SEMINARIUM ROCZNE 2013/14

Nastrój nie wywołuje zachowań, ale ma wpływ na nastawienie poznawcze i poprzez to nastawienie reguluje sposób realizacji zachowań (np. wolniej, szybciej, dokładnie, niedokładnie itp.)

Smutek – opis dwuwymiarowy arousal displeasure pleasure sleepiness Russell, J.A. (1980). A circumplex model of affect. Journal of Personality and Social Psychology, 39, 1161-1178.

Smutek – opis dwuwymiarowy Lang, P.J., Bradley, M.M., & Cuthbert, B.N. (2005). International affective picture system (IAPS): Affective ratings of pictures and instruction manual. Technical Report A-6. University of Florida, Gainesville, FL.

Nastrój – opis dwuwymiarowy Tellegen, A., Watson, D. & Clark, L.A. (1999). On the dimensional and hierarchical structure of affect. Psychological Science, 10, 297-303.

Nastrój – opis trójwymiarowy Matthews, G., Jones, D.M. & Chamberlain, A.G. (1990). Refining the measurement of mood: the UWIST mood adjective checklist. Br J Psychol, 81, 17-42.

HIPOTEZA DEFICYTU HAMOWANIA

Deficyt hamowania Osoby smutne wykazują deficyt w obszarze hamowania poznawczego, który obniża poziom wykonania zadań złożonych, ale nie wpływa na poziom wykonania zadań prostych

Depresja a kontrola poznawcza wysoka aktywność kory przedczołowej niska aktywność kory przedczołowej Osoby depresyjne nie angażują mechanizmów poznawczych pozwalających sobie lepiej radzić z zadaniami wymagającymi hamowania poznawczego (hamowanie dominującej reakcji) Kaiser, S, Unger, J, Kiefer, M, Markela, J, Mundt, C, Weisbrod, C (2003). Executive control deficit in depression: event-related potentials in a Go/Nogo task. Psychiatry Research: Neuroimaging, 122, 169-184.

Depresja a kontrola poznawcza Osoby depresyjne gorzej wypadają w zadaniach wymagających utrzymywania w pamięci operacyjnej 1, 2 lub 3 elementów (zadanie n-back, pamięć robocza). Harvey P.O., Le Bastard G., Pochon J.B., Levy R., Allilaire J.F., Dubois B., et al. Executive functions and updating of the contents of working memory in unipolar depressions, Journal of Psychiatric Research, 38, pp. 567--576

Smutek a kontrola poznawcza Osoby w nastroju negatywnym wypadły gorzej w zadaniu n-back niż osoby w nastroju pozytywnym (Gray i in., 2002; Koch i in., 2007) Osoby smutne postrzegają zadania poznawcze jako trudniejsze niż osoby wesołe (Gendolla, 2007) Osoby smutne wykazują gorsze efekty uczenia się w zadaniach poznawczych niż osoby wesołe (Brand, Reimer, Opwis, 2007) Podobnych rezultatów jest raczej mało – czy nastrój ma zatem wpływ na rozumowanie? Nie, bo taki wpływ mają tylko cechy lub symptomy chorobowe Tak, ale sztuczny nastrój jest za słaby, żeby zaobserwować jego wpływ

Hipoteza Osoby smutne powinny wykazywać słabszy poziom wykonania zadań złożonych (wymagających zaangażowania procesów kontroli poznawczej) niż osoby wesołe

KONTEKSTOWY MODEL NASTROJU

Mood-as-input

Nastawienie poznawcze

Wpływ nastroju na motywację Nastawienie zadaniowe: Nastrój negatywny informuje, że wynik działania jest wciąż niesatysfakcjonujący, co zmusza do kontynuowania zadania; Nastrój pozytywny informuje, że wynik jest OK. i można zakończyć zadanie. Nastawienie hedonistyczne: Nastrój negatywny skłania do przerwania zadania, bo nie przynosi ono przyjemności; Nastrój pozytywny skłania do kontynuowania zadania, bo jest ono przyjemne.

Hipoteza W zadaniach prostych, ale długotrwałych i żmudnych z instrukcją skłaniającą do nastawienia zadaniowego („zrób tyle, ile dasz radę”) osoby smutne powinny wykazywać lepsze wyniki niż osoby wesołe

TEORIA ZASOBÓW POZNAWCZYCH

Wykonywanie zadań wiąże się z angażowaniem uniwersalnych (niespecyficznych) zasobów poznawczych. Im trudniejsze jest zadanie, tym więcej zasobów angażuje. Ale zadania odnoszące się do różnych modalności lub systemów poznawczych korzystają z tej samej puli zasobów. Zasoby – wysiłek, uwaga. Psychologia, t.2. str. 93 Spiewak, S. (2013). Rozgrzewanie uwagi … str. 45 Kahneman, D. (1973). Attention and effort. Englewood Cliffs, N.J: Prentice-Hall.

Hipoteza 1 Elementarne zadanie złożone angażuje tyle samo zasobów poznawczych, co zadanie proste. Dlatego skok objętości zadania o jednostkę spowoduje taki sam spadek poziomu wykonania zadań prostych i złożonych.

Hipoteza 2 Elementarne zadanie złożone angażuje więcej zasobów poznawczych, niż zadanie proste. Dlatego skok objętości zadania złożonego o jednostkę spowoduje większy spadek poziomu wykonania niż skok objętości zadania prostego o tę samą jednostkę.

Hipoteza 3 Model proporcjonalny: zadanie o większej objętości powoduje spadek poziomu wykonania o określony procent. Model motywacyjny: zadanie o większej objętości (trudniejsze) powoduje wzrost mobilizacji wysiłku i jego poziom wykonania przewyższa wartość wynikającą z modelu proporcjonalnego. Model proporcjonalny: - objętość 150 elementów – PW=90% (135 elementów) - objętość 200 elementów – PW=67,5% (135 elementów) - objętość 250 elementów – PW=54% (135 elementów) Brehm, J. W., & Self, E. A. (1989). The intensity of motivation. Annual Review of Psychology, 40, 109–131.