Klątwa faraona i inne nieszczęścia czyli co zagraża zdrowiu archeologa? Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Aleksandra Burkowska-But, Anna Drążkowska, Maciej Walczak, Maria Swiontek Brzezinska
Archeologia… Co podpowiada wyobraźnia? „…idę na archeologię po wakacjach - to jest coś fascynującego, przygoda, adrenalina… przez wakacje uczę się nurkować, zapisałem się też na strzelnicę i karate - przyda się podczas ekspedycji po zaginionych świątyniach majów…” źródło: forum internetowe
Proza życia urazy fizyczne usuwanie wielu metrów sześciennych gleby, gruzu, praca w wykopach, stosowane narzędzia (łopaty, szpadle, taczki). zmienne warunki atmosferyczne i praca w odkrytym terenie upały, nasiąkanie gruntu, ugryzienia owadów (Hejmdalski, 2010) (Hejmdalski, 2010)
Klątwa Tutenchamona? Klątwa Jagielończyka? zagrożenia biologiczne wdychanie pyłu (bioaerozole!) zabrudzenie zadrapań, skaleczeń, spożywanie posiłków brudnymi rękami „wynoszenie” mikroorganizmów z miejsca pracy na odzieży
Miejsce badań podziemia Bazyliki Archikatedralnej p.w. św. Jana Chrzciciela w Przemyślu
Krypta biskupa Fredry
Krypta Drohojowskich
Badania mikrobiologiczne Oznaczenie liczebności: bakterii mezofilnych bakterii hemolizujących, promieniowców grzybów pleśniowych, w tym grzybów kserofilnych Badaniom mikrobiologicznym poddano powietrze, maseczki oraz odzież ochronną Izolacja i identyfikacja bakterii metodą spektroskopii masowej (analizator MALDI Biotyper)
Powietrze
powietrze
Środki ochrony bezpośredniej Grzyby pleśniowe Bakterie mezofilne Bakterie hemolizujące Grzyby kserofilne
Środki ochrony bezpośredniej Warunki pracy w badanej odzieży ochronnej Bakterie mezofilne [jtk/100 cm3 ] Grzyby 2 godziny pracy, pobór próbek powietrza 7 830 39 200 1 godzina pracy, nadzór 4 420 830 0,5 godziny pracy, przesypywanie materiału ziemnego przed sterylizacją krypty 24 100 30 000
Identyfikacja bakterii dominowały typowe szczepy środowiskowe Bacillus (62, 9% ogółu szczepów) w tym Bacillus pumilus 42,9 % potencjalnie patogenne: Bacillus cereus Staphylococcus pasteuri Lysinibacillus fusiformis
Jak uniknąć „klątwy” ? obuwie ochronne jednorazowa wierzchnia odzież ochronna rękawiczki okulary ochronne maseczki (co najmniej przeciwpyłowe) Cox i Kneller, 2001
Dziękuję za uwagę ! Badania finansowano z grantu nr 12H 11 0044 80 „Kultura funeralna elit I Rzeczpospolitej w XVI – XVIII wieku na terenie Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Próba analizy interdyscyplinarnej” w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki.