi i politycznymi.
Początki ekonomii politycznej cd. Przedsawicielami klasycznej ekonomii politycznej byli: David Hume Adam Smith John Stuart Mill Karol Marks
Początki ekonomii politycznej cd. K. Marks był pod silnym wpływem prac D. Ricardo i uważany jest za ostatniego, wybitnego reprezentanta klasycznej ekonomii politycznej. Marskizm, jako szczególny sposób uprawiania ekonomii politycznej, był narzędziem krytyki kapitalizmu, tak za czasów K.Marksa, jak i obecnie.
Instytucjonalny fundament ekonomii politycznej W końcu XIX wieku narodził się instytucjonalizm, nazywany też ekonomią instytucjonalną, która powszechnie uważana jest za jeden z najważniejszych nurtów ekonomii politycznej. Instytucjonaliści kwestionowali: Samoregulację gospodarki opartej na autonomicznym mechanizmie rynkowym Statyczny charakter analizy Nadmierny formalizm Ponadhistoryczny i ponadkulturowy charakter praw ekonomicznych
Instytucjonalny fundament ekonomii politycznej cd. W instytucjonalizmie można znaleźć prawie wszystkie cechy, które są przypisywane ekonomii politycznej: Interdyscyplinarność Ewolucyjność Systemowe i holistyczne podejście do analizy gospodarowania Zmienność preferencji i zachowań ludzi w procesach gospodarowania
Instytucjonalny fundament ekonomii politycznej cd. Traktowanie gospodarki jako systemu władzy Zwracanie szczególnej uwagi na procesy dystrybucji dochodów i bogactwa Docenienie pierwiastka normatywnego w ekonomii
Instytucjonalny fundament ekonomii politycznej cd. W drugiej połowie XX wieku w ramach ekonomii instytucjonalnej wyodrębniły się dwa kierunki: klasyczna ekonomia instytucjonalna nowa ekonomia instytucjonalna Przedstawiciele nowej ekonomii instytucjonalnej nie kwestionowali wartości dorobku ekonomii neoklasycznej ale dążyli do rozszerzenia zakresu analizy ekonomicznej, zwłaszcza na struktury instytucjonalne, w jakich funkcjonuje gospodarka.
Instytucjonalny fundament ekonomii politycznej cd. Przedstwiciele instytucjonalizmu: T. Veblen J.R. Commons W.C. Mitchell C. Ayres J.K. Galbraith G. Myrdal K.W. Kappa
Inne współczesne nurty ekonomii politycznej Wśród współczesnych nurtów ekonomii politycznej wymienia się keynesizm i postkeynesizm. J.M. Keynes dużą wagę w swej teorii przypisywał zagadnieniom, które pojawiają się w różnych odmianach ekonomii politycznej: zawodności rynku stabilizującej roli państwa znaczeniu podziału dochodu narodowego między różne grupy społeczne dla wzrostu gosp.
Inne współczesne nurty ekonomii politycznej cd. Narodziny ekonomii neoklasycznej wiązały się z odchodzeniem ekonomii od tradycji ekonomii politycznej. Jednak również w ramach ekonomii neoklasycznej z czasem zrodził się nurt badań, który nazywany jest neoklasyczną ekonomią polityczną. Neoklasyczna ekonomia polityczna koncentruje się na tej części zjawisk ekonomicznych, gdzie odczuwa się zawodność rynku.
Inne współczesne nurty ekonomii politycznej cd. Neoklasyczna ekonomia polityczna skoncentrowała swoją uwagę na: znaczeniu, konkretyzacji i ochronie praw własności analizie efektów zewnętrznych problemie dóbr publicznych zagadnieniu monopoli i oligopoli Wszystkie te zjawiska traktowane są jako przejawy zawodności rynku.
Inne współczesne nurty ekonomii politycznej cd. Coraz bardziej ceniony jest nurt nazywany międzynarodową ekonomią polityczną. W badaniach prowadzonych przez przedstawicieli tego nurtu uwzględnia się, poza tradycyjnymi czynnikami wzrostu, wiele nowych elementów, zwłaszcza dotyczących zróżnicowania dochodów, wskaźnika rozwoju społecznego i czynników instytucjonalnych.
Ekonomia polityczna – nauka pozytywna czy normatywna? Pierwiastki normatywne: odwołuje się ona do wartości przywiązuje dużą wagę do formułowania podstaw polityki ekonomicznej zajmuje się zagadnieniem sprawiedliwości społecznej
Ekonomia polityczna – nauka pozytywna czy normatywna? Pierwiastek pozytywny, opisowo analityczny, również jest bardzo ważny. Ekonomia polityczna od początku swego istnienia stawiała sobie pytanie: jak jest? jakie są przyczyny „bogactwa narodów” jakie są przyczyny niedorozwoju i nędzy jakie czynniki ekonomiczne, społeczne i polityczne wpływają na wzrost i rozwój gospodarczy oraz sytuację grup społecznych
Ekonomia polityczna a ekonomia ortodoksyjna Ekonomia polityczna traktuje gospodarkę jako część systemu społeczno- politycznego i zakłada, że nie można wyjaśnić funkcjonowania gospodarki bez odwołania się do wielu zmiennych dotyczących sfery społecznej i politycznej.
Ekonomia polityczna a ekonomia ortodoksyjna cd. Economics natomiast ujmuje gospodarkę jako system autonomiczny, którego funkcjonowanie można analizować za pomocą stosunkowo niewielu założeń i niewielkiej liczby zmiennych.
Ekonomia polityczna a ekonomia ortodoksyjna cd. Konepcja gospodarki w ekonomii ortodokscyjnej poddaje się znacznie lepiej modelowaniu niż koncepcja gospodarki w ujęciu ekonomii politycznej. Ekonomia ortodoksyjna jest bardziej precyzyjna i elegancka niż ekonomia polityczna, ale czy bardziej prawdziwa?
Ewolucja ekonomii politycznej i jej miejsce we współczesnej myśli ekonomicznej Dziękuję;)